Eugeniusz Szpręglewski


Eugeniusz Szpręglewski, urodzony 14 grudnia 1881 roku w Warszawie, to postać o znaczącym wpływie w historii Wojska Polskiego. Jego życie, choć zakończone po 1940 roku, pozostaje przykładem poświęcenia i oddania sprawie narodowej.

Jako pułkownik uzbrojenia, Szpręglewski odegrał kluczową rolę w organizacji i rozwoju wojskowych struktur uzbrojenia, a jego odwaga została doceniona poprzez nadanie mu Orderu Virtuti Militari, honorowego odznaczenia, które przyznawane jest za wybitne zasługi w służbie wojskowej.

Życiorys

Urodziny Eugeniusza Szpręglewskiego miały miejsce 14 grudnia 1881 roku w Warszawie, w rodzinie Pawła oraz Anieli z Czajkowski (Czaykowskich). W 1902 roku z powodzeniem ukończył gimnazjum w Warszawie. Następnie podjął studia na wydziale fizyczno-matematycznym Carskiego Uniwersytetu Warszawskiego, jednak w 1904 roku odstąpił od nauki w wyniku strajku studenckiego.

W 1906 roku zdobył dyplom szkoły oficerskiej, po czym służył w artylerii armii rosyjskiej. W dniu 13 września 1917 roku awansował na pułkownika. W trakcie swojej służby w armii rosyjskiej doznał ran i kontuzji aż sześciokrotnie.

Po rewolucji październikowej, Eugeniusz Szpręglewski objął stanowisko prezesa Związku Wojskowych Polaków przy Rosyjskiej 2 Armii. Od 6 grudnia 1917 roku związał swój los z I Korpusem Polskim w Rosji, a od 12 lutego 1918 roku pełnił funkcję szefa jego sztabu. Jego męstwo w trakcie zdobycia Bobrujska 3 lutego 1918 roku zostało uhonorowane Amarantową Wstążką.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Eugeniusz został przyjęty do Wojska Polskiego 15 listopada 1918 roku. 11 czerwca 1920 roku, zatwierdzono go w stopniu podpułkownika, datując to na 1 kwietnia 1920 roku, w artylerii, w grupie byłych oficerów Korpusów Wschodnich oraz byłej armii rosyjskiej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził artylerią w ramach „grupy warszawskiej” podczas bitwy pod Radzyminem. W kolejnym roku, w stopniu pułkownika, kontynuował służbę w Departamencie Uzbrojenia MSWojsk., a jego macierzystym oddziałem był 1 pułk artylerii polowej Legionów.

Na 3 maja 1922 roku został zweryfikowany jako pułkownik, przyznano mu 7. lokatę w korpusie oficerów uzbrojenia, a jego oddziałem macierzystym był Okręgowy Zakład Uzbrojenia Nr I w Warszawie. W 1923 roku znajdował się w Rezerwie Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I, a w następnym roku pełnił służbę w Zbrojowni nr 2 w Warszawie, przy tym pozostając oficerem nadetatowym Okręgowego Zakładu Uzbrojenia Nr I. Z czasem przeszedł do Instytutu Badań Materiałów Uzbrojenia.

1 kwietnia 1929 roku przeniesiono go do Departamentu Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie objął stanowisko pełniącego obowiązki zastępcy szefa departamentu. W grudniu 1930 roku został kierownikiem Instytutu Badań Materiałów Uzbrojenia. Oprócz aktywności zawodowej, angażował się również w działalność społeczną, współpracując z Komitetem Krzyża i Medalu Niepodległości, pełniąc funkcję przewodniczącego I Podkomisji I-go Korpusu oraz Związków Frontu Zachodniego.

Na 31 marca 1932 roku Eugeniusz Szpręglewski przeszedł w stan spoczynku. W 1934 roku znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III, z przydziałem do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I, co oznaczało, że był „przewidziany do użycia w czasie wojny”. Po zakończeniu czynnej służby zastał zatrudniony w Państwowych Wytwórniach Uzbrojenia, gdzie pełnił funkcję referenta uzbrojenia.

Podczas drugiej wojny światowej służył jako oficer w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay, znanej jako „Wyspa Wężów”.

Ordery i odznaczenia

Eugeniusz Szpręglewski był nie tylko zasłużonym żołnierzem, ale również osobą, która otrzymała wiele odznaczeń honorowych za swoje zasługi i poświęcenie. Wśród najważniejszych nagród, które otrzymał, należy wymienić:

  • krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6693, przyznany w 1922 roku,
  • krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 7 listopada 1925 roku,
  • krzyż walecznych,
  • złoty krzyż zasługi, którego otrzymanie miało miejsce 17 stycznia 1938 roku,
  • medal niepodległości, przyznany 8 listopada 1937 roku,
  • amarantowa wstążka, datowana na 1918 rok,
  • medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921,
  • medal dziesięciolecia odzyskanej niepodległości,
  • brązowy medal za długoletnią służbę,
  • odznaka pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji,
  • odznaka pamiątkowa więźniów ideowych,
  • medal zwycięstwa (Médaille Interalliée).

Jego życie i osiągnięcia są doskonałym przykładem oddania i patriotyzmu, co czyni go postacią, którą należy pamiętać.

Przypisy

  1. Tu poprawiono datę urodzenia z „14” „18” grudnia 1881. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 07.12.2022 r.]
  2. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 14.10.2021 r.]
  3. a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 304. [dostęp 12.11.2021 r.]
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28.01.1931 r., s. 21.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 22.02.1932 r., s. 119.
  6. M.P. z 1939 r. nr 19, poz. 33 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  7. M.P. z 1937 r. nr 259, poz. 409 „za pracę na polu odzyskania niepodległości”.
  8. Z dokumentów chwili. „Ojczyzna i Postęp”, s. 17, 20, Nr 199 z 20.04.1918 r.
  9. Wiadomości bieżące. Z miasta. Nowi kawalerowie Virtuti militari. „Kurjer Warszawski”, s. 5, Nr 147 z 31.05.1922 r.
  10. 12 sierpnia. rok1920.pl. [dostęp 22.09.2016 r.]
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 07.07.1920 r., s. 553.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1227, 1233, 1244.
  13. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1351, 1363.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 439, 501.
  15. Kolekcja ↓, s. 5.
  16. Kolekcja ↓, s. 4.
  17. Kolekcja ↓, s. 2.
  18. Kolekcja ↓, s. 1.
  19. Spis oficerów 1921 ↓, s. 277, 907.
  20. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 343.
  21. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1083 „za zasługi na polu organizacji armji” - jako pułkownik Eugeniusz Spręglewski.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 06.07.1929 r., s. 205.
  23. Ziomek 2014 ↓, s. 106, wg autorki w latach 1927-1929 miał być szefem tego departamentu.
  24. Spis oficerów 1921 ↓, s. 277, 907.
  25. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 343.

Oceń: Eugeniusz Szpręglewski

Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:5