Karol Kryński

---

Życiorys

Karol Kryński przyszedł na świat 13 kwietnia 1900 roku w Warszawie, w rodzinie Czesława Kryńskiego, prawnika i urzędnika, oraz Marii z Poziomskich. W lutym 1917 roku ukończył VI klasę w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w stolicy. Równocześnie, od 1915 do 1917 roku, uczęszczał do Szkoły Nauk Zdobniczych i Malarstwa. Podczas nauki w gimnazjum zaangażował się w tajny skauting oraz w listopadzie 1916 roku dołączył do Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po zakończeniu edukacji, w 1917 roku, rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Dodatkowo, w tym samym roku, jako wolny słuchacz uczestniczył w kursie humanistycznym organizowanym przez Towarzystwo Kursów Naukowych. W 1918 roku spędził pewien czas na nauce w szkole podchorążych POW.

Od listopada 1918 roku został przydzielony do 1 Okręgowego Pułku Warszawskiego, który później zmienił nazwę na 21 pułk piechoty, gdzie pełnił rolę pisarza batalionu, a następnie awansował na starszego szeregowego. Wkrótce objął stanowisko p.o. dowódcy plutonu w 32 pułku piechoty. W 1919 roku, w okresie od lipca do października, ukończył uzupełniający kurs w Szkole Podchorążych Piechoty, a od grudnia tego samego roku służył jako dowódca plutonu oraz adiutant batalionu 8 pułku piechoty Legionów. Od marca 1920 roku pełnił funkcję dowódcy II batalionu, a od sierpnia 1920 roku dowodził konnym oddziałem wywiadowczym oraz oddziałem sztabowym.

Awansował na porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W styczniu 1921 roku został urlopowany z wojska i prawdopodobnie wówczas zakończył kurs maturalny dla wojskowych. Przyjął pracę jako artysta malarz, biorąc udział w nowatorskich, lewicowych projektach artystycznych związanych z polskim konstruktywizmem. W 1923 roku w Wilnie aktywnie uczestniczył w organizowaniu „Wystawy Nowej Sztuki”, co doprowadziło do powstania grupy „Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów”, do której należał. Po rozpadzie tej grupy w 1926 roku współtworzył kolejną grupę plastyków i architektów pod nazwą „Praesens”. W 1928 roku przez krótki czas studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Dnia 29 stycznia 1932 roku prezydent RP nadał mu stopień kapitana, z datą 2 stycznia 1932 roku, zajmując przy tym 87. lokatę w korpusie oficerów rezerwowych piechoty, z przydziałem rezerwowym do 1 pułku piechoty Legionów.

Wokół roku 1934 Kryński wyjechał do Brazylii, gdzie przez trzy lata uczył języka polskiego oraz przedmiotów artystycznych. Po powrocie do kraju ponownie skupił się na malarstwie i grafice, będąc m.in. autorem dekoracji ściennych na statku „MS Batory”.

W czasie wojny obronnej we wrześniu 1939 roku znajdował się na stanowisku dowódcy kompanii w 1 pułku piechoty Legionów. Po ucieczce z transportu jenieckiego na terytorium okupowanym przez Sowietów, dotarł do Wilna. Tam wstąpił do Organizacji Socjalistyczno-Niepodległościowej „Wolność”, równocześnie pracując dorywczo jako ilustrator w dzienniku „Prawda Wileńska”. W 1942 roku wrócił do Warszawy, gdzie został dowódcą – instruktorem III batalionu Gwardii Ludowej WRN na Woli.

W czasie powstania warszawskiego stanął na czołowej pozycji jako dowódca III batalionu Oddziałów Wojskowych Pogotowia Powstańczego Socjalistów w Obwodzie Wola Okręgu Warszawa AK. Trzeciego dnia walki, odniósł ciężkie rany w obronie barykady przy skrzyżowaniu ul. Wolskiej i ul. Młynarskiej, a zmarł 5 sierpnia z powodu odniesionych obrażeń w szpitalu Karola i Marii Szlenkierów, mieszczącym się przy ul. Leszno 136.

W 1946 roku przeprowadzono ekshumację jego ciała, które zostało pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Jego grób usytuowany jest w kwaterze 21A, w rzędzie 6, w grobie 2.

Ordery i odznaczenia

Karol Kryński został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które są świadectwem jego odwagi i poświęcenia w służbie dla kraju.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – przyznany pośmiertnie 18 września 1944, „za wyjątkową odwagę osobistą i dodatni wpływ na otoczenie podczas walk”,
• Krzyż Walecznych,
• Medal Niepodległości – przyznany 21 kwietnia 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

---

Oceń: Karol Kryński

---