Izaak Kramsztyk

---

Życiorys

Izaak Kramsztyk był znamienitą postacią w historii Warszawy. Ukończył warszawską Szkołę Rabinów, a w późniejszych latach dumnie pełnił rolę wykładowcy w tej samej instytucji. Jako innowacyjny nauczyciel, jako pierwszy wprowadził nauczanie Talmudu w języku polskim.

10 kwietnia 1852 roku, Kramsztyk miał zaszczyt wygłosić uroczyste kazanie w nowo otwartej synagodze zlokalizowanej przy ulicy Nalewki. W roku 1861, względem solidarności z katolickim duchowieństwem, które zamknęło świątynie po ich zbezczeszczeniu, wezwał do zamknięcia wszystkich warszawskich synagog. Była to jego forma protestu przeciwko działaniom Kozaków, którzy rozbili manifestacje niepodległościowe.

Podczas manifestacji politycznej, która miała miejsce 27 lutego 1861 roku, Kramsztyk uczestniczył w pogrzebie pięciu ofiar, odbywającym się na Cmentarzu Powązkowskim. To tragiczne wydarzenie przekształciło się w symboliczny akt solidarności wielu stanów społeczeństwa Królestwa Kongresowego. W wyniku swojego zaangażowania został aresztowany, a w listopadzie pokutował w Cytadeli Warszawskiej przez kilka miesięcy. Takie kwestie doprowadziły do jego wydalenia z Królestwa Polskiego.

Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 roku Kramsztyk ponownie został aresztowany i zesłany na Syberię. Ostatecznie do Warszawy wrócił w maju 1867 roku. Po długim życiu pełnym trudności, zmarł w 1889 roku, a jego ostatni spoczynek znalazł na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie, w kwaterze 26, rząd 11.

Izaak Kramsztyk był również ojcem wielu wpływowych osób, wśród których można wymienić Zygmunta, Juliana, Feliksa oraz Stanisława. Był także dziadkiem Romana i prapradziadkiem Jana Hartmana.

Publikacje

Izaak Kramsztyk był znaczącą postacią w polskim środowisku żydowskim, a jego publikacje odzwierciedlają jego wkład w rozwój kultury i religii. Kramsztyk prowadził współpracę z żydowskimi pismami, które były wydawane w języku polskim, takimi jak Jutrzenka oraz Izraelita.

W 1878 roku przełożył na język polski Przypowieści Salomonowe, co przyczyniło się do popularyzacji literatury biblijnej wśród polskojęzycznych Żydów.

Natomiast w 1871 roku zrealizował ambitny projekt przetłumaczenia na polski części Talmudu, wzbogacając go swoimi autorskimi komentarzami. Efektem tej pracy było wydanie Prawdy wiary, czyli zasad religii mojżeszowej, co stanowiło ważny krok w kierunku zrozumienia i przekazu tradycji judaistycznej w Polsce.

Po tragicznym zgonie Kramsztyka w 1892 roku, w Krakowie ukazał się zbiór jego pierwszych kazań, pod tytułem Kazania Izaaka Kramsztyka, które były wygłaszane w synagodze w języku polskim. Publikacja ta jest ważnym dokumentem jego działalności religijnej oraz społecznej, a także dowodem na dążenie do zinternalizowania ducha judaizmu w polskim kontekście kulturowym.

---

Oceń: Izaak Kramsztyk

---