Henryk Przeździecki (duchowny)

Duchowieństwo i religia

Henryk Przeździecki, urodzony 17 lutego 1873 roku w Warszawie, to postać, która znacząco wpisała się w historię polskiego duchowieństwa. Jego życie zakończyło się 9 maja 1939 roku w Ortelu Królewskim.

Pełnił on ważne funkcje kościelne, będąc biskupem podlaskim w latach 1918–1924, a następnie obejmując urząd biskupa siedleckiego od 1924 aż do swojej śmierci w 1939 roku.

Życiorys

Ksiądz rzymskokatolicki

Henryk Przeździecki był wyświęcony na księdza w 1895 roku. Jego pierwsze kroki w duszpasterstwie, jako kapłan, stawiał w archidiecezji warszawskiej. W latach 1897-1901 podjął studia teologiczne na Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu, co znacząco wpłynęło na jego dalszą karierę. Po zakończeniu nauki, od 1903 roku pełnił funkcję wykładowcy w warszawskim seminarium duchownym.

W latach 1910-1915 objął stanowisko pierwszego proboszcza nowo utworzonej parafii Świętego Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Łodzi. Okres I wojny światowej spędził w Rzymie, a w 1916 roku został wyznaczony na delegata episkopatu polskiego przy Stolicy Apostolskiej. W tym samym roku, 11 listopada, wstąpił do Tymczasowej Rady Stanu.

Biskup podlaski

11 grudnia 1917 roku Henryk Przeździecki został wybrany kandydatem na biskupa ordynariusza diecezji podlaskiej, która pozostawała bez biskupa od 1867 roku. 1 września 1918 roku otrzymał nominację na biskupa podlaskiego, z siedzibą tymczasową w Siedlcach. Sakrę biskupią otrzymał 17 listopada 1918 roku z rąk arcybiskupa Aleksandra Kakowskiego.

30 listopada 1918 roku objął zarząd diecezji. 5 stycznia 1919 roku odbył ingres do kościoła katedralnego w Janowie Podlaskim. Jego posługa rozpoczęła intensywną odbudowę struktury diecezjalnej oraz administrowanie. 11 grudnia 1918 roku wydał dekret, wzywający księży do poświęcenia cerkwi prawosławnych, które powstały w czasie zaborów. W reakcji na ten apel, w 1920 roku postanowił wstrzymać dalsze konsekracje cerkwi do momentu, gdy osobiście wyda decyzję o konkretnych obiektach.

Przywrócił działanie kurii i sądu biskupiego diecezji podlaskiej. W 1923 roku zwołał synod diecezjalny w Janowie Podlaskim, który opracował 266 statutów regulujących życie religijne i prawne diecezji. W 1919 roku założył seminarium duchowne w Janowie Podlaskim oraz Gimnazjum i Liceum Biskupie Świętej Rodziny w Siedlcach, a także utworzył muzeum diecezjalne.

Biskup siedlecki

W 1924 roku, za zgodą papieża, przeniósł stolicę biskupią z Janowa Podlaskiego do Siedlec. Równocześnie zaangażował się w propagowanie neounii. W 1923 roku udał się do Rzymu, gdzie spotkał się z papieżem Pius XI. W 1924 roku stał się jednym z kluczowych architektów Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce, po otrzymaniu instrukcji apostolskiej Zelum Amplitudinis. Do 1939 roku zorganizował w diecezji siedleckiej 10 parafii neounickich w miejscowościach takich jak Bublu-Pawłów, Dokudów, Holi, Kodniu i Kostomłotach.

W uznaniu jego zasług, papież Pius XI mianował go w 1932 roku konsultantem Świętej Kongregacji dla Kościoła Wschodniego. W 1938 roku złożył w Rzymie akt beatyfikacji unickich męczenników podlaskich. W czasie swojej posługi powołał do istnienia 103 parafie obrządku łacińskiego oraz 12 obrządku bizantyjsko-słowiańskiego; do 1923 roku ustanowił 66 nowych parafii i poświęcił 106 kościołów. Zmarł 9 maja 1939 roku na serce podczas wizytacji kanonicznej parafii w Ortelu Królewskim.

Ordery i odznaczenia

Henryk Przeździecki, duchowny o znaczących osiągnięciach, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego wartościowym wkładzie w życie społeczne i duchowe.

  • krzyż komandorski z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 7 listopada 1925 roku,
  • złota odznaka honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia.

Przypisy

  1. Krawczyk 2019, s. 155.
  2. Krawczyk 2019, s. 154.
  3. Krawczyk 2019, s. 152.
  4. Krawczyk 2019, s. 150.
  5. Krawczyk 2019, s. 148.
  6. Krawczyk 2019, s. 147.
  7. Krawczyk 2019, s. 144.
  8. Krawczyk 2019, s. 142.
  9. M. Papierzyńska-Turek, Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, s. 331–332.
  10. Ojczyzna i Postęp, nr 16, 18.01.1917 r., s. 10.
  11. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 287.
  12. Ks. biskup Henryk Przeździecki. „Wschód”. Nr 131, s. 3, 21.05.1939 r.
  13. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1081 „za wybitne zasługi, położone dla dobra Kościoła i Państwa”.

Oceń: Henryk Przeździecki (duchowny)

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:14