Stanisław Owczarek, urodzony 20 sierpnia 1905 roku w Warszawie, był postacią wybitną w kontekście polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego.
Jego działalność oraz przynależność do grona tzw. księży patriotów nadają mu szczególne znaczenie w historii Kościoła katolickiego w Polsce.
Owczarek zmarł 25 listopada 1981 roku, pozostawiając po sobie ślad w pamięci wielu wiernych.
Życiorys
Z początku swojego życia, Stanisław Owczarek, syn Michała, ukierunkował swoje kroki na edukację w Grodzisku Mazowieckim, gdzie ukończył szkołę podstawową. Następnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Tomasza Zana w Pruszkowie. W 1924 roku podjął decyzję o wstąpieniu do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie, a po ukończeniu studiów został wyświęcony na kapłana 6 lutego 1930 roku.
Później, po przyjęciu święceń, pełnił rolę wikariusza w różnych miejscowościach, w tym Warce, Łowiczu, Pruszkowie, Markach, Karczewie, Goszczynie oraz Żychlinie. Był również aktywny w Akcji Katolickiej, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie religijne oraz społeczne. W 1939 roku, w czasach II wojny światowej, brał udział w kampanii wrześniowej pełniąc funkcję kapelana w szpitalu wojskowym nr 103. Po jej zakończeniu wrócił do Żychlina w październiku tego samego roku.
W mrocznych czasach, w październiku 1941 roku, został uwięziony przez Gestapo, co doprowadziło do jego osadzenia w obozie Dachau. Po wojnie, w maju 1945 roku, znalazł się z powrotem w Polsce. Już od sierpnia tego roku był proboszczem parafii Świętej Trójcy w Konarach. Dodatkowo w tym okresie zaangażował się w działalność lokalnej polityki, zostając radnym Gminnej Rady Narodowej w Konarach.
Stanisław Owczarek był również członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Uczestniczył w zjeździe założycielskim, który odbył się w dniach 1-2 września 1949 roku, a jego działalność była znacząca w Głównej Komisji Księży przy ZBoWiD. W styczniu 1950 roku dołączył do zarządu przymusowego Caritas, który został odebrany władzom kościelnym przez rząd PRL.
Od września 1950 roku zasiadał w Zarządzie Głównego Zrzeszenia Katolików Caritas, a w 1952 roku objął stanowisko sekretarza Prezydium Głównej Komisji Księży. W późniejszych latach, od października 1953 roku, pełnił role związane z Komisją Duchownych i Świeckich Działaczy, a od 1954 był wiceprzewodniczącym Głównej Komisji Księży aż do jej likwidacji w 1955 roku. Stanisław Owczarek był także jednym z księży redagujących czasopismo „Głos Kapłana”, które zaczęło ukazywać się za zgodą władz PRL w 1950 roku.
W okresie 1954-1964 był proboszczem parafii Narodzenia NMP w Warszawie, a po tym czasie przeszedł na emeryturę. Jego działalność w organizacjach katolickich nie zakończyła się jednak; od 1956 roku był wiceprezesem Głównej Komisji Rewizyjnej Zrzeszenia Katolików Caritas, od 1959 roku sekretarzem generalnym Zarządu Kół Księży przy Zrzeszeniu Księży Caritas, a od 1971 roku prezesem Zrzeszenia.
Stanisław Owczarek był także autorem wspomnień, które ukazały się w 1982 roku pod tytułem „Być zaangażowanym – być księdzem”. Przykra wiadomość o jego śmierci dotarła 25 listopada 1981 roku. Na zawsze pozostanie w pamięci, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B23-4-18).
Odznaczenia
W dorobku Stanisława Owczarka znajdują się liczne odznaczenia, które odzwierciedlają jego zasługi i zaangażowanie w działalność społeczną oraz patriotyczną.
- Order Sztandaru Pracy I klasy,
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (nadający uchwałą Rady Państwa z 20 lipca 1954, za zasługi w pracy społecznej),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (nadający uchwałą Rady Państwa z 22 lipca 1953, za zasługi w pracy społecznej),
- Złoty Krzyż Zasługi (przyznany postanowieniem prezydenta Bolesława Bieruta z 31 sierpnia 1950, na wniosek Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju – za zasługi położone w walce o pokój),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1981).
Przypisy
- Tomasz Potkaj: „W sumieniu moim byłem spokojny”. tygodnik.com.pl. [dostęp 27.02.2018 r.]
- Jacek Żurek: Kim byli „księża–patrioci”?. polska1918-89.pl, s. 65. [dostęp 27.02.2018 r.]
- Głos Kapłana. encyklo.pl. [dostęp 27.02.2018 r.]
- Roman Graczyk: Spowiedź „księdza-patrioty”. wpolityce.pl, 14.09.2013 r. [dostęp 27.02.2018 r.]
- Lista pochowanych. Stanisław Owczarek. um.warszawa.pl. [dostęp 27.02.2018 r.] [zarchiwizowane z dnia 18.06.2018 r.]
- Piszczek 1984, s. 36.
- Piszczek 1984, s. 37.
- Piszczek 1984, s. 38.
- Piszczek 1984, s. 38-39.
- Piszczek 1984, s. 39.
- Piszczek 1984, s. 40.
- Piszczek 1984, s. 40-41.
- Piszczek 1984, s. 41.
- Piszczek 1984, s. 41-44.
- Piszczek 1984, s. 46.
- Piszczek 1984, s. 47.
- M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1481.
- M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1288.
- M.P. z 1950 r. nr 95, poz. 1203.
- M.P. z 1956 r. nr 3, poz. 27.
- 150 żołnierzy Września otrzymało medale "Za udział w wojnie obronnej 1939" /w/ Trybuna Robotnicza, nr 175, 02.09.1981 r., s. 2.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Bronisław Bozowski | Abraham Joshua Heschel | Eugeniusz Dąbrowski (duchowny) | Krzysztof Bardski | Henryk Kazimierowicz | Zbigniew Józef Kraszewski | Włodzimierz Nast | Norbert Motylewski | Karol Niemira | Adolf Józef Jełowicki | Artur Wieciński | Robert Sitarek | Tadeusz Ryszard Majewski | Jan Albert Waza | Stanisława Umińska | Wojciech Drozdowicz | Andrzej Kwaśnik | Karol Ferdynand Waza | Izaak Kramsztyk | Zygmunt ChełmickiOceń: Stanisław Owczarek (duchowny)