Hanna Czajkowska


Hanna Czajkowska-Kroczewska, urodzona 22 lipca 1917 roku w stolicy Polski, Warszawie, to znana postać w świecie sztuki. Zmarła w tym samym mieście, 1 lutego 1991 roku.

Była utalentowaną graficzką, wszechstronną ilustratorką oraz zdolną malarką, która z dumą reprezentowała Polską Szkołę Ilustracji.

Życiorys

Edukacja

Hanna Czajkowska swoją przygodę z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie rozpoczęła w 1939 roku. Po trudnych latach wojny, które miały wpływ na jej życie i twórczość, ukończyła studia w 1955 roku, zdobywając dyplom. W trakcie nauki miała zaszczyt uczyć się malarstwa pod okiem m.in. Tadeusza Pruszkowskiego, a także zgłębiać tajniki grafiki pod kierunkiem Jana Marcina Szancera.

Praca zawodowa

Również niezwłocznie po ukończeniu edukacji, artystka podjęła współpracę z wydawnictwami, które z pasją zajmowały się literaturą dziecięcą. Miała długotrwały związek z Naszą Księgarnią, gdzie poświęciła swoje życie zawodowe ilustrowaniu książek dla najmłodszych. Zrealizowała przy tym ponad sto publikacji. Mimo że nigdy nie miała okazji odwiedzić Szwecji, jej projekty graficzne zyskały uznanie, zwłaszcza w tamtejszej literaturze dziecięcej. Do najpopularniejszych tytułów, które zilustrowała, należą: „Dzieci z Bullerbyn”, „Nils Paluszek” oraz „Karlsson z Dachu” autorstwa Astrid Lindgren. Wspólnie z Witoldem Popławskim, przygotowała także ilustracje do wydawanej 17 razy „Pierwszej czytanki” Ireny Słońskiej.

Wśród autorów literackich współpracujących z Hanną Czajkowską są takie postacie jak: Hanna Ożogowska, Helena Bechlerowa, Czesław Janczarski, Joanna Papuzińska, Adam Bahdaj, Mira Jaworczakowa oraz Aleksander Puszkin. Współpraca z miesięcznikiem dla dzieci „Miś” przyniosła jej około 500 prac graficznych. W swojej twórczości artystka wykorzystywała wyraziste barwy, dążąc do stylistycznego uproszczenia i często sięgając po ilustracje kreskowe. Ignacy Witz, będący ilustratorem oraz redaktorem publikacji „Grafika w książkach Naszej Księgarni”, ocenił Hannę Czajkowską jako najaktywniejszą graficzkę w Polsce i podkreślił, że jej artystyczna forma idealnie odpowiada psychice dzieci. Również tworzyła obrazy olejne, głównie przedstawiające pejzaże oraz kwiaty, które były dedykowane jej bliskim. Dzieła artystki miały szansę na prezentację w wielu wystawach zarówno w kraju, jak i zagranicą.

Życie prywatne

Urodzona w Warszawie, spędziła dzieciństwo oraz lata młodzieńcze w Kaliszu. Sytuacja rodzinna była dla niej trudna – jej ojciec, lekarz specjalizujący się w rentgenologii, został zamordowany w Katyniu. W trakcie drugiej wojny światowej Hanna straciła także obu braci: Sławka, który zginął w powstaniu warszawskim oraz Zbyszka, lotnika, który po wojnie pozostał na obczyźnie i zginął, najprawdopodobniej w katastrofie lotniczej nad Atlantykiem. Jej późniejsze małżeństwo nie trwało długo. Artystka mieszkała oraz pracowała w niewielkiej kawalerce na warszawskim Żoliborzu, a dopiero u schyłku życia zdecydowała się na przeprowadzkę do innego mieszkania w tej samej dzielnicy, przy ulicy Jana Kochanowskiego.

Wybrana twórczość

Wybrana twórczość Hanny Czajkowskiej obejmuje szereg znakomitych dzieł, które do dziś cieszą się uznaniem zarówno wśród młodszych, jak i starszych czytelników. Oto kilka kluczowych pozycji:

  • Dzieci z Bullerbyn (1957) – Astrid Lindgren, znana z tworzenia pełnych ciepła opowieści,
  • Nils Paluszek – kolejna fascynująca historia od tej samej autorki,
  • Karlsson z Dachu – opowieść, która od lat zachwyca młode pokolenia,
  • Pierwsza czytanka – Irena Słońska, autorka znana z edukacyjnych publikacji,
  • Zajączek z rozbitego lusterka – Helena Bechlerowa, której fantastyczne opowieści rozweselają dzieci,
  • Oto jest Kasia (1959) – dzieło Mira Jaworczakowej,
  • Bajka o rybaku i złotej rybce – klasyczna opowieść Aleksandra Puszkina.

Każda z wymienionych książek ma swój unikalny klimat i wartości, które przyciągają uwagę czytelników różnego wieku. Dzieła te stanowią cenną część polskiej literatury dla dzieci.

Przypisy

  1. a b c d e Hanna Czajkowska – Wydawnictwo Nasza Księgarnia [online], nk.com.pl [dostęp 18.10.2020 r.]
  2. a b c BarbaraB. Gawryluk BarbaraB., Ilustratorki, ilustratorzy. Motylki z okładki i smoki bez wąsów » Niezła sztuka [online], Niezła sztuka, 29.10.2019 r. [dostęp 18.10.2020 r.] (pol.).
  3. Hanna Czajkowska [online], artinfo.pl [dostęp 18.10.2020 r.]
  4. Ilustratorka Hanna Czajkowska [online], wyborcza.pl, 25.10.2004 r. [dostęp 18.10.2020 r.]
  5. Słownik pracowników książki polskiej. Suplement IV, wyd. SBP, Warszawa 2016, s. 43 (biogram autorstwa Agaty Walczak-Niewiadomskiej)
  6. IgnacyI. Witz IgnacyI., Grafika w książkach Naszej Księgarni, wyd. I, t. I, Nasza Księgarnia, 1964, s. 8, Autor opracowania graficznego i obwoluty: Zbigniew Rychlicki.

Oceń: Hanna Czajkowska

Średnia ocena:4.65 Liczba ocen:23