Stanisław Manturzewski

---

Życiorys

W 1947 roku Stanisław Manturzewski zakończył naukę w Liceum im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie, po czym kontynuował studia z zakresu archeologii na Uniwersytecie Warszawskim. W swojej karierze dziennikarskiej współpracował z pismem Po Prostu, gdzie napisał znany raport zatytułowany W zaklętych kręgach drętwej mowy. Poza dziennikarstwem, pełnił funkcje socjologa w Zakładzie Badań Społecznych Polskiej Akademii Nauk. Ponadto był współautorem z Czesławem Czapówem socjologicznej publikacji Niebezpieczne ulice. U źródeł chuligaństwa. Materiały i refleksje, wydanej w 1960 roku.

W relacjach osobistych spotykał się z Janem Józefem Lipskim, z którym wymieniał poglądy w latach pięćdziesiątych, będąc jednocześnie uczestnikiem dyskusji organizowanych przez Klub Krzywego Koła. Jego twórcze inicjatywy obejmowały również pisanie porad erotycznych w tygodniku „Kulisy”, które wydawał pod pseudonimem Izolda Dreszcz. Przez pewien czas pełnił rolę kierownika Domu Kultury w Siedlcach oraz angażował się w analizy polityczne w latach 90., współpracując z Biurem Analiz Kancelarii Prezydenta oraz przygotowując analizy elektoratu Stanisława Tymińskiego.

W drugiej połowie lat pięćdziesiątych związał się z branżą filmową, zaczynając od pisania scenariuszy. Wkrótce rozpoczął pracę jako reżyser, nie kończąc formalnych studiów w jakiejkolwiek szkole filmowej. Jego dorobek obejmował kilkadziesiąt scenariuszy do filmów dokumentalnych, w tym debiut fabularny Bohdana Poręby zatytułowany Lunatycy z 1960 roku, który wpisywał się w dokumentalną „czarną serię”. Od 1974 roku rozpoczął reżyserię filmów dokumentalnych, zaczynając od Jastrzębi, zrealizowanego ze Stanisławem Niedbalskim.

W swojej karierze filmowej współpracował z wieloma ważnymi postaciami branży, takimi jak Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, Marek Piwowski oraz Andrzej Wajda. Dodatkowo, występował również jako naturszczyk w licznych filmach fabularnych. Przygotowywał teksty literackie Jana Himilsbacha do druku, a w 2002 roku zrealizował o nim film Jan Himilsbach – prawdy, bujdy, czarne dziury.

Warto dodać, iż Stanisław Manturzewski był kuzynem Andrzeja Dobosza.

Filmografia

Filmografia Stanisława Manturzewskiego jest bogata w różnorodne produkcje, które stworzył na przestrzeni lat:

• 1971 – Ich miłość,
• 1971 – Niebieskie jak Morze Czarne – epizod, sonda,
• 1973 – Dopóki jeszcze można,
• 1974 – Jastrzębie (Nagrody: 1974 – XIV OFFK Kraków, Srebrny Lajkonik),
• 1979 – Klincz (reż. Piotr Andrejew) – epizod aktorski: księgowy klubu „Znicz”,
• 1979 – W tym szaleństwie (Nagrody: 1979 – MFF Cork, nagroda Irlandzkiego Towarzystwa Filmowego, 1980 – MFF Krótkometrażowych, Ciudad Huesca, wyróżnienie),
• 1982 – Choinka strachu (reż. Tomasz Lengren) – epizod aktorski,
• 1983 – Sęki i drzazgi,
• 1983 – Sny i marzenia – literat,
• 1984 – O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji (reż. Piotr Szulkin) – epizod aktorski,
• 1987 – Więcej światła (Nagrody: 1987 – 27. OFFK Kraków, nagroda za scenariusz, 1988 – Przegląd Filmów o Sztuce, Zakopane, wyróżnienie),
• 2002 – Jan Himilsbach – prawdy, bujdy, czarne dziury (Nagrody: 2002 – OFFK Kraków, Złoty Lajkonik, Krakowski Festiwal Filmowy – nagroda Kodaka).

---

Oceń: Stanisław Manturzewski

---