Krzysztof Zarzecki (tłumacz)

---

Życiorys

Synem Zygmunta Zarzeckiego, inżyniera budowlanego, oraz Ireny Orłowskiej, księgowej, był Krzysztof Zarzecki. W 1939 roku zakończył naukę w szkole powszechnej w Warszawie, a maturę uzyskał na tajnych kompletach w 1944 roku. W trakcie II wojny światowej był aktywnym członkiem Armii Krajowej, uczestnicząc między innymi w działaniach na rzecz ochrony kolportażu prasy antyfaszystowskiej w 22. kompanii AK Zgrupowania „Kryska”. Krzysztof brał również udział w powstaniu warszawskim, walcząc w plutonie kompanii B-1 pułku Armii Krajowej „Baszta” pod pseudonimem „Robert”, gdzie odniósł poważne rany, co doprowadziło do jego awansu na stopień starszego strzelca.

Po kapitulacji powstania został wzięty do niewoli i trafił do obozów przejściowych w Pruszkowie oraz Skierniewicach, a następnie do stalagu X B w Sandbostel. W maju 1945 roku doczekał się wyzwolenia przez armię brytyjską. Następnie przebywał w obozie dla byłych jeńców w Delmenhorst. Po tym trudnym okresie podjął studia na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Bonn. W 1946 roku, w miesiącu wrześniu, repatriowano go do Polski.

Po powrocie do ojczyzny Krzysztof Zarzecki rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, specjalizując się w filologii polskiej oraz angielskiej, uzyskując tytuł magistra w 1951 roku. W 1950 roku jego talent literacki zaowocował debiutem na łamach prasy. W latach 1952-1955 współpracował jako redaktor w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, a następnie, od 1955 do 1963 roku, piastował stanowisko kierownika redakcji przekładowej w Państwowym Wydawnictwie „Iskry”.

W latach 1963-1965 spędził czas w Stanach Zjednoczonych jako stypendysta na studiach pisarskich oferowanych przez Uniwersytet Iowa. Po powrocie do Polski prowadził kursy języka angielskiego w warszawskim Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki. Od 1976 roku zarządzał Redakcją Anglosaską w Państwowym Instytucie Wydawniczym w Warszawie.

Krzysztof Zarzecki był uznawanym tłumaczem literatury amerykańskiej, cieszącym się szczególnym poważaniem za swoje przekłady dzieł autorów takich jak Erskine Caldwell, John Dos Passos oraz Truman Capote. W 1978 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1995 roku uhonorowano go nagrodą ZAIKS-u za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu literackiego. Osobiste życie Krzysztofa wiązało się z jego żoną, Ireną Harasimowicz-Zarzecką, która była również tłumaczką literatury pięknej.

Mieszkał zarówno w Warszawie, jak i Toronto w Kanadzie. Ostatecznie znalazł spoczynek na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 274-3-7.

Przekłady (wybór)

Wśród znaczących dzieł tłumaczonych przez Krzysztofa Zarzeckiego, można znaleźć szereg niezwykle interesujących tytułów. W tym kontekście wyróżniają się następujące pozycje:

• 26 współczesnych opowiadań amerykańskich, które zostały starannie wybrane przez Maxima Liebera. Opracowaniem tekstu zajął się Krzysztof Zarzecki, a tłumaczenia przygotowali Maria Skibniewska, Tadeusz Jan Dehnel oraz Krzysztof Zarzecki. Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Iskry w latach 1963 i 1966,
• Erle Stanley Gardner, Aksamitne pazurki, z posłowiem autorstwa Marka Wydmucha; wydanie to ukazało się w Państwowym Wydawnictwie Iskry w 1967, z kolejnymi edycjami w 1978 i 1988. ISBN dla tej publikacji to 83-20-7111-0-X. Dodatkowo na rynku dostępna jest wersja audiobook, w której Andrzej Łapicki czyta tę powieść; nagranie wydała Agora SA w 2007 roku, ISBN 978-83-602256-8-4,
• Jerome David Salinger, Dziewięć opowiadań. Tekst ten został przetłumaczony wespół z Agnieszką Glinczanką i wypuszczony przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1967. Kolejne edycje pojawiły się w 1997 nakładem Wydawnictwa Iskry oraz przez Wydawnictwo Albatros Andrzeja Kuryłowicza w 2007. ISBN tej pozycji to 978-83-735955-6-9,
• Erle Stanley Gardner, Blondynka z podbitym okiem. Ta książka ukazała się w Państwowym Wydawnictwie Iskry w latach 1971 i była częścią serii „Klub Złotego Klucza”; późniejsza edycja pojawiła się w Amax w 1992, ISBN 83-85-1354-1-3,
• 32 współczesne opowiadania amerykańskie, podzielone na dwa tomy. Wybór i opracowaniem zajął się Krzysztof Zarzecki, a tłumaczenia wykonały: Krystyna Tarnowska oraz wiersze przetłumaczone przez Zofię Kierszys. Dodatkowo opracowanie graficzne przygotował Mieczysław Majewski; publikacja była dostępna w Państwowym Wydawnictwie Iskry w 1973,
• Ross MacDonald, Człowiek pogrzebany. Wydany przez Spółdzielnię Wydawniczą „Czytelnik” w 1975 roku, był częścią serii „Z Jamnikiem”,
• Geronima żywot własny, spisany przez Stephena Melvila Barretta, z wstępem i przypisami Fredericka W. Turnera III; ta publikacja również pochodzi z Państwowego Wydawnictwa Iskry w 1975 roku, będąc częścią serii „Naokoło świata”,
• Dashiell Hammett, Dwaj detektywi. Publikacja ta ukazała się w Państwowym Wydawnictwie Iskry w 1987 roku, ISBN 83-20-7103-6-7,
• John Dos Passos, Ciężkie pieniądze. Książka została opublikowana przez Spółdzielnię Wydawniczą „Czytelnik” w 1990 roku, ISBN 83-07-0188-7-0,
• Jane Campion, Kate Pullinger, Fortepian (The piano). Publikacja ta została wydana przez Odeon w 1994 roku, ISBN 83-90-0028-3-3; późniejsze wydanie ukazało się w C&T w 2000 roku, ISBN 83-87-4985-9-9,
• John Dos Passos, 42 równoleżnik. Książka ta została wydana przez Muza w 1998 roku, ISBN 83-72-0018-1-2,
• Carol Shields, Przyjęcie u Larry’ego, wydanie ukazało się nakładem Świata Książki w 2000 roku, ISBN 83-7227-515-7,
• Jeffrey Archer, Ewangelia według Judasza. Spisał Beniamin Iskariota. Książka ta, opowiedziana przez Jeffrey’a Archera we współpracy z Francisem J. Moloney, została wydana przez Dom Wydawniczy „Rebis” w 2007 roku, ISBN 978-83-751003-9-6.

Wybór tych publikacji ilustruje bogaty dorobek translatorski Krzysztofa Zarzeckiego, który przyczynił się do popularyzacji zarówno klasyki, jak i współczesnej literatury amerykańskiej w Polsce.

---

Oceń: Krzysztof Zarzecki (tłumacz)

---