Katarzyna Antonina Sowińska

---

Życiorys

Katarzyna Antonina Sowińska, będąca córką probierza i zarządcy Mennicy Warszawskiej, Jerzego Antoniego Schroedera oraz jego drugiej żony, Katarzyny Małgorzaty z domu Bregencer, urodziła się w drugiej połowie XVIII wieku. Właśnie tam rozpoczęła swoją edukację, która okazała się staranna i wszechstronna, która obejmowała również zdolności muzyczne, w wyniku których zyskała sławę jako wirtuozka gry na klawesynie. Jej muzyczna kariera nabrała istotnego znaczenia po rozpoczęciu lekcji gry na klawesynie pod okiem Josepha Woelffla, który w tamtym okresie był znanym kompozytorem i pianistą, jego znajomość z W.A. Mozartem oraz L. van Beethovenem była szeroko uznawana.

Woelffl, doceniając talent Katarzyny, dedykował jej pierwszy opus swoich sonat fortepianowych, które wydano w Wiedniu w 1795 roku. W około 1795 roku jej życie osobiste uległo zmianie, gdy poślubiła Niemca, Karla Gottlieba Jonasa, który pełnił funkcję komisarza sprawiedliwości w departamencie Prus Południowych w Warszawie. Po śmierci Jonasa, która miała miejsce w 1808 roku, Katarzyna nie pozostała bezczynna. Jako wdowa, stała się członkinią Rady Dozorczej Dam, instytucji nadzorującej szkoły i pensje żeńskie, na którą została powołana przez Izbę Edukacyjną Księstwa Warszawskiego.

9 lipca 1815 roku wzięła ślub cywilny z Józefem Longinem Sowińskim, oficerem artylerii oraz komendantem szkoły wojskowej. Salon Sowińskich stał się miejscem spotkań dla wielu znakomitych postaci, w tym Mikołaja Chopina i jego syna Fryderyka. Katarzyna, będąc osobą muzykalną, miała okazję grać na fortepianie z młodym kompozytorem, a nawet, w grudniu 1824 roku, Fryderyk Chopin dedykował jej swoje Wariacje E-dur, które usłyszała na jednym z koncertów.

W grudniu 1830 roku, po wybuchu powstania listopadowego, Katarzyna, wraz z grupą warszawianek, postanowiła powołać Związek Dobroczynności Patriotycznej. Wśród jej współpracownic znalazły się takie osobistości jak Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Amelia Wulfers oraz Klaudyna Potocka. Związek ten zajął się pracą charytatywną, w tym organizowaniem zbiórek oraz opieką nad rannymi i rodzinami poległych. Obok działań na rzecz powstańców, po bitwie o Olszynkę Grochowską w lutym 1831 roku, Sowińska udostępniła swoje mieszkanie na potrzeby lazaretu.

6 września 1831 roku w obronie Woli poległ jej mąż, co wpłynęło na jej dalsze życie. Po śmierci Sowińskiego, Katarzyna na własną rękę szukała jego ciała na polu bitwy. Po tragicznych wydarzeniach, całkowicie poświęciła się działalności charytatywnej. W październiku tego samego roku, po wyjeździe Klementyny Hoffmanowej, przejęła kierownictwo Związku Dobroczynności Patriotycznej, organizując cotygodniowe spotkania w swoim domu na Krakowskim Przedmieściu.

W trakcie powstania, Sowińska zbierała fundusze na wsparcie rannych, a także angażowała się w pomoc wdowom i dzieciom poległych, organizując prywatne loterie. Jej działania przyciągnęły uwagę władz carski, co ostatecznie doprowadziło do jej aresztowania w 1835 roku za rzekome utrzymywanie korespondencji z polską emigracją. Po wielu interwencjach, Katarzyna została zwolniona w 1837 roku.

Po wyjściu z więzienia kontynuowała rozpoczętą wcześniej działalność społeczną. W latach 40. XIX wieku zbliżyła się do środowiska skupionego wokół Narcyzy Żmichowskiej, organizując spotkania dla dawnych uczniów męża oraz wspierając jego rodzinę. Zmarła 9 czerwca 1860 roku, a jej ostatnie chwile związane byli z niesieniem pomocy potrzebującym. 11 czerwca 1860 roku została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie, a jej pogrzeb przyciągnął wielu ludzi, stając się manifestacją patriotyczną w tamtych trudnych czasach.

Upamiętnienie

Atmosfera pogrzebu generałowej Sowińskiej została szczegółowo opisana przez Józefa Ignacego Kraszewskiego w jego powieści pod tytułem Dziecię Starego Miasta, opublikowanej w 1863 roku.

---

Oceń: Katarzyna Antonina Sowińska

---