Janusz Strzałecki


Janusz Strzałecki to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego malarstwa. Urodził się 3 maja 1902 roku w Warszawie, gdzie również zmarł 30 marca 1983 roku.

Był nie tylko malarzem, ale również profesorem Akadémie Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Warszawie, wnosząc znaczący wkład w rozwój artystyczny tych ośrodków.

Życiorys

Janusz Strzałecki, utalentowany artysta, rozpoczął swoją edukację w latach 1919–1922. W tym czasie uczęszczał do szkoły Konrada Krzyżanowskiego oraz we wspomnianej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Następnie, w okresie 1922-1924, kontynuował naukę w krakowskiej ASP, pod okiem wybitnego pedagoga, Józefa Pankiewicza.

W 1924 roku, Strzałecki postanowił wyjechać do Paryża, gdzie mógł rozwijać swoje artystyczne umiejętności w towarzystwie kapistów. Aż do wybuchu II wojny światowej, jego życie artystyczne nabrało tempa. W czasie wojny, razem z żoną, Jadwigą Strzałecką, prowadzili dom dla sierot wojennych na warszawskiej Sadybie, przy ul. Morszyńskiej 45. Instytucja ta, znajdująca się pod patronatem Rady Głównej Opiekuńczej od 1941 roku, różniła się od innych sierocińców, ponieważ dzięki współpracy z Radą Pomocy Żydom, znaną pod kryptonimem „Żegota”, przyjęła pod swój dach wiele dzieci żydowskich, które stanowiły prawie połowę wychowanków.

Po zakończeniu działań wojennych artysta przeniósł się na Wybrzeże. W 1945 roku, wspólnie z Krystyną i Juliuszem Studnickimi, a także Hanną i Jackiem Żuławskim, oraz Józefą i Marianem Wnukiem, był współzałożycielem Państwowego Instytutu Sztuk Plastycznych w Sopocie. Z końcem pierwszego roku działalności, placówka ta przekształciła się w Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Pięknych, a później zmienioną na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Gdańsku; w 1996 roku szkoła otrzymała status Akademii.

W latach 1945–1946 Strzałecki pełnił funkcję dyrektora instytucji, prowadząc jednocześnie własną Pracownię Malarstwa i Rysunku. W kolejnych latach, od 1945 do 1948 roku, był jej rektorem. W 1952 roku artysta rozpoczął pracę jako profesor na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jego twórczość koncentrowała się na pejzażu, portrecie oraz martwej naturze. Warto także wspomnieć, że Strzałecki był autorem rekonstrukcji (choć niedokończonej) plafonu Marcello Bacciarellego w Starej Sali Audiencjonalnej na Zamku Królewskim w Warszawie.

Życie prywatne

Janusz Strzałecki był osobą o bogatym życiu rodzinym. Był synem Zygmunta Strzałeckiego, artysty malarza, oraz Kazimiery z Karpińskich. Jego rodzina doświadczyła dużych tragedii, w tym straty młodszego brata, Stanisława, który zginął w wojnie w wieku zaledwie 16 lat w 1920 roku.

W pierwszym małżeństwie Janusz doczekał się syna, który, niestety, zginął w powstaniu warszawskim w 1944 roku, mając jedynie 19 lat. Jego drugą żoną była Jadwiga Strzałecka z domu Mańkowska. Para wzięła ślub w 1935 roku, a ich związek trwał do jej śmierci w 1947 roku. Mieli córkę Elżbietę, której debiut na świecie miał miejsce w 1938 roku.

W 1973 roku Janusz i Jadwiga zostali odznaczeni tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, co ukazuje ich odwagę i zaangażowanie w pomoc innym.

Janusz Strzałecki spoczywa w rodzinnym grobie w cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie odpoczywa wśród swoich bliskich: rodziców, brata oraz syna, w kwaterze 221-IV-30.

Przypisy

  1. Site maintenance in progress: Genealogia / Genealogy [online], genealogiapolska.pl [dostęp 01.03.2021 r.]
  2. Janusz Strzałecki (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 24.11.2017 r.]
  3. Historie pomocy | Polscy Sprawiedliwi [online], www.sprawiedliwi.org.pl [dostęp 24.11.2017 r.]
  4. a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 r., s. 822. ISBN 83-01-08836-2.
  5. Jerzy Łoziński, Andrzej Rottermund (red.): Katalog zabytków sztuki. Miasto Warszawa. Część I – Stare Miasto. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1993 r., s. 153. ISBN 83-221-0628-9.
  6. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984 r. ISBN 83-03-00758-0.

Oceń: Janusz Strzałecki

Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:21