Jerzy Świderski (1929–2017)

---

Życiorys

Jerzy Świderski, urodzony 21 grudnia 1929 roku w Warszawie, był człowiekiem o niezwykłej biografii, wyróżniającym się na tle swojej rodziny. Pochodził z rodziny z tradycjami – jego ojciec, kapitan Edward Świderski (1891–1972), był lekarzem, a matka, Maria Świderska (1900–1968), znana była pod pseudonimem „Maniuta”. Miał starszego brata, Bohdana Świderskiego (1919–1944), który zginął w czasie II wojny światowej, służąc w Armii Krajowej jako „Zaskroniec”.

W swoich młodzieńczych latach Jerzy uczęszczał do Harcerskiej Szkoły Powszechnej im. Andrzeja i Olgi Małkowskich w Warszawie, gdzie wykazywał się dużą aktywnością. W czasie Obrony Warszawy w 1939 roku pełnił funkcję gońca Obrony Przeciwlotniczej. Po okupacji niemieckiej, wstąpił do tajnego harcerstwa, przynależąc do Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Rejtana. Wkrótce, bo w końcu 1943 roku, przeszedł kurs łączności i zaangażował się w działalność Armii Krajowej, uczestnicząc w akcjach „małego sabotażu”.

Podczas powstania warszawskiego był łącznikiem w Plutonie Łączników Kompanii Harcerskiej batalionu „Gustaw” Zgrupowania „Róg”. Niestety, w wyniku walk odnosząc poważne rany, musiał stawić czoła nie tylko nieprzyjacielowi, ale i późniejszym represjom. Po powstaniu, jak wielu jego towarzyszy broni, Jerzy zaangażował się w działalność 2. i 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego przy Gimnazjum im. Stefana Batorego.

W 1945 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, a po skazaniu na 3 lata więzienia, trafił do więzienia mokotowskiego, gdzie spędził czas aż do amnestii w 1948 roku. Po zwolnieniu zdobył maturę i rozpoczął naukę na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie na Akademii Medycznej. W tym okresie, pomimo trudności, kontynuował swoją działalność w harcerstwie i rozpoczął pracę jako asystent w Zakładzie Histologii i Embriologii.

Ukończył Akademię w 1953 roku, uzyskując doktorat w 1960, a następnie tytuł docenta w 1970 roku oraz profesora nauk medycznych w 1984 roku. W kwietniu 1945 roku, dowodząc grupą harcerzy, uprowadził zajęcia na skład amunicji, zdobywając uznanie za tę strategiczną akcję.

1 października 1983 roku dokonał odsłonięcia pomnika Małego Powstańca, co było symbolem jego zaangażowania w pamięć o warszawskiej młodzieży walczącej o wolność. Jerzy Świderski był również autorem cennych publikacji, jak „Dziennik harcerza powstańca. 63 dni w dzienniczku czternastoletniego chłopca” oraz „Harcerze 1944–1956. Najmłodsi w Powstaniu Warszawskim, drugiej konspiracji i więzieniach bezpieki”.

Po jego śmierci w 2017 roku, artyska Barbara Levittoux-Świderska, jego żona, przekazała archiwum swojego męża do Archiwum Akt Nowych, a niedługo potem, także drugą część do Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie. Materiały te zostały oznaczone sygnaturą archiwalną III-523 i zawierają bogaty zbiór dokumentacji dotyczącej jego twórczości oraz życia rodzinnego. Więcej informacji można znaleźć w artykule pod adresem: https://historia.interia.pl/aktualnosci/news-dokumenty-prof-swiderskiego-lubicza-w-archiwum-akt-nowych,nId,2423665#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome

---

Oceń: Jerzy Świderski (1929–2017)

---