Bohdan Wodiczko


Bohdan Wodiczko, urodzony 5 lipca 1911 roku w Warszawie, to postać wybitna, która znacząco wpłynęła na polską muzykę. Zmarł 12 maja 1985 roku, również w Warszawie, pozostawiając po sobie niezwykle bogate dziedzictwo.

Był nie tylko dyrygentem, ale także pedagogiem muzycznym, a jego praca z młodymi muzykami miała ogromne znaczenie dla rozwoju polskiej sceny muzycznej.

Życiorys

Bohdan Wodiczko, wybitny dyrygent, pochodził z rodziny muzyków czeskich osiadłych w Polsce. Jego rodzicami byli Franciszek oraz Anna z Gocławskich. Miał liczne rodzeństwo – był bratem Eugeniusza Waleriana (ur. 1903), Jadwigi (ur. 1906), Haliny (ur. 1908) oraz Jerzego (ur. 1920). Edukację muzyczną rozpoczął w Wyższej Szkole Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, a później kontynuował ją w Konserwatorium, zdobywając wiedzę w różnych obszarach muzyki. W 1932 roku w Pradze uczył się dyrygentury pod okiem Wacława Tallicha, a od 1936 roku kontynuował naukę w Konserwatorium Warszawskim, gdzie nauczycielami byli Piotr Rytel (kompozycja) i Walerian Bierdiajew (dyrygentura). Ukończył studia w 1939 roku z wysokimi odznaczeniami.

W czasach niemieckiej okupacji Warszawy, Wodiczko zarobkował jako muzyk, grając na fortepianie, skrzypcach i akordeonie w zespole nocnego lokalu „Adria”. To właśnie w tym miejscu, 22 maja 1943 roku, miało miejsce zamach na Niemców, przeprowadzony przez żołnierza Armii Krajowej, Jana Krysta. W trakcie powstania warszawskiego, został aresztowany przez gestapo i wywieziony do obozu pracy, co stanowiło dramatyczny okres w jego życiu.

Po wojnie, w maju 1945 roku, wrócił do Warszawy, gdzie przy Komendzie Milicji Obywatelskiej w Otwocku zorganizował orkiestrę, jednocześnie ucząc w Szkole Muzycznej im. Karola Kurpińskiego. W 1946 roku współtworzył zespół symfoniczny, który wkrótce przekształcił się w Filharmonię Bałtycką w Gdańsku. Po zakończeniu tej działalności, przez krótki czas piastował stanowisko dyrektora Filharmonii Łódzkiej (1950–1951), był również pierwszym dyrygentem i dyrektorem artystycznym Filharmonii Krakowskiej (1951–1955), oraz dyrektorem Filharmonii Narodowej w Warszawie (1955–1958).

Po zwolnieniu z pracy w Polsce, spędził kilka lat na Islandii, gdzie pełnił rolę dyrygenta orkiestry symfonicznej w Reykjaviku. W okresie od lipca 1961 do grudnia 1964 kierował Operą Warszawską, gdzie zrealizował wiele znakomitych przedstawień operowych i baletowych, m.in. „Król Edyp”, „Persefona”, „Orfeusz” i „Święto wiosny” Strawińskiego, „Don Carlos” Verdiego, „Straszny dwór” Moniuszki, „Kawalera srebrnej róży” Richarda Straussa, oraz „Zamek Sinobrodego” Bartóka. W 1965 roku przez krótki czas pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Warszawie, a następnie w latach 1965–1968 ponownie pracował w Reykjaviku.

W 1968 roku rozpoczął pracę jako dyrygent Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. W latach 70. stawał się także pedagogiem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, gdzie od 1973 roku był profesorem. Wykładał także na uczelniach muzycznych w Sopocie, Łodzi oraz Krakowie.

W szczególnym okresie swojej kariery, od 1977 do 1979 roku, Wodiczko pełnił rolę dyrygenta oraz dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Łodzi. Jako nauczyciel i mentor, wykształcił kilka pokoleń polskich dyrygentów oraz wprowadził na polskie sceny operowe szereg nowoczesnych dzieł.

Wodiczko był mężem Ireny Anny (1911–1999) oraz ojcem Krzysztofa, artysty wizualnego i teoretyka sztuki. Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A31-tuje-4).

Ordery i odznaczenia

W ciągu swojej kariery Bohdan Wodiczko otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jego wybitnych osiągnięciach oraz wkładzie w rozwój kultury i społeczeństwa. Oto niektóre z nich:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 15 lipca 1954 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 22 lipca 1952 roku,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 9 lutego 1955 roku,
  • Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska”, otrzymana w roku 1960,
  • Krzyż Oficerski Orderu Lwa Białego, przyznany w Czechosłowacji w 1957 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Sokoła Islandzkiego, który został mu nadany w Islandii w 1968 roku.

Nagrody

Bohdan Wodiczko otrzymał wiele ważnych odznaczeń za swoją działalność artystyczną, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w kulturę i sztukę.

  • wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za działalność artystyczną w minionym 10-leciu, przyznane w 1955 roku,
  • nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w dziedzinie muzyki, otrzymana w 1963 roku,
  • nagroda Komitetu ds. PRiTv za osiągnięcia w działalności artystycznej w programach PRiTv, w szczególności za koncepcję i kierownictwo muzyczne wartościowego cyklu „Słuchamy i patrzymy”, przyznana w 1968 roku,
  • nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie muzyki „za całokształt pracy artystycznej w dziedzinie dyrygentury oraz popularyzację muzyki polskiej za granicą”, przyznana w 1973 roku,
  • nagroda Związku Kompozytorów Polskich, otrzymana w 1975 roku.

Upamiętnienie

W 1996 roku imieniem Bohdana Wodiczki nazwano skwer, który znajduje się w dzielnicyŚródmieściew Warszawie, w pobliżuUniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina.

Od 2011 roku jest również patronem skweru w Wołominie.

Przypisy

  1. Rodzina Wodiczków [online] [dostęp 05.07.2024 r.]
  2. a b c Teatr Wielki Opera Narodowa: Bohdan Wodiczko [online], archiwum.teatrwielki.pl [dostęp 05.07.2024 r.]
  3. Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22.07.1955 r. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 05.07.2024 r.]
  4. a b c Bohdan Wodiczko, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 05.07.2024 r.]
  5. Bohdan Wodiczko | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 05.07.2024 r.]
  6. BIP – Gmina Wołomin: VI-62/2011 w sprawie nadania nazwy skwerowi w Wołominie. wolomin.bip.net.pl. [dostęp 19.06.2023 r.]
  7. Fálkaorðuhafar (1968). forseti.is. [dostęp 28.08.2018 r.] (isl.)
  8. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10.02.1961 r., s. 7
  9. M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 09.02.1955 r. nr 0/283 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  10. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” - wskazany jako Bogdan Wodiczko.
  11. M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” - wskazany jako Bogdan Wodiczko.
  12. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 353. ISBN 83-86619-97X.

Oceń: Bohdan Wodiczko

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:16