Marian Kenig

---

Życiorys

Marian Kenig przyszedł na świat w Warszawie, w okolicy ulicy Gęsiej. Jego ojciec, Stanisław Jan Kenig (1864–1926), był fabrykantem i współwłaścicielem wytwórni chemicznej położonej w Strudze, nieopodal stolicy. Był jednocześnie synem Józefa Keniga, znanego dziennikarza na warszawskim rynku oraz aktorki Salomei Palińskiej. Rodzina Mariana miała bogate korzenie: jego pradziadek, Teofil, był niemieckim szlachcicem, który osiedlił się w Polsce jako pruski urzędnik. Matką Mariana była Matylda Zwolińska (1875–1961), która była córką Michała Antoniego, właściciela największej wówczas fabryki odlewniczej w Pustelniku. Dodatkowo, ród ze strony matki znacząco związany był z Sieradzem, gdzie jego praprapradziadek, kupiec i wójt miejski Andrzej Zwoliński, był znanym działaczem społecznym w okresie Sejmu Czteroletniego, gdzie uzyskał szlachectwo w 1790 roku.

Wywód genealogiczny

4. Józef Kenig prawnuk Tomasza Jana Romanowskiego	_			_		_
	_	_	2. Stanisław Kenig
5. Salomea Palińska	_	_		_	_
	_			_	_	1. Marian Kenig ur. 1895 zm. 1959
6. Michał Zwoliński				_	_
	_	_	3. Matylda Zwolińska	_	_
7. Michalina Rogalewicz córka Antoniego Rogalewicza	_	_		_
	_

W rodzinie Kenigów Marian był najstarszym z sześciorga potomków. Tuż po nim na świat przyszli jeszcze:

• Jan (1896–1989), inżynier ogrodnik oraz porucznik Wojska Polskiego,
• Józef Antoni (1897–1940),
• Zofia Salomea (1899–1913),
• Wacław Eugeniusz (1901–1902),
• Anna Julia, później Eliaszowa Hołub (1903–1975), urzędniczka, żona ziemianina.

Chrzest Mariana odbył się w 1896 roku w kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny, który wcześniej był miejscem modlitwy karmelitów. Rodzina była związana z tym miejscem, a jego dziadkowie chrzestni to Michałowa Zwolińska oraz Mieczysław Rogalewicz, cioteczny dziadek.

Edukacja

Marian Kenig rozpoczął swoją edukację w prywatnym Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie, a w 1913 roku kontynuował naukę na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej. W latach 1913–1914 był aktywnym członkiem organizacji młodzieżowej „Życie”, dążącej do niepodległości oraz miał na sobie mundur Harcerstwa Polskiego.

I wojna światowa

W momencie wybuchu I wojny światowej przebywał w Kijowie, gdzie wstąpił do organizacji PPS. W 1915 roku został wcielony do armii rosyjskiej, gdzie przeszedł kurs dla oficerów rezerwy piechoty i uzyskał stopień chorążego. Wkrótce awansował na dowódcę plutonu, a później kompanii na froncie rumuńskim. W 1916 roku awansował do stopnia podporucznika, a w 1917 roku na porucznika. W tym samym roku brał udział w tworzeniu oddziałów polskich w rosyjskiej armii, a jako wiceprezes Związku Wojskowych Polaków VI Armii, podjął się także roli członka Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego.

Dwudziestolecie międzywojenne

W 1918 roku, po przedostaniu się przez linię frontu, powrócił do Warszawy, gdzie wznowił studia na Politechnice. Tam w 1918 roku ożenił się z Laurą Emilią Przedpełską, córką ziemianina oraz warszawskiego adwokata, z którą miał dwoje dzieci: Marię oraz Annę. Jego wnuczka, Elżbieta Góral, nawiązała związek z Krzysztofem Wodiczko, synem Bohdana.

Marian Kenig brał aktywny udział w rozbrajaniu Niemców w listopadzie 1918 roku, a wkrótce wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie walczył z 36 pułkiem piechoty w czasie wojny polsko-bolszewickiej. W 1922 roku uzyskał stopień kapitana i został odkomenderowany do akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku. Wtedy zajmował kierowniczą rolę w referacie dla Górnego Śląska w sztabie Ministerstwa Spraw Wojskowych, wspierającego polskie organizacje.

II wojna światowa

24 sierpnia 1939 roku, po rozpoczęciu mobilizacji, objął stanowisko zastępcy szefa cenzury wojskowej Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. 6 września tego samego roku, na wniosek władz PPS, został wyznaczony przez generała Waleriana Czumę na dowódcę Robotniczej Brygady Obrony Warszawy. Po kapitulacji stolicy, trafił do obozu jenieckiego Oflagu XVIII A w Linzu, a później Oflagu II C w Woldenbergu, gdzie przebywał aż do swego wyzwolenia przez Armię Czerwoną w lutym 1945 roku.

Okres powojenny

Po wojnie, w 1945 roku, Kenig powrócił do Warszawy, gdzie podjął pracę w Banku Gospodarstwa Krajowego, kierując przy tym kołem PPS. W 1950 roku został usunięty z PZPR, a rok później stracił pracę. Od tej chwili skupił się na tłumaczeniach języka rosyjskiego i niemieckiego. Po 1956 roku wznowiono jego członkostwo w PZPR. Zmarł 13 maja 1959 roku w szpitalu na Solcu w Warszawie, będąc ofiarą choroby serca. Spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 2-13-13).

Ordery i odznaczenia

Marian Kenig został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, świadczącymi o jego zasługach. Wśród nich znajdują się:

• Krzyż Niepodległości, przyznany 27 czerwca 1938 roku,
• Krzyż Walecznych, który otrzymał dwukrotnie w 1921 roku.

Upamiętnienie

Ulica w warszawskiej dzielnicy Ursus nosi imię Mariana Keniga, upamiętniając tym samym jego osiągnięcia i wkład w rozwój regionu.

---

Oceń: Marian Kenig

---