Jan Heine

---

Życiorys

Jan Heine przyszedł na świat 25 sierpnia 1889 roku w Warszawie. Urodził się w rodzinie Stefana (1859–1921) oraz Walentyny z Kotarskich (zm. 1944), zachowując przy tym swoje rzymskokatolickie wyznanie. Jego rodzina miała szlacheckie korzenie pochodzące z powiatu słupeckiego w guberni kaliskiej. W swojej edukacji rozpoczął naukę w rosyjskim gimnazjum, znajdującym się w Warszawie.

W 1905 roku, będąc uczniem klasy IV, aktywnie uczestniczył w szkolnym strajku. Po tym wydarzeniu, kontynuował naukę w polskim Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego. W 1909 roku zdał eksternistycznie rządowy egzamin maturalny w Korpusie Kadetów w Orle, co pozwoliło mu na odbycie jednorocznej służby wojskowej.

Po rozpoczęciu studiów w Szkole Politechnicznej we Lwowie w 1910 roku, Heine przerwał naukę po roku. Podjął się wówczas przygotowań do konkursowego egzaminu wstępnego w Ecole Nationales des Ponts et Chaussees w Paryżu. Niestety, ze względu na brak odroczenia od służby wojskowej, musiał przerwać swoje plany i w dniu 30 września 1911 roku wstąpił do 5. baterii 8 Brygady Artylerii w Warszawie, gdzie objął stanowisko kanoniera jako ochotnik (ros. Вольноопределяющийся).

Przeszedł różne etapy awansów wojskowych: 15 października 1911 roku został przydzielony do oddziału szkolnego, a po ukończeniu kursu 24 lutego 1912 roku awansował na bombardiera. 7 maja tego samego roku uzyskał stopień młodszego fajerwerkera, zaś 10 lipca zdał egzamin na chorążego rezerwy. Po krótkim czasie, bo 25 listopada 1912 roku, awansował na chorążego rezerwy artylerii lekkiej.

Po zakończeniu służby wojskowej wrócił do Paryża, gdzie wznowił studia w Ecole Nationales des Ponts et Chaussees. W trakcie nauki aktywnie uczestniczył w organizacjach polskiej młodzieży w Paryżu oraz związku „Zet”. Podczas wakacji 1914 roku pracował nad budową kolei na Uralu, kiedy to wybuchła I wojna światowa. Zmobilizowany 9 sierpnia 1914 roku, trafił do Nowogeorgiewskiej Artylerii Fortecznej (ros. Новогеоргиевская крепостная артиллерия) w twierdzy Modlin, gdzie objął stanowisko młodszego oficera.

W 1915 roku dostał się do niewoli niemieckiej, gdzie spędził trzy lata w fortach twierdzy Kostrzyn oraz Ingolstadt. Po uwolnieniu we wrześniu 1918 roku, zapisał się na Politechnikę Warszawską, a już 13 listopada tego samego roku dołączył do Wojska Polskiego. 25 lutego 1919 roku został przyjęty do Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim, gdzie przydzielono go do 1 pułku artylerii lekkiej, przekształconego później w 15 pułk artylerii polowej.

Jego kariera wojskowa nabrała tempa, kiedy 23 maja 1919 roku mianowano go porucznikiem, datując jego starszeństwo już na 1 lutego 1916 roku. W szeregach 15 pułku bierze udział w rewindykacji Pomorza oraz walce przeciw bolszewikom, dowodząc 5. baterią, a potem II dywizjonem. Za odwagę wykazaną w bitwie pod Śniadowem i Łomżą, 22 sierpnia 1920 roku, został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Udekorowania dokonał generał podporucznik Władysław Jung.

Po wojnie kontynuował służbę jako oficer zawodowy, będąc aktywnym w macierzystym pułku. 3 maja 1922 roku w stopniu kapitana został zweryfikowany z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku. W 1923 roku przebywał w Obozie Szkolnym Artylerii w Toruniu, następnie przeszedł do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie jako słuchacz normalnego kursu 1923/25. Po ukończeniu studiowania i uzyskaniu dyplomu oficera Sztabu Generalnego w 1925 roku, został przydzielony do Oddziału I Sztabu Generalnego. Dnia 12 kwietnia 1927 roku prezydent RP nadał mu stopień majora.

Po dalszych awansach, Heine pełnił różne obowiązki, aż do 1939 roku, kiedy to był zaangażowany w mobilizację kraju. Z dniem 5 września, na rozkaz podsekretarza stanu Jerzego Brzozowskiego, z transportem udał się do Lublina i dalej w trakcie wojennej ucieczki dotarł do Francji. Po klęsce Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie pozostał aż do końca wojny.

Po zakończeniu wojny wrócił do Polski, przechodząc w stan spoczynku w 1946 roku. Do 1950 roku działał w Polskim Towarzystwie Handlu Zagranicznego Varimex. W latach późniejszych brał udział w tworzeniu specjalistycznych polsko-angielskich słowników językowych. Na emeryturę przeszedł w 1968 roku.

Jan Heine zmarł w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 187-6-17,18). Był żonaty z Anną Iwanicką (zm. 1986), z którą doczekał się syna Stanisława (1927–1992) oraz bliźniaków, Marii i Andrzeja, urodzonych w 1939 roku.

Ordery i odznaczenia

Jan Heine, jako wybitny przedstawiciel swojej epoki, został odznaczony wieloma prestiżowymi medalami i odznaczeniami, które wyróżniają jego poświęcenie oraz zasługi w wojsku. Wśród nich znajdują się:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 442,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi – przyznany 10 listopada 1928 roku „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Order Świętego Stanisława 3 stopnia – przyznany 26 listopada 1916 roku,
• Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem „Za odwagę” – przyznany 19 czerwca 1916 roku.

Te odznaczenia są świadectwem heroizmu oraz niezwykłych osiągnięć Jana Heine w służbie dla kraju.

---

Oceń: Jan Heine

---