Henryk Rutkowski

Przestępcy i zbrodniarze

Henryk Rutkowski był znaczącą postacią w historii Polski, urodził się 7 stycznia 1903 roku w Warszawie, gdzie spędził większą część swojego krótkiego życia. Jako polski działacz komunistyczny, miał wpływ na wydarzenia swoich czasów, a jego działalność była ściśle związana z ideami lewicowymi.

Jednakże, jego życie zakończyło się tragicznie 21 sierpnia 1925 roku w Warszawie, kiedy to został skazany na śmierć za popełnione zabójstwa. Rutkowski to postać tragiczną, która nie tylko była związana z ruchem komunistycznym, ale również doświadczyła tragicznych konsekwencji swojej działalności politycznej.

Życiorys

Henryk Rutkowski to postać, która zapisała się na kartach historii poprzez swoje dramatyczne losy. W 1919 roku był uczestnikiem walk o Lwów. Jego heroizm został uhonorowany w 1920 roku Krzyżem Walecznych. Po zakończeniu konfliktu wojennego podjął pracę jako robotnik, jednak szybko stał się członkiem Związku Młodzieży Komunistycznej, który był młodzieżową organizacją przybudówką Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, a po 1925 roku znany był jako Komunistyczna Partia Polski.

Jego zaangażowanie w ruch komunistyczny miało swoje konsekwencje. Za kolportaż wydawnictw o tej ideologii został aresztowany i skazany na dwa lata w domu poprawczym w Łomży, z którego wyszedł na wolność w 1925 roku.

W lipcu 1925 roku Rutkowski, wspólnie z Władysławem Hibnerem oraz Władysławem Kniewskim, podjął decyzję o dokonaniu zamachu na Józefa Cechnowskiego, uznanego za agenta policji wady ruchu komunistycznego. 17 lipca tego samego roku, zamachowcy czekali na Cechnowskiego przy ul. Zgoda w Warszawie, z zamiarem jego zastrzelenia. Niestety, w trakcie próby wylegitymowania przez policjantów, Hibner, Kniewski i Rutkowski otworzyli ogień, raniąc poważnie policjanta Kazimierza Lesińskiego.

Podczas ucieczki, ścigani przez funkcjonariuszy oraz przypadkowych przechodniów, zamachowcy nieustannie ostrzeliwali się, co spowodowało kilka przypadkowych ran wśród ludności cywilnej. Na ul. Chmielnej, w wyniku strzałów zginął student Aleksander Kempner. Na ul. Złotej udało im się porwać dorożkę, którą jednak szybko porzucili na rogu ul. Twardej.

Podczas dalszej ucieczki, Hibner i Rutkowski zastrzelili policjanta starszego posterunkowego Feliksa Witmana oraz rannili matkę z dzieckiem. Po pewnym czasie obaj zamachowcy schronili się w składzie węgla znajdującym się przy ul. Żelaznej 21. Gdy policja przeprowadziła nalot, zamachowcy zdołali jeszcze ranić kilku policjantów, ale w końcu zostali ujęci przez funkcjonariuszy.

Rutkowski i jego towarzysze zapłacili wysoką cenę za swoje czyny. Wszyscy trzej zostali skazani na karę śmierci, którą zatwierdził prezydent RP Stanisław Wojciechowski. Ostatecznie, 21 sierpnia 1925 roku o godzinie 4:00, zostali rozstrzelani w Cytadeli Warszawskiej przez pluton egzekucyjny, a w tej tragicznej chwili towarzyszył im lekarz inspekcyjny garnizonu, kapitan lekarz doktor Józef Henryk Sommer.

Upamiętnienie

W czasach PRL, postacie takie jak Hibner, Kniewski oraz Henryk Rutkowski zyskały status bombarierów ruchu robotniczego. Ich heroizm był tak znaczący, że ulic dół z imionami tych bohaterów, w tym ulice Chmielną, nazwano na ich cześć. To właśnie na tej ulicy doszło do tragicznych wydarzeń, gdzie zastrzelono Kempnera.

Wydarzenia te znalazły również odzwierciedlenie w symbolice, gdyż na cześć Rutkowskiego nazwano jacht, który w późniejszych latach został przemianowany na „STS Kapitan Głowacki”. W oficjalnej propagandzie oraz encyklopedycznych publikacjach, Rutkowski był wspominany jako osoba, która zginęła w trakcie nieudanej próby zamachu na prowokatora.

W 1950 roku, z okazji 25. rocznicy jego śmierci, w miejscu egzekucji, które miało miejsce przy murze warszawskiej Cytadeli, powstał park im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego. W tym symbolicznym miejscu odsłonięto również pomnik-mauzoleum, co podkreśla pamięć o ich dokonaniach.

Przypisy

  1. Krystyna Trembicka „Między utopią a rzeczywistością. Myśl polityczna Komunistycznej Partii Polski (1918-1938)” Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej Lublin 2007, ISBN 978-83-227-2668-6, s. 61.
  2. Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 142. ISBN 83-7005-211-8.
  3. Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 150. ISBN 83-03-00447-6.
  4. Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, t. 10, Warszawa 1967.
  5. Kurjer Warszawski. Wydanie wieczorne. R. 105, 1925, nr 231, 19.08.1925 r. [dostęp 18.08.2016 r.]
  6. Wyrok i rozstrzelanie komunistycznych terrorystów, „Polska Zbrojna” Nr 228 z 21.08.1925 r., s. 5. Kapitan lekarz doktor Józef Henryk Sommer w 1924 roku był młodszym lekarzem Wojskowego Więzienia Śledczego Nr 1 w Warszawie, a w 1928 roku pozostawał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 996, 1018, 1083. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 714, 733.
  7. a b Władysław Kniewski (1902–1925), Henryk Rutkowski (1903–1925). Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 10.08.2015 r.]

Oceń: Henryk Rutkowski

★★★★★
Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:22