Bronisław Szulc, urodzony 24 grudnia 1881 roku w Warszawie, to postać o niezwykłym dorobku w dziedzinie muzyki. W ciągu swojego życia zyskał miano wybitnego waltornisty, dyrygenta oraz kompozytora, co czyni go istotną postacią w polskim krajobrazie muzycznym.
Zmarł 17 kwietnia 1955 roku w Tel Awiwie, pozostawiając po sobie wiele wartościowych opracowań muzycznych, które wzbogaciły naszą kulturę. Jego pasja do muzyki oraz talent sprawiły, że stał się inspiracją dla wielu pokoleń muzyków.
Życiorys
Bronisław Szulc był utalentowanym muzykiem, pochodzącym z rodziny artystycznej. Jego ojciec, Henryk Szulc, był skrzypkiem, dyrygentem oraz kompozytorem, a jego braćmi byli Józef Zygmunt, Leon, Michał oraz Maurycy. Już od najmłodszych lat Bronisław przejawiał wielką pasję do muzyki. Jego edukacja w kierunku kompozycji rozpoczęła się pod okiem Zygmunta Noskowskiego, a nauka gry na waltorni przypadła w udziale profesorowi warszawskiego Instytutu Muzycznego, Ignacemu Malinowskiemu.
Aby pogłębić swoją wiedzę muzyczną, Szulc zdecydował się na wyjazd do Berlina. W wieku 18 lat rozpoczął pracę jako muzyk w orkiestrze Teatru Wielkiego w Warszawie, gdzie grał na waltorni aż do 1906 (lub 1908) roku. W 1909 roku ponownie udał się do Niemiec, gdzie w Lipsku studiował dyrygenturę oraz kompozycję. Wśród jego nauczycieli byli znani pedagodzy: Arthur Nikisch oraz Hugo Riemann.
Po zakończeniu studiów, w 1911 roku, powrócił do Warszawy, gdzie objął posadę dyrektora opery, jednocześnie stając się częścią grona pedagogów Wyższej Szkoły Muzycznej Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Jako dyrektor oraz dyrygent prowadził Łódzką Orkiestrę Filharmoniczną od 1916 roku. Jego kariera obejmowała też dyrygowanie orkiestrą Stowarzyszenia Muzyków Polskich, a także orkiestrami w Teatrze Wielkim oraz Filharmonii. Koncerty pod jego batutą miały miejsce nie tylko w renomowanych instytucjach, ale także w popularnych kurortach oraz warszawskich kawiarniach.
Bronisław Szulc miał także szansę wystąpić poza granicami Polski – koncertował w (jeszcze carskej) Rosji, w Wielkiej Brytanii, na Łotwie oraz w Stanach Zjednoczonych. Jako waltornista brał również czynny udział w programach Polskiego Radia, a także występował z własnym zespołem instrumentów dętych. Szczególnie intensywnie, zwłaszcza na przełomie lat 20. i 30. XX wieku, kierował orkiestrami podczas nagrań dla wytwórni płyt Syrena Rekord.
W 1936 roku, po zaproszeniu przez Bronisława Hubermana, dołączył do Filharmonii Palestyny w Tel Awiwie, gdzie osiedlił się na stałe. Jako część tej orkiestry grał na waltorni oraz dyrygował aż do 1955 roku. Tworzył również kompozycje muzyki poważnej, w tym poematy symfoniczne, miniatury na skrzypce, fortepian, a także utwory przeznaczone na wiolonczelę.
Zmarł 17 kwietnia 1955 roku w Tel-Awiwie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny oraz inspirując wielu następnych pokoleń muzyków.
Dyskografia
CD i LP
Bronisław Szulc pozostawił po sobie bogaty dorobek fonograficzny, który uwiecznia jego artystyczne osiągnięcia. W zasobach Polskich Nagrań „Muza” odnajdziemy 2 LP „Halka”, które zostały nagrane w historycznym miejscu – dawnej Operze Warszawskiej. To reedycja przedwojennych nagrań wykonanych przez wytwórnię Syrena Electro, z udziałem solistów, chóru oraz orkiestry, zarządzaną przez Bronisława Szulca. Kolejnym znaczącym tytułem jest 3 CD Vocal Archives; w serii The World of Singing Vol. 5, podkreślający osiągnięcia polskich sopranów i mezzosopranów z lat 1902–1935, wśród dyrygentów – Bronisław Szulc.
W tej samej serii dostępne jest również CD Vol. 7, które skupia się na tenorach, baritonach oraz basach z okresu 1902–1930, również pod kierownictwem Szulca. Dodatkowo, dla miłośników starszej muzyki operowej, dostępne są 2 CD Minerva Records z 1999 roku, zatytułowane „The Stars of the Warsaw Opera House. The Unknown Recordings (1902–1927)”, które również ukazują wspaniałą pracę artysty.
Warto również wspomnieć o 4 LP z 1961 roku, wydanych przez PN Muza, które noszą tytuł „Gwiazdy polskiej opery”. W jednym z utworów usłyszymy „Pieśń przy winie” z opery Rycerskość wieśniacza, wykonywaną przez Wiktora Brégy, z towarzyszeniem orkiestry prowadzonej przez Szulca.
płyty szelakowe, 78 obr./min.
Wśród jego niezapomnianych nagrań znajdują się także płyty szelakowe. Przykładem może być Syrena 6168 (matr. 19502/19501) z walcem z operetki Księżniczka Dolarów (muz. Leo Fall) oraz „Noc księżycowa nad Elsterą” (muz. Oscar Fetrás). Oba nagrania również zostały zrealizowane przez orkiestrę pod dyrekcją Bronisława Szulca.
Kolejnym znaczącym nagraniem jest Syrena 6180 (matr. 19531/19532) zawierająca uwerturę z operetki Lekka kawaleria (muz. Franz von Suppé), a także szereg nagrań z wytwórni Syrena Electro. Wśród nich znajdują się utwory takie jak „Aria z kurantem” z opery Straszny dwór Stanisława Moniuszki, z udziałem Ignacego Dygasa oraz wieloma innymi wokalistami.
Nie można również pominąć „Gdyby rannym słonkiem” z opery Halka, wykonanego przez Matyldę Polińską-Lewicką oraz „Kto się w opiekę” z udziałem Eugeniusza Mossakowskiego. Jest to tylko fragment z bogatej kolekcji nagrań, które po dziś dzień cieszą się uznaniem wśród melomanów oraz badaczy historii polskiej muzyki operowej.
Przypisy
- Bronisław Szulc [online], FilmPolski [dostęp 04.02.2021 r.]
- Ave Maria – Syrena Electro. Discovering Music Archives. [dostęp 26.12.2013 r.] (ang.)
- Orchestra of Exiles. Public Broadcasting Service. [dostęp 26.12.2013 r.] (ang.)
- Halka w dawnej Operze Warszawskiej. Katalog Polskich Płyt Gramofonowych. [dostęp 26.12.2013 r.]
- The World of Singing Vol. 5, The Polish School. AllMusic. [dostęp 26.12.2013 r.] (ang.)
- The World of Singing Vol. 7, The Polish School. AllMusic. [dostęp 26.12.2013 r.] (ang.)
- The Stars of the Warsaw Opera House. AllMusic. [dostęp 26.12.2013 r.] (ang.)
- Aria z kurantem – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Gdyby rannym słonkiem – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- „Tosca” recitativo – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Aria Nadira – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Kto się w opiekę – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Jako od wichru krzew połamany – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Szumią jodły – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Mattionata – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Aria Eleazara – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Kiedy ranne wstają zorze – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Opowieści Hoffmana – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
- Pieśń hinduska – Syrena Electro. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 26.12.2013 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Henryk Śmigacz | Ola Lilith | Paweł Miśkiewicz | Władysław Przedpełski | Jerzy Adamczewski | Piotr Zaborowski (grafik) | CNE | Aron (Adolf) Steinwurzel | Ludwik Borawski | Piotr Grinholc | Łukasz Dobrzański | Tadeusz Gąsiewicz | Jakub Fiszer | Paweł Owerłło (1869–1957) | Aleksandra Koncewicz | Joanna Walter | Mirosław Stecewicz | Franciszek Smuglewicz | Paweł Żak | Zofia RozensztrauchOceń: Bronisław Szulc