Ewa Rzetelska-Feleszko była niezwykle ważną postacią w Polsce, działającą w obszarze slawistyki oraz polonistyki. Urodziła się 14 maja 1932 roku w Warszawie i przez całe życie angażowała się w rozwój nauk humanistycznych.
W swojej karierze akademickiej zdobyła tytuł profesora, a także pełniła funkcję pracownika naukowego w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Ewa Rzetelska-Feleszko zmarła 22 lutego 2009 roku, pozostawiając po sobie istotny dorobek naukowy oraz wpływ na przyszłe pokolenia badaczy.
Życiorys
„Ewa Rzetelska-Feleszko przyszła na świat jako jedyne dziecko w rodzinie Aleksandra (1903–1978) oraz Janiny Sokołowskiej (1899–1992). Swą edukację rozpoczęła w Łodzi, gdzie w 1950 roku ukończyła liceum. Następnie związała się z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie w 1955 uzyskała dyplom ukończenia studiów. W 1971 roku uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w Instytucie Słowianoznawstwa PAN, który zyskała na podstawie pracy doktorskiej zatytułowanej „Dawne słowiańskie dialekty województwa koszalińskiego. Najstarsze zmiany fonetyczne”.
W 1978 roku została doktorem habilitowanym na Uniwersytecie Łódzkim. Tytuł jej rozprawy habilitacyjnej nosił nazwę „Rozwój i zmiany toponimicznego formantu -ica na obszarze zachodniosłowiańskim”. W 1988 roku została uhonorowana tytułem profesora nauk humanistycznych. Rzetelska-Feleszko pełniła istotną rolę w Instytucie Słowianoznawstwa PAN, gdzie od 1972 do 2004 roku kierowała Pracownią Onomastyczną, a w latach 1990–1996 była dyrektorem Instytutu Slawistyki PAN.
Jest członkiem ważnych instytucji naukowych, takich jak International Committe (Council) of Onomastic Sciences – ICOS oraz International Society for Dialectology and Geolinguistic. Występuje także w Komitecie Językoznawstwa, Komitecie Słowianoznawstwa, Towarzystwie Naukowym Warszawskim oraz Polskim Towarzystwie Językoznawczym. Poza tym współpracuje z Instytutem Kaszubskim oraz Komisją Ustalania Nazw Miejscowych i Obiektów Fizjograficznych w Polsce, w których to gremiach pełniła różne funkcje, w tym przewodniczącej i członka prezydium.
W swoich badaniach naukowych skupia się na dialektologii, onomastyce oraz historii języka polskiego oraz zachodniosłowiańskich, zwracając szczególną uwagę na języki łużycki, czeski, słowacki oraz kaszubski, a także na różne dialekty pomorskie. Jej interesowania obejmują także szeroko pojętą problematykę onomastyczną, skupiając się zarówno na aspektach teoretycznych, jak i kulturowych. Rzetelska-Feleszko bada również kwestie związane z mniejszościami narodowymi i etnicznymi, a także opracowuje przewodniki językoznawcze, w tym polonistyczny oraz slawistyczny.
W latach 2006–2009 zasiadała w Radzie Muzeum Harcerstwa. Jej wkład w zachowanie pamięci o ojcu, hm. Aleksandrze Kamińskim, jest nieoceniony. Angażowała się w opiekę nad jego spuścizną, udostępniając ją zainteresowanym badaczom, historykom oraz muzeom. Rzetelska-Feleszko współpracowała także z Ruchem Drużyn Kamykowych ZHP.
Wybrane publikacje
Ewa Rzetelska-Feleszko jest autorką imponującej liczby ponad 340 różnorodnych publikacji, które wnosi znaczący wkład w obszarze językoznawstwa oraz onomastyki.
- Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Rzetelska-Feleszko Ewa [red]. Wydawnictwo IJP, Kraków 2005; ISBN 83-88866-25-7,
- Dawne Słowianskie Nazwy Miejscowe Pomorza Środkowego. Jerzy Duma, Ewa Rzetelska-Feleszko. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław; ISBN 83-04-01829-2,
- Dawne Słowiańskie Nazwy Miejscowe Pomorza Szczecińskiego. Jerzy Duma, Ewa Rzetelska-Feleszko, Hanna Pustoła-Ryzko. Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1991; ISBN 83-900117-3-5,
- Językowa Przeszłość Pomorza Zachodniego Na Podstawie Nazw Miejscowych. Jerzy Duma, Ewa Rzetelska-Feleszko. Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1996; ISBN 83-86619-41-4,
- Językoznawstwo Zachodniosłowiańskie W Polsce: Przewodnik. Ewa Rzetelska-Feleszko. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa; ISBN 83-01-07603-8,
- Mazowieckie Nazwy Terenowe Do Końca XVI Wieku. Adam Wolff, Ewa Rzetelska-Feleszko. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa; ISBN 83-01-03040-2,
- Polskie Nazwy Wasne: Encyklopedia. Ewa Rzetelska-Feleszko [red.], Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Wydawnictwa Instytutu Języka Polskiego PAN; ISBN 83-85579-89-3,
- Pomorze Zachodnie: Nasz Język Dawniej I Dziś. Ewa Rzetelska-Feleszko. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa; ISBN 83-01-06462-5,
- Słowiańska Onomastyka: Encyklopedia. Jerzy Duma, Ewa Rzetelska-Feleszko, Aleksandra Cieslikowa. Towarzyszenie Naukowe Warszawskie, Warszawa 2002-03; ISBN 83-907328-7-4,
- W Świecie Nazw Własnych. Ewa Rzetelska-Feleszko. Towarzystwo Naukowe Warszawskie; ISBN 83-907328-9-0,
- Onomastyka I Dialektologia: Prace Dedykowane Pani Profesor Ewie Rzetelskiej-Feleszko. Hanna Popowska-Taborska, Jerzy Duma, Ewa Rzetelska-Feleszko. Instytut Slawistyki (Polska Akademia Nauk), Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa; ISBN 83-86619-32-5.
Życie prywatne
Warto wspomnieć, że mąż Ewy Rzetelskiej-Feleszko, Kazimierz Feleszko, również był wybitnym slawistą. Ich życie rodzinne obfitowało w osiągnięcia naukowe, ponieważ Ewa była matką uzdolnionych slawistek: Anny Badyoczek i Katarzyny Hanke, a także lekarza Wojciecha Feleszko.
Przypisy
- Dh Aleksander Kamiński | Szkoła Podstawowa nr 39 im. Szarych Szeregów [online], sp39lublin.edupage.org [dostęp 08.12.2022 r.]
- Janina Kamińska - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 08.12.2022 r.]
- Prof. Ewa Rzetelska-Feleszko - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 09.12.2022 r.]
- Prof. dr hab. Ewa Rzetelska-Feleszko. isybislaw.ispan.waw.pl. [dostęp 21.06.2022 r.]
- skład osobowy komisji onomastycznej [online], komjezyk.pan.pl [dostęp 12.12.2022 r.]
- Historia Komitetu [online], komslow.pan.pl [dostęp 12.12.2022 r.]
- Członkowie Instytutu Kaszubskiego [online], instytutkaszubski [dostęp 12.12.2022 r.]
- Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OPENLEX [dostęp 12.12.2022 r.]
- ErnstE. Eichler ErnstE., Ewa Rzetelska-Feleszko in memoriam [online] [dostęp 09.04.2020 r.]
- HelenaH. Krasowska HelenaH., Osiągnięcia Ewy Rzetelskiej-Feleszko (1932-2009) w zakresie światowej slawistyki, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” (2/38), 2011, s. 26, ISSN 1231-0298.
- EdwardE. Breza EdwardE., Ewa Rzetelska-Feleszko (1932-2009), „Acta Cassubiana”, 11, 2009, s. 494, ISSN 1509-5703.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Janusz Elsner | Maciej Czarnowski | Jan Obalski | Jan Antosiewicz | Stanisław Gąsiorowski | Wacław Dąbrowski (mikrobiolog) | Marta Kightley | Magdalena Zowczak | Janusz Lipkowski | Marcin Kurzeniecki | Maciej Masłowski (historyk) | Solomon Asch | Grzegorz Bąbiak | Jan Baszkiewicz | Paweł Swianiewicz | Magdalena Micińska | Romuald Hube | Leszek Pułka | Jan Reychman | Hieronim Hilary ŁabęckiOceń: Ewa Rzetelska-Feleszko