Grażyna Barszczewska

---

Życiorys

Grażyna Barszczewska, znana i ceniona postać w polskim teatrze, swoje akademickie kształcenie zakończyła w 1970 roku na PWST w Krakowie. Oprócz kształcenia aktorskiego, ma również umiejętności w sferze muzycznej. W okresie stanu wojennego podjęła dodatkowe wyzwanie, ukończając kurs w szkole ogrodniczej, a tym samym zdobywając kwalifikacje jako majster wykwalifikowany sadownik.

Po ukończeniu studiów na krakowskiej uczelni, zadebiutowała w sztuce „Czajka” autorstwa Antoniego Czechowa, występując na scenie Teatru Ludowego w Nowej Hucie, gdzie grała do 1972 roku. W ciągu kolejnych lat przeniosła swoją karierę do Warszawy, gdzie od 1972 do 1983 roku występowała w Teatrze Ateneum. W 1983 roku dołączyła do zespołu Teatru Polskiego w Warszawie, w którym pozostaje aż do dziś.

W latach 1995-1997 występowała również w Wrocławskim Teatrze Współczesnym, co dodatkowo poszerzyło jej aktorskie doświadczenie. Znana jest także z występów w kabarecie Dudek, założonym przez Edwarda Dziewońskiego.

Ogólnopolską rozpoznawalność zyskała dzięki roli hrabianki Niny Ponimirskiej w popularnym serialu „Kariera Nikodema Dyzmy”, emitowanym w 1980 roku, co znacząco przyczyniło się do jej dalszej kariery zawodowej.

Życie prywatne

Grażyna Barszczewska jest żoną Alfreda Andrysa. Z wcześniejszego związku z aktorem Jerzym Schmidtem ma syna, którym jest Jarosław Szmidt, urodzonego w 1978 roku, który obecnie pracuje jako operator filmowy.

Ordery, odznaczenia i ważniejsze nagrody

Grażyna Barszczewska, jako jedna z najbardziej szanowanych postaci w branży artystycznej, zdobyła liczne nagrody i odznaczenia, które potwierdzają jej wybitny talent oraz wkład w kulturę polską. Oto lista niektórych z jej osiągnięć:

• w 1984 roku przyznano jej Nagrodę I stopnia Przewodniczącego Komitetu do spraw Radia i Telewizji za twórczość i działalność radiową oraz telewizyjną, oparte na znakomitych kreacjach aktorskich w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia,
• w 1988 roku odebrała Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji, wyróżniającą jej role w Teatrze Polskiego Radia, ze szczególnym uwzględnieniem ról we współczesnych słuchowiskach,
• w 1999 roku była laureatką Nagrody Teatru Polskiego Radia „Wielki Splendor” za swoje kreacje radiowe,
• w 2006 roku, podczas XI Festiwalu Gwiazd w Gdańsku, odcisnęła swoją dłoń na Promenadzie Gwiazd na wyspie Ołowiance,
• w 2007 roku otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• również w 2007 roku została uhonorowana Złotym Mikrofonem,
• w 2013 roku została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za znaczące zasługi dla kultury narodowej oraz za osiągnięcia artystyczne i działalność społeczną,
• w 2017 roku zdobyła Nagrodę im. Ireny Solskiej, przyznawaną za twórczość, która wywiera znaczący wpływ na rozwój sztuki aktorskiej.

Filmografia

Filmy

Grażyna Barszczewska ma na swoim koncie wiele znakomitych ról w polskim kinie. Poniżej przedstawiamy jej dorobek filmowy:

• 1971 – Trzecia część nocy w roli laborantki,
• 1973 – Sobie król występując jako Hanka,
• 1979 – Biały mazur, gdzie zagrała Marię Jankowską,
• 1981 – Biłek jako Helena,
• 1985 – Bariery w roli Anny,
• 1985 – Spowiedź dziecięcia wieku, w której wcieliła się w postać pani Lawusseur,
• 1987 – Anioł w szafie jako Teresa,
• 1988 – Łabędzi śpiew, gdzie zagrała Ewę,
• 1989 – Urodzony po raz trzeci,
• 1990 – Seszele jako Gilda,
• 1991 – Zwichnięcie (L’entorse),
• 1992 – Wszystko, co najważniejsze, gdzie wystąpiła w roli prezydentowej,
• 1996 – Krystalbarnet jako Sara,
• 1999 – Jakub kłamca (Jakob the Liar) grając panią Frankfurter,
• 1999 – Pan Tadeusz w roli Stolnikowej,
• 2000 – Zaduszki narodowe. Sybir ostatnie pożegnanie jako ona sama,
• 2006 – Droga wewnętrzna jako sąsiadka,
• 2007 – Straż nocna (Straż nocna),
• 2008 – Wiem, kto to zrobił jako Aneta Wirek, sąsiadka Gaciów,
• 2009 – Nie opuszczaj mnie jako matka Joanny,
• 2012 – Dzień kobiet w roli Reginy Radwan, matki Haliny.

Seriale

Kariera Grażyny Barszczewskiej w telewizji jest równie bogata. Poniżej przedstawiamy jej osiągnięcia w serialach:

• 1974 – S.O.S. jako redaktor Agata Wołyniec, współpracownica i partnerka Kostronia,
• 1975 – Dyrektorzy w roli Jolanty Gajdy,
• 1975 – Trzecia granica jako Marta Bormicka,
• 1976 – Znaki szczególne w roli Marty Ponińskiej,
• 1978 – Życie na gorąco jako Claudette Bresser (odc. 7 pt. Wiedeń),
• 1980 – Kariera Nikodema Dyzmy w roli Niny Ponimirski,
• 1981 – 07 zgłoś się jako Hanka (odc. 13 pt. Strzał na Dancingu),
• 1982–1986 – Blisko, coraz bliżej jako Irma Wehlinger-Pasternik,
• 1982 – Przygrywka jako mama,
• 1984 – 5 dni z życia emeryta w roli Janiny Bzowskiej, matki Adama,
• 1986 – Na kłopoty… Bednarski jako Anna Janicka,
• 1987 – Rzeka kłamstwa jako Maria, córka dziedziczki (odc. 3),
• 1990 – Dom na głowie jako mama,
• 1999 – Na dobre i na złe jako Kozieniowa, matka Kai (odc. 13),
• 2001–2005 – Plebania jako Eugenia Piecuch,
• 2005 – Niania w roli hrabiny Franciszki Lubomirskiej (odc. 3),
• 2007–2008 – Egzamin z życia jako Anna Stokłosa, żona Emila,
• 2008 – Londyńczycy w roli Niny,
• 2009 – Londyńczycy 2 jako Nina Strzegomska,
• 2010 – Na dobre i na złe jako profesor Anna Chrzan,
• 2019 – Szóstka wcielając się w Halinę Małecką, matkę Marcina,
• 2023 – Dewajtis w roli Wandy Janiszewskiej (odc. 3, 4, 5).

Polski dubbing

Filmy

Grażyna Barszczewska zrealizowała niezapomniane role w dubbingu filmowym, których wybór odzwierciedla jej wszechstronność i talent. Oto niektóre z jej znaczących wystąpień:

• 1982 – Tajemnica IZBY, w której użyczyła głosu pani Potulnej,
• 1995 – Rob Roy, gdzie wcieliła się w postać Mary MacGregor,
• 2000 – Wampirek, w roli Fredy,
• 2001 – Psy i koty, w której zagrała Ivy,
• 2005 – Pamiętnik księżniczki 2: Królewskie zaręczyny, gdzie podkładała głos królowej Clarisse,
• 2007 – Zaczarowana, w roli królowej Narissy.

Seriale

Wieloletnia kariera Grażyny Barszczewskiej obejmuje również znaczące role w serialach animowanych. Wśród najważniejszych aspektów jej pracy można wymienić:

• 1986 – 13 demonów Scooby Doo, w którym użyczyła swojego głosu,
• 2000–2006 – Kajtuś, gdzie zagrała zarówno Doris, jak i Babcię Kajtusia.

Spektakle teatralne

Grażyna Barszczewska, wybitna aktorka, występowała w wielu niezapomnianych spektaklach teatralnych, a jej osiągnięcia można podzielić na różne lata:

• 1970 – Czajka jako Nina Nikołajewna Zarieczna (reż. Irena Byrska),
• 1970 – Kordian w roli Wioletta (reż. Irena Babel),
• 1970 – Krakowiacy i górale jako Basia (reż. Jan Skotnicki),
• 1971 – Kartoteka jako sekretarka (reż. Lech Komarnicki),
• 1972 – Wieczór zbrodniarzy jako Baba (reż. Jacek Gruca),
• 1972 – Wielki testament jako Dama (reż. Irena Wollen) – Teatr Telewizji,
• 1973 – Fantazy w roli Stelli (reż. Maciej Prus),
• 1974 – Bloomusalem (reż. Jerzy Grzegorzewski),
• 1974 – Bal manekinów jako Angelika, Manekin damski 37 (reż. Janusz Warmiński),
• 1974 – Niemcy (reż. Jan Świderski) – Teatr Telewizji,
• 1974 – Sława i chwała w roli Helenka (reż. Lidia Zamkow) – Teatr Telewizji,
• 1974 – Maria Stuart jako Maria Stuart (reż. Kazimierz Braun) – Teatr Telewizji,
• 1974 – Matka Courage i jej dzieci jako Ivette Pottier (reż. L. Zamkow) – Teatr Telewizji,
• 1975 – Tragiczne dzieje doktora Fausta w roli Chciwości (reż. M. Prus),
• 1975 – Panna Tutli-Putli jako Dziewczynka z Tua-Tua (reż. J. Warmiński),
• 1975 – Emancypantki jako Joanna (reż. Adam Hanuszkiewicz) – Teatr Telewizji,
• 1976 – Śluby panieńskie jako Klara (reż. J. Świderski),
• 1977 – Morderca się pomylił w roli Agaty Stebnickiej (reż. Bogdan Augustynial),
• 1979 – Żeglarz jako Med (reż. Bogdan Hussakowski),
• 1979 – Bal manekinów jako Angelika Arnaux (reż. J. Warmiński) – Teatr Telewizji,
• 1980 – Opera za trzy grosze jako Vigen-Ciągutka (reż. Ryszard Peryt),
• 1982 – Gra miłości i śmierci w roli Lodoiski (reż. Zdzisław Tobiasz),
• 1982 – Śmierć Dantona jako kobieta III; Dama I (reż. Kazimierz Kutz),
• 1984 – Wieczór Trzech Króli jako Olivia (reż. Jerzy Rakowiecki),
• 1990 – Pierścień wielkiej damy jako Magdalena Tomir (reż. Jan Bratkowski),
• 1994, 1995 – Lot nad kukułczym gniazdem jako siostra Ratched (reż. Jan Buchwald),
• 1994, 1998 – Sztukmistrz z Lublina jako Emilia (reż. Jan Szurmiej),
• 1994 – Wariatka z Chaillot jako Konstancja (reż. Wojciech Adamczyk) – Teatr Telewizji,
• 1996 – Wiśniowy sad jako Lubow Raniewska (reż. Andro Enukidze),
• 1997 – Kram z piosenkami (reż. Krzysztof Lang) – Teatr Telewizji,
• 1998 – Zemsta jako Podstolina (reż. Andrzej Łapicki),
• 1999 – Lekkomyślna siostra jako Helena (reż. J. Bratkowski),
• 1999 – Skiz jako Lulu (reż. Piotr Chołodziński),
• 2000 – Kobieta… – rola i reżyseria (autorski program składany),
• 2004, 2007 – Zazdrość w roli Helen, także reżyseria i opracowanie muzyczne,
• 2006 – Stepping out jako pani Fraser (reż. Krzysztof Jasiński),
• 2007 – Dulscy z o.o. jako pani Dulska (reż. Marta Ogrodzińska),
• 2008 – Pseudonim Anoda jako Zofia Rodowicz (reż. Mariusz Malec),
• 2010 – Operacja Reszka jako Ewa Jeglińska (reż. Ewa Pytka),
• od 2017 – Marlena. Ostatni koncert jako Marlene (reż. Józef Opalski).

---

Oceń: Grażyna Barszczewska

---