Joanna Muszkowska-Penson

---

Życiorys

Joanna Muszkowska-Penson była córką bibliologa, Jana Muszkowskiego, oraz Janiny z domu Badior. W 1939 roku uzyskała świadectwo ukończeniaX Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Już w 1940 roku wstąpiła w szeregi Związku Walki Zbrojnej, co świadczy o jej zaangażowaniu w sprawy narodowe. W wyniku brutalnych działań okupanta, w marcu 1941 roku została zatrzymana i osadzona na Pawiaku. W tym samym roku, we wrześniu, trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück, gdzie przetrwała do kwietnia 1945 roku, kiedy to została wyzwolona.

Po wojnie, w 1950 roku, ukończyła studia medyczne na Akademii Medycznej w Łodzi. W 1961 roku obroniła pracę doktorską, a dziesięć lat później, w 1971 roku, uzyskała stopień doktora habilitowanego. Zaledwie pięć lat później, w 1976 roku, otrzymała tytuł profesorski w dziedzinie nauk medycznych. Jej specjalizacja obejmowała nefrologię oraz choroby wewnętrzne. W okresie od 1950 do 1980 roku związała się zawodowo z Kliniką Chorób Nerek Akademii Medycznej w Gdańsku, by później pracować do 1991 roku w szpitalu wojewódzkim, gdzie pełniła funkcję ordynatora na oddziale internistycznym.

W trakcie wydarzeń sierpniowych w 1980 roku wspierała stoczniowców, a następnie dołączyła do ruchu „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego, ukrywała w swoim mieszkaniu m.in. Piotra Dyka. W latach 80. Joanna Muszkowska-Penson była osobistą lekarą i tłumaczką Lecha Wałęsy. 14 kwietnia 1984 roku została zatrzymana i aresztowana za kolportaż wydawnictw drugiego obiegu. Jej wkład w walkę o wolność był tak znaczący, że petycję o jej uwolnienie podpisało kilka tysięcy osób. Na szczęście, po kilku dniach przetrzymywania, odzyskała wolność.

Po zwolnieniu kontynuowała działalność opozycyjną, m.in. jako lekarz, udzielając pomocy w czasie strajków w Stoczni Gdańskiej oraz w gdańskim porcie w maju i sierpniu 1988 roku. W 1991 roku przeszła na emeryturę i wyjechała do swojej córki do Glasgow, ale w 2006 roku postanowiła wrócić do Polski, gdzie podjęła pracę w biurze Lecha Wałęsy.

Od 1954 roku była żoną Jakuba Pensona, który w latach 60. pełnił funkcję rektora Akademii Medycznej w Gdańsku. Zmarła 7 lipca 2023 roku, a jej miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

Odznaczenia i wyróżnienia

Joanna Muszkowska-Penson, w swojej niezwykłej karierze, zdobyła szereg prestiżowych odznaczeń, co potwierdza jej zaangażowanie i znaczący wkład w dziedzinie medycyny oraz ochrony praw człowieka.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2006 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymała w 1975 roku,
• Medal Księcia Mściwoja II, przyznany w 2014 roku,
• Medal „Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku”, otrzymany w 1980 roku,
• Medal 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku, przyznany w 1975 roku,
• Medal 50-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku, przyznany w 1995 roku,
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”, przyznana w 2016 roku,
• Tytuł honorowego obywatela Gdańska, nadany w 2018 roku.

Upamiętnienie

W 2019 roku powstał mural zatytułowany „Kobiety Wolności”, w którym przedstawiono wizerunek Joanny Muszkowskiej-Penson. Można go zobaczyć na stacji PKM Strzyża w Gdańsku. Po dwóch latach, w 2021 roku, na ścianie jej byłego domu przy ulicy Tuwima 29 w Gdańsku, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą jej pamięci.

---

Oceń: Joanna Muszkowska-Penson

---