Henryk Śmigacz

---

Życiorys

Henryk Śmigacz, w okresie dwudziestolecia międzywojennego, współpracował blisko z Janem Rysiem, realizując dla „Kurjera Warszawskiego” różnorodne tematy. W obliczu września 1939, zyskał zezwolenie od prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego oraz generała Juliusza Rómmla, co umożliwiło mu swobodne poruszanie się po mieście oraz rejestrację fotograficzną stolicy pod niemiecką okupacją. Jego prace dokumentowały nie tylko codzienność mieszkańców, ale również walkę Warszawy z okupantem oraz zniszczenia, które wynikały z intensywnych bombardowań.

Śmigacz jest autorem niezwykłych zdjęć, w tym archikatedry św. Jana Chrzciciela w trakcie jej pożaru we wrześniu 1939 roku. Fotografował także pożary Zamku Królewskiego oraz tragiczne zniszczenia Starego Miasta. W okresie powstania warszawskiego, pełnił rolę przedstawiciela Delegatury Rządu na Kraj, rejestrując na fotografiach zarówno resztki gmachów, jak i obrazy codzienności w zniszczonym mieście.

Wśród jego prac znalazły się zdjęcia takich miejsc jak budynek PAST-y (usytuowany przy ul. Zielnej 39), Hotel Polonia (Al. Jerozolimskie 39), a także Gimnazjum Państwowe im. J. Lelewela (ul. Złota 53) oraz barykady w rejonie placu Grzybowskiego. Fotografował również transport rannego powstańca Jerzego Januszki, czasy szpitali polowych Zgrupowania „Gurt” oraz cmentarz poległych powstańców przy ul. Sosnowej. Przez niezwykły przypadek udało mu się zachować 82 fotografie, z blisko dwóch tysięcy, ukrytych w piwnicy jego mieszkania przy ul. Złotej 24.

Po zakończeniu II wojny światowej, Henryk Śmigacz przeniósł się do Łodzi, gdzie rozpoczął działalność w nowo otwartym zakładzie fotograficznym zlokalizowanym przy ul. Piotrkowskiej 6. W późniejszych latach, z niezłomnym entuzjazmem, otworzył kolejny zakład przy ul. Piotrkowskiej 43. Był mocno zaangażowany we współpracę z tamtejszymi teatrami, dokumentując wydarzenia teatralne i operowe, które odbywały się od drugiej połowy lat 40. do lat 60. XX wieku. W jego bogatej kolekcji znalazły się portrety oraz zdjęcia grupowe aktorów, tancerzy i śpiewaków, w tym takich postaci jak: Irena Brodzińska, Edmund Wayda, Jan Kiepura, Adolf Dymsza, oraz Henryk Szwajcer, które powstały w jego atelier.

Oprócz szerokiego spectrum fotografii artystycznej, w zbiorach pozostałych po Henryku Śmigaczu znalazły się także zdjęcia ilustrujące jego życie prywatne oraz pasje związane z pracą zawodową. Po śmierci został pochowany w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi.

Inne informacje

Rodzina Henryka Śmigacza przekazała jego fotografie do Archiwum Pełnego Pamięci, które jest zarządzane przez Instytut Pamięci Narodowej (IPN).

---

Oceń: Henryk Śmigacz

---