Ewa Janina Wieczorek była wybitną polską artystką plastyczną, której dorobek artystyczny pozostaje do dziś inspiracją dla wielu. Urodziła się 14 lipca 1947 roku w Warszawie, gdzie spędziła większość swojego życia. Niestety, jej los zakończył się 14 października 2011 roku w tym samym mieście.
Jej talent i pasja do sztuki wyrażały się w różnych formach, które zyskały uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Artystyczna wizja Ewy Wieczorek znana była z niezwykłej wrażliwości i umiejętności uchwycenia esencji otaczającego ją świata.
Życiorys
Ewa Wieczorek była córką Janusza Wieczorka, znanego z działań na rzecz państwa i społeczności oraz długoletniego lidera Urzędu Rady Ministrów, i Alicji z domu Ciesiołkiewicz. Jej edukacja zaczęła się w VII Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Warszawie, a następnie kontynuowała naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie rozpoczęła studia w 1966 roku. Już w pierwszym roku studiów zdobyła wyróżnienie za rysunek, a na kolejnych latach wyróżniano ją z malarstwa.
W 1972 roku ukończyła studia w pracowni malarstwa pod kierunkiem prof. Aleksandra Kobzdeja. Jej praca dyplomowa, składająca się z cyklu olejnych kompozycji, oraz praca teoretyczna pt. „Przedmiot poetycki w malarstwie”, napisana pod czujnym okiem prof. Ksawerego Piwockiego, uzyskały wysokie oceny, w tym uznanie jako wyjątkową. Ewa Wieczorek miała także okazję studiować grafikę, pod kierunkiem prof. Haliny Chrostowskiej, za prace graficzne zdobywając wyróżnienia na wielu latach studiów i kończąc je aneksem do swojego dyplomu z grafiki.
W 1972 roku wygrała konkurs zorganizowany przez PKO na plakat dotyczący oszczędzania, zatytułowany „Pończocha”. Jej projekt został doceniony przez jury, w którego skład wchodził prof. Henryk Tomaszewski. Współpraca z Tadeuszem Dominikiem również wpłynęła na jej rozwój artystyczny.
Ewa była osobą o wyjątkowych zdolnościach językowych, posługując się biegle angielskim, rosyjskim, francuskim, szwedzkim, włoskim, niemieckim oraz fińskim. Jej wrażliwość artystyczna łączyła się z empatią wobec ludzi i zwierząt, co skłoniło ją do niesienia pomocy tym, którzy jej potrzebowali.
Niestety, artystka zmarła przedwcześnie w 2011 roku. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Alei Zasłużonych, obok swoich rodziców oraz blisko wykładowców – prof. Kobzdeja i prof. Dominika, na kwaterze B 32, tuje, 9 grób.
Twórczość
W dorobku artystycznym Ewy Wieczorek znajduje się szereg różnorodnych form wyrazu takich jak grafiki, obrazy olejne, akwarele, plakaty oraz rysunki wykonane za pomocą ołówka, piórka, piórka japońskiego, a także pastele i biżuteria. Artystka zajmowała się również grafiką książkową, będąc autorką licznych okładek i ilustracji do książek oraz map turystycznych.
W trakcie swojej kariery współpracowała m.in. z Państwowym Instytutem Wydawniczym oraz z Państwowym Przedsiębiorstwem Wydawnictw Kartograficznych, a także Wydawnictwem „Sport i Turystyka”. Jej talent artystyczny zaowocował również ilustrowaniem wierszy Lesława M. Bartelskiego, w tym utworu „Dzieci Warszawy”, który ukazał się z okazji uroczystości położenia kamienia węgielnego pod budowę Szpitala-Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka.
Wystawy jej prac, szczególnie grafiki, odbywały się zarówno w Polsce, jak i na międzynarodowej scenie artystycznej, w takich miastach jak Warszawa (Desa), Berlin, Budapeszt oraz Edynburg (New ’57 Gallery). Dodatkowo, Ewa Wieczorek angażowała się w sztukę użytkową, tworząc unikatowe torebki damskie z wykorzystaniem sznurka, ścinków oryginalnych materiałów tekstylnych oraz filcu.
Jej wystawy przedstawiające autorską biżuterię, w tym dzieła ze sznurka lnianego oraz kamienia polnego, głównie krzemienia, były prezentowane m.in. w Desie.
Motywy krajobrazowe i krajoznawcze
Ewa Wieczorek była utalentowaną artystką, której malarstwo obejmowało różnorodne tematy. W swojej twórczości wykazywała niezwykłą pasję do tworzenia abstrakcji, pejzaży oraz portretów.
Jednak szczególne zamiłowanie miała do przedstawiania przyrody, co objawiało się w jej pracach. Malowała zwierzęta, drzewa, krzewy, kwiaty, a także różnorodne rośliny, owoce i warzywa, nie wahając się również uwieczniać chwastów, które wielu artystów mogłoby zignorować.
W głównych motywach jej pejzaży dominowały regiony takie jak Mazowsze, Warmia, Mazury, a także piękne Tatry oraz malownicza Chorwacja. Każde z tych miejsc dostarczało jej inspiracji i pozwalało na uchwycenie ich wyjątkowego uroku na płótnie.
Interesującym aspektem sztuki Ewy Wieczorek były również motywy motoryzacyjne. Zainteresowanie tym tematem zrodziło się z pasji jej brata oraz bratanków do starych samochodów, co znalazło odzwierciedlenie w jej pracy.
Na końcu swojego życia artystka wróciła do pierwotnych fascynacji naturą, co może świadczyć o tym, jak ważne były dla niej te motywy przez cały okres jej twórczości.
Motywy rodzinne
Ewa Wieczorek w swojej twórczości skupiła się wyłącznie na przedstawicielach swojej rodziny. Portretowała rodziców – Janusza i Alicję, brata Piotra, bratową Beatę oraz bratanków, Piotra juniora i Juliana. Oprócz rodzinnych portretów, artystka ma w swoim dorobku także kilka autoportretów, które wykonane były różnymi technikami. Rysunki oraz obrazy olejne z wizerunkiem matki Ewy, Alicji, są obecne w wielu jej dziełach. Odnaleźć je można na licznych obrazach olejnych oraz w wielu rysunkach stworzonych ołówkiem i piórkiem.
Obraz olejny zatytułowany „Twarze” jest wyrazem hołdu dla członków rodziny, w tym osobom, które zginęły 5 sierpnia 1944 roku podczas tragicznych wydarzeń rzezi Woli w Warszawie. Wśród upamiętnionych w tym dziele znajdują się Janina, Józef, Irena, Wanda, Jerzy, Jerzy junior, Janusz junior Wieczorkowie oraz wujek ks. Roman Ciesiołkowicz, który był rezydentem kościoła św. Stanisława Biskupa, rozstrzelanym 8 sierpnia 1944 roku za niesienie pomocy mieszkańcom Woli. Warto również wspomnieć wujka Stanisława Ciesiołkiewicza, który był nauczycielem, a także żołnierzem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, a jego życie zakończyło się tragicznie 19 września 1942 roku w KL Mauthausen-Gusen.
Na twórczość Ewy Wieczorek duży wpływ miała ciężka choroba, którą przeszła w dzieciństwie. W jej dziełach można dostrzec zarówno smutek i ból, jak i radość życia, a także radość z powrotu do zdrowia. Mimo tego, nigdy nie zdołała zapomnieć o cierpieniu, które towarzyszyło jej dzieciństwie spowodowane przez błąd medyczny.
Podsumowanie twórczości
W twórczości Ewy Wieczorek wyraźnie przeważały techniki graficzne, takie jak rysunek ołówkiem oraz piórkiem. Artystka wykorzystała także gwasz, akwarelę, a szczególnie techniki mieszane, które nadają jej dziełom wyjątkowy charakter.
W rozmowach na temat swojego stylu, Ewa często porównywała go do japońskich wierszy haiku, co podkreśla jej zamiłowanie do minimalizmu oraz głębokiej ekspresji. Interesujące jest to, że artystka rzadko nadawała tytuły swoim pracom, tym samym umożliwiając widzom swobodną interpretację ich znaczenia.
Warto również zaznaczyć, że większości prac nie sygnowała, gdyż twórczość była dla niej osobistym doświadczeniem, skierowanym głównie do niej samej oraz jej bliskich.
Przypisy
- Wojciech W. Mścichowski, Oddał życie, bo kochał polską młodzież [online], niedziela.pl, 14.10.2015 r.
- Bożenna Janina B. Niemierowska-Szczepańczyk, Moje ostatnie zapiski ze współczesności, Warszawa - Łódź, 2012 r.
- Grafika Wieczorek Ewa Janina (akwaforta / sucha igła ca 1980). antykwariatwaw.pl. [dostęp 11.01.2018 r.]
- a b c Ewa Janina Wieczorek. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 11.01.2018 r.]
- Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Praca dyplomowa Ewy Wieczorek, tytuł "Kompozycja" – nr inwentarzowy MASP 2409, 1971 r.
- Sztandar Młodych nr 62 z 14.03.1972 r., Pierwsze laury.
- Przyjaciółka i inni, Ewa Wieczorek - wystawa biżuterii, 1972 r.
- VII LO im. Juliusza Słowackiego, dokumentacja dotycząca odbytych kursów językowych.
- Donat D. Chruścicki, Skarbczyk imion, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa, 1983 r.
- Lesław M. L. Bartelski, "Dzieci Warszawy", 1973 r.
- Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa, wydanie IV, 1988 r.
- Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Plan Olsztyna, 1973 r.
- Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Mikołajki – Warszawa – szlak wodny – mapa turystyczna, 1986 r.
- Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Plan miasta Zakopane, 1991 r.
- Wiktor Jacewicz i Jan W. J. Woś, Akademia Teologii Katolickiej w Łodzi, 1977 – 1981, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939 – 1945.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Hanna Rek | Joanna Charchan | Jadwiga Spiess | Michał Hertz (kompozytor) | Miron Białoszewski | Sebastian Jaryszek | Wacław Izdebski | Marek Krauss | Dariusz Banek | Angelika Olszewska | Mateusz Zuberbier | Joanna Janikowska-Samojłowicz | Konrad Brandel | Filip Siejka | Aleksander Musiałowski | Ewa Wiśniewska | Stanisław Daniłowicz (aktor) | Regina Pisarek | Arika Madeyska | Krzysztof Zarzecki (tłumacz)Oceń: Ewa Wieczorek