Hrabia Stanisław Antoni Zamoyski, który posługiwał się herbem Jelita, został urodzony 14 maja 1834 roku w Warszawie. Był osobistością znaczącą w polskiej historii, zarówno jako arystokrata, jak i działacz społeczny oraz polityczny.
W ciągu swojego życia, Zamoyski zaangażował się w różnorodne aktywności, które miały na celu poprawę sytuacji społecznej i politycznej w Polsce. Jego działania były jednak na tyle istotne, że doprowadziły do jego zesłania w głąb Imperium Rosyjskiego, co stanowiło tragiczny zwrot w jego karierze.
Hrabia zmarł 10 maja 1881 roku, pozostawiając po sobie znaczący ślad w historii Polski.
Życiorys
Stanisław Antoni Zamoyski przyszedł na świat w rodzinie Andrzeja Artura Zamoyskiego, który był zaangażowany w działalność polityczną i gospodarczą w Królestwie Polskim, reprezentując idee pracy organicznej. Jego matką była Róża Potocka, urodzona 16 czerwca 1802 roku w Tulczynie, a zmarła 27 października 1862 roku w Warszawie.
W 1858 roku, Stanisław stał się członkiem Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim. Jego życie zmieniło się dramatycznie 19 września 1863 roku, kiedy to z okien poddasza należącego do jego ojca, Pałacu Zamoyskich w Warszawie, zrzucono kilka bomb na przejeżdżający ulicą Nowy Świat powóz namiestnika Królestwa Polskiego, generała Fiodora Berga.
Inicjatywa ta została prawdopodobnie zainspirowana przez Ignacego Chmieleńskiego, członka Rządu Narodowego i naczelnika wojskowego stolicy, a przygotowali ją Włodzimierz Lempke oraz Paweł Landowski. Eksplozja spowodowała jednak jedynie rany u kilku koni z eskadry, a także adiutanta Bergi. Mimo to wojsko rosyjskie postanowiło wziąć odwet na mieszkańcach budynku. Choć hrabia Andrzej Zamoyski, ojciec Stanisława, nie miał żadnego związku z tym zamachem, został zmuszony do opuszczenia Królestwa Polskiego, a jego majątek został skonfiskowany.
W wyniku rzekomego udziału w zamachu, Stanisław Antoni Zamoyski został aresztowany i umieszczony w Cytadeli Warszawskiej, gdzie skazano go na 8 lat ciężkich robót, również pozbawiając go jego tytułów. Dzięki staraniom rodziny, jego kara została złagodzona do pobytu w guberni permskiej, a później w woroneskiej. W drodze powrotnej zatrzymał się w Niżnym Nowogrodzie.
Zmarł 10 maja 1881 roku, a jego ostatnie miejsce spoczynku to cmentarz Rakowicki.
Przypisy
- Stanisław Antoni hrabia Zamoyski. nieobecni.com.pl. [dostęp 13.01.2013 r.]
- Roczniki Gospodarstwa Krajowego. R. 16, 1858, T. 32, nr 1, Warszawa 1858, s. 179.
Pozostali ludzie w kategorii "Szlachta i monarchia":
Zofia Branicka | Konstanty Władysław Sobieski | Izabela Elżbieta Czartoryska | Onufry Małachowski | Katarzyna Antonina Sowińska | Jan Nepomucen Sułkowski | Zygmunt Radziwiłł (1822–1892) | Antoni August Ledóchowski | Wieczesław Romanow | Izabela Lasocka | Konstanty Zamoyski | Czesław Lasocki | Leszek Gembarzewski | Michalina Radziwiłł | Zofia z Czartoryskich Zamoyska | Michał Piotr Radziwiłł | Konstancja Czartoryska | Tadeusz Thullie | Maria Kunegunda Wettyn | Jan Tomasz AndrychowiczOceń: Stanisław Antoni Zamoyski