Krzysztof Dobrowolski

---

Edukacja

Krzysztof Dobrowolski, w swej edukacyjnej ścieżce, rozpoczął od zdania matury w 1951 roku w Państwowym Liceum Przemysłu Metalowego w Warszawie. Tuż po ukończeniu liceum, w latach 1951/1952 uczęszczał do Ogniska Kultury Plastycznej w Grodzisku Mazowieckim, gdzie mógł rozwijać swoje artystyczne zainteresowania.

W latach 1953-1959 podjął studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Na tych studiach miał zaszczyt uczyć się od wybitnych pedagogów i artystów. Wśród nich byli Eugeniusz Arct, który prowadził zajęcia z malarstwa, Alaksander Kobzdeje, który organizował lekcje rysunku oraz malarstwa, Witold Miller, specjalizujący się w malarstwie ściennym, Tadeusz Tuszewski, który uczył liternictwa, oraz Ludwika Nitschowa, która inicjowała zajęcia z rzeźby.

Ostatecznie, dyplom wykonał w pracowni Kazimierza Tomorowicza, a jego obroną zajmował się pod czujnym okiem Eugeniusza Eibischa, co było ważnym krokiem w jego artystycznej karierze.

Działalność zawodowa i artystyczna

W 1956 roku Krzysztof Dobrowolski rozpoczął swoją karierę zawodową, zostając zatrudnionym w Państwowych Wydawnictwach Technicznych, które od 1961 roku przekształcone zostały w Wydawnictwa Naukowo-Techniczne (WNT). Pełnił tam funkcję naczelnego grafika przez trzy dekady, aż do 1986 roku. W następnych latach zajmował to samo stanowisko w Wydawnictwach Harcerskich „Horyzonty” od 1967 do 1976 roku. Później, w latach 1984–1989, pracował w Państwowym Zakładzie Wydawnictw Lekarskich, a po nim w Wydawnictwach Wiedza Powszechna, gdzie pełnił tę rolę w latach 1988–1994.

Dodatkowo, Dobrowolski zdobywał doświadczenie w Wydawnictwach GUS w latach 1966–1967, a także w Młodzieżowej Agencji Wydawniczej oraz w Wydawnictwach „AGPOL” w latach 1976–1978. Kolejnym istotnym etapem jego kariery były Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, w których to pracował od 1986 do 1988 roku.

Od 1959 roku artysta był aktywnym członkiem Sekcji Malarstwa i Sekcji Grafiki w Oddziale Warszawskim Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP). Jego praca koncentrowała się głównie na grafice książkowej, co obejmowało projektowanie obwolut, okładek oraz typografię, która zajmowała się koncepcją graficzną książki, chociaż w mniejszym zakresie zajmował się także ilustracją. Oprócz działalności graficznej, Dobrowolski tworzył również obrazy. Za swoją twórczość otrzymywał liczne nagrody i wyróżnienia przyznawane przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek (PTWK) w kategorii „Najpiękniejsze książki roku”.

Nagrody i wyróżnienia

Nagrody i wyróżnienia przyznane Krzysztofowi Dobrowolskiemu obejmują szereg istotnych publikacji, które znacząco wpłynęły na rozwój techniki i nauki.

Wśród najbardziej znaczących nagród wyróżniają się:

• 1961: „Wielki słownik techniczny rosyjsko-polski”, red. Marian Porwit, T. 1. Warszawa, WNT, 1961,
• 1964: „Atlas metalograficzny struktur. Stal”, red. Fryderyk Staub, Warszawa, WNT, 1964,
• 1966: „Prowadzenie fal elektromagnetycznych”; aut. Robert E. Collin, Warszawa, WNT, 1966,
• 1972: „Technika wysokiej próżni”, aut. Janusz Groszkowski, Warszawa, WNT, 1972.

Oprócz nagród, Krzysztof Dobrowolski otrzymał również szereg wyróżnień, które można wymienić jako reprezentatywne dla jego dorobku:

• 1964: „Electronic universal vade-mecum”, aut. Piotr Mikołajczyk, Bohdan Paszkowski, Pergamon Press, Macmillan Comp., New York, 1964,
• 1969: „Electron optics”, aut. Bohdan Paszkowski, American Elsevier, New York, 1969,
• 1970: „Nonparametric magnetic amplifiers”, aut. Arkadiusz Góral, Warszawa, WNT, 1970,
• 1970: „Atlas statystyczny”, aut. Eugenia Krzeczkowska, wydany przez GUS Główny Urząd Statystyczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa, 1970,
• 1972: „Leksykon naukowo-techniczny”, Warszawa, WNT, 1972,
• 1972: „Mały offset. Urządzenia i maszyny, surowce i materiały, produkcja druków”, Warszawa, WNT, 1972,
• 1973: „Zamek królewski w Warszawie”, red. Aleksander Gieysztor, Warszawa, PWN, 1973, wyróżnienia za obwolutę i oprawę,
• 1985: „Leksykon naukowo-techniczny A–Ó i P–Ż”, red. Aniela Topulos, Piotr Brykczyński, Kazimierz Czarnota, Sergiusz Czerni, Marek Drabikowski, Jolanta Iwańska, Hanna Jezierska, Zofia Pęzińska, Elżbieta Tabaczkiewicz, Warszawa, WNT, 1984,
• 1986: „Mały poradnik mechanika”, Warszawa, WNT, 1984.

Udział w wystawach

Krzysztof Dobrowolski miał okazję zaprezentować swoje prace na wielu znaczących wydarzeniach artystycznych w Polsce. Oto lista najważniejszych wystaw, w których brał udział:

• 2015: „Druga Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych”, Warszawa,
• 2003: Poplenerowa wystawa malarstwa „Podlasie – ojcowizna nasza”, Warszawa,
• 1999: „Wystawa malarstwa Krzysztofa Dobrowolskiego”, Teatr Jaracza w Otwocku,
• 1971: „Wystawa polskich książek i ilustracji”, Internationale Buchkunst-Ausstellung, Lipsk,
• 1969: „Pierwsza Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych”, Warszawa,
• 1960: „XVI Ogólnopolska wystawa plastyki”, Radom.

Życie prywatne

Krzysztof Dobrowolski, syn Czesława Dobrowolskiego (ur. 1897, zm. 1940 w Katyniu), inżynier chemii, był absolwentem Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej oraz cywilnym chemikiem w Instytucie Technicznym Uzbrojenia (ITU). Jego matka, Romana z domu Heine (1904–1987), do 1932 roku była pracowniczką cywilnego Instytutu Badań Materiałów Uzbrojenia, a po wojnie współpracowała z firmą „Toxa” w Warszawie.

W trakcie Powstania Warszawskiego, Krzysztof angażował się w dystrybucję prasy powstańczej, jednak Warszawę opuścił 5 października 1944 roku, co było skutkiem dramatycznych wydarzeń tego okresu.

W latach 1956-1960 był żonaty z rzeźbiarką Grażyną Roman-Dobrowolską (1935–2022). Para miała syna, Jana Czesława Dobrowolskiego (ur. 1959), który zdobył tytuł profesora nauk chemicznych. Z drugą żoną, Ewą Dobrowolską z domu Borucką (1943–2015), mężatką w latach 1968-1977, doczekali się córki, Kai Dobrowolskiej (ur. 1968), która z wykształcenia jest psycholożką. Jego ostatnie małżeństwo, z Barbarą Zychowicz-Dobrowolską z domu Matul (ur. 1939), trwało od 1979 roku aż do jego śmierci. Barbara, siostra Andrzeja Matula, była absolwentką Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Z tego małżeństwa przyszedł na świat ich potomek, Kinga Mielniczuk z domu Dobrowolska (ur. 1979), która ukończyła Akademię Wychowania Fizycznego w Warszawie.

Krzysztof Dobrowolski znalazł miejsce wiecznego spoczynku na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie upamiętniony jest jako wybitna postać w historii polskiej nauki i kultury.

Wybrane prace

Okładki

Wśród najważniejszych publikacji Krzysztofa Dobrowolskiego można wyróżnić kilka znaczących tytułów. Jednym z nich jest „Leksykon PWN”, wydany w Warszawie przez PWN w 1972 roku. Kolejnym istotnym dziełem jest „Leksykon naukowo-techniczny A–Ó i P–Ż”, redagowany przez zespół w składzie Aniela Topulos, Piotr Brykczyński, Kazimierz Czarnota, Sergiusz Czerni, Marek Drabikowski, Jolanta Iwańska, Hanna Jezierska, Zofia Pęzińska oraz Elżbieta Tabaczkiewicz, a wydany przez WNT w 1984 roku.

Inne ważne pozycje to „Technika wysokiej próżni” autorstwa Janusza Groszkowskiego (WNT, 1972), a także „Przekładniki w elektroenergetyce” autorstwa Andrzeja Wiszniewskiego (WNT, 1982). Publikacje, takie jak „Technologia druku wypukłego” napisane przez Stanisława Wołkowskiego, Władysława Wołka, Stanisława Obtułowicza oraz „Procesy fotograficzne w technice reprodukcyjnej” autorstwa Valentina Alekseevicha Ziernowa (oba wydane przez WNT w 1971 i 1972 r.), również zasługują na uwagę.

Do tej listy warto dodać „Wklęsłodruk: fotografia, retusz, montaż” autorstwa Zbigniewa Zadrożnego (WNT, 1980) oraz pozycję „Podstawy techniki pomiarowej dla poligrafów” autorstwa Herberta Haftmanna (WNT, 1983). „Kolagen: chemia i wykorzystanie” (WNT, 1983) oraz „Preparatyka organiczna” autorstwa Arthura Isreala Vogela (WNT, 1984) stanowią kolejne istotne elementy jego dorobku. Z czasopisma „Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research”, wydawanego przez Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, oraz z „Bliżej Muzyki – Encyklopedia” autorstwa Janusza Ekierta, które ukazało się w Warszawie w 1994 roku, również można odnotować jego wkład.

Nie można zapominać o „Herbacie: rodzajach, właściwościach i wykorzystaniu” autorstwa Vil’âma Vasil’eviča Pochlebkina (WNT, 1974) ani o „Zamku królewskim w Warszawie”, redagowanym przez Aleksandra Gieysztora (PWN, 1973). Warto też wspomnieć o „Wyprawie kapitana Łamigłowy w krainę chemii” autorstwa Marty Jurowskiej-Wernerowej, wydanej przez Wydawnictwa Harcerskie „Horyzonty” w 1973 roku oraz o „Bandażowaniu” autorstwa Anny Chrząszczewskiej, które wydano w Warszawie przez Wydawnictwo Lekarskie PZWL w 1987 roku.

Typografia

Krzysztof Dobrowolski miał znaczący wkład w typografię, projektując okładki i opracowanie graficzne wielu publikacji. Do jego najistotniejszych prac należy książka „Od abboccato do żubrówki: wszystko o napojach” autorstwa Jana Cieślaka, gdzie opracowanie graficzne i ilustracje stworzył właśnie on. Publikacja ta ukazała się w Warszawie w 1978 roku.

Warto zaznaczyć, że „Wyprawa kapitana Łamigłowy w krainę…” to seria książek, które były opracowane graficznie i ilustrowane przez Krzysztofa Dobrowolskiego. Wydawane były przez Wydawnictwa Harcerskie „Horyzonty” od 1973 roku, a później przez Młodzieżową Agencję Wydawniczą aż do 1989 roku. Wartym uwagi jest też czasopismo „Delta”, które stanowi popularnonaukowy miesięcznik poświęcony matematyce, fizyce oraz informatyce. Opracowane graficznie przez Dobrowolskiego, wydawane było od 1974 roku przez UW we współpracy z Polskim Towarzystwem Matematycznym, Polskim Towarzystwem Fizycznym, Polskim Towarzystwem Astronomicznym oraz Polskim Towarzystwem Informatycznym.

Znaki graficzne

Krzysztof Dobrowolski zaprojektował również wiele znaków graficznych. Znak „Galerii Saska Kępa”, mieszczący się w Warszawie przy ul. Walecznych 28, powstał w latach 1985–1987 w ramach podziemnej działalności ZPAP, który został zawieszony pod koniec 1981 roku i zlikwidowany w latach 1983–1989. Wśród innych projektów można wymienić znak Spółdzielni Inwalidów „Gwarancja” z 1965 roku oraz znak Wydawnictw Naukowo Technicznych z 1961 roku.

Kolejnym zrealizowanym projektem było logo komputera – System K-202, czyli 16-bitowego minikomputera skonstruowanego przez inż. Jacka Karpińskiego oraz jego zespół w latach 1970–1973. Ten innowacyjny projekt umożliwił multipleksowanie, dostępy wielozadaniowe oraz wieloprocesorowość. Dobrowolski był również autorem znaku Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów z 1966 roku oraz znaku „Teatru Wyobraźni” zaprojektowanego dla Teatru Polskiego Radia i logo Telewizji Polskiej. Logo czasopisma „Delta” także jest jego dziełem.

Obrazy

Jako artysta malarz, Krzysztof Dobrowolski miał także swoje osiągnięcia w malarstwie. Był aktywny w latach studiów, w latach 1953–1959, kiedy to stworzył szereg prac, w tym obrazy z pleneru w Kazimierzu, kompozycję zatytułowaną „Powstanie Warszawskie”, „Martwa natura”, a także „Grażyna”.

W następnych dekadach, w latach 80. w Aninie powstały takie dzieła, jak „Bzy”, „Słoneczniki”, „Leśna aleja” oraz „Ogród”. Po roku 2000 Dobrowolski kreował swoje wizje w pracach takich jak „Abstrakcja” oraz „Kinga”, które powstały w Michalinie.

Osobnym dziełem jest obraz „Marek Nowacki – w pracy”, wykonany również w Michalinie po 2000 roku, a także „Autoportret”, który jest refleksją nad jego artystycznym rozwojem.

---

Oceń: Krzysztof Dobrowolski

---