Aleksander Drej

Przestępcy i zbrodniarze

Aleksander Drej, który przyszedł na świat 27 listopada 1905 roku w Warszawie, był osobą o kontrowersyjnej historii. Jego życie zakończyło się 25 grudnia 1974 roku, jednakże to, co działo się pomiędzy tymi datami, pozostawiło trwały ślad w polskiej historii.

Drej był znanym funkcjonariuszem ub, co wiązało się z jego rolą w aparacie władzy w czasach PRL. Jako polski kat, jego działania w tych trudnych czasach wywoływały wiele kontrowersji i emocji. Warto przyjrzeć się bliżej jego biografii oraz wpływowi, jaki wywarł na społeczeństwo w Polsce.

Życiorys

Urodziny Aleksandra Dreja miały miejsce 27 listopada 1905 roku w stolicy Polski, Warszawie. Był synem Bronisławy i Wincentego Drejów. W czasie II wojny światowej walczył jako żołnierz Armii Ludowej, osiągając stopień starszego sierżanta. Po zakończeniu działań wojennych, 15 lutego 1945 roku, rozpoczął pracę w sekcji VII wydziału I Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, pełniąc funkcję młodszego wywiadowcy. Jego kariera zawodowa w tym okresie była zbliżona do kariery Piotra Śmietańskiego, który również było związany z tym urzędem.

W latach 1945-1947 Drej pełnił funkcje referenta oraz kuriera. 1 lutego 1947 roku został przydzielony do dyspozycji szefa. Dalsze lata, od 1947 do 1954, spędził w różnych wydziałach, takich jak: Wydział I, Ekspozytura Kolejowa, Wydział II, Wydział Ogólny oraz Wydział IV Warszawskiego WUBP. W tym okresie, jako kat w więzieniu na Mokotowie, wykonywał wyroki śmierci, w tym egzekucje, które przeprowadzał z ogromną brutalnością.

1 marca 1951 jako dowódca plutonu egzekucyjnego wykonał wyrok na członkach IV Zarządu organizacji Wolność i Niezawisłość. Od 1 kwietnia 1955 roku, kiedy Służba Więzienna została podporządkowana Ministerstwu Sprawiedliwości, jego pozycja została umocniona do roli etatowego kata. Po pewnym czasie zaczynał również pracę na stanowisku konwojenta od 1 stycznia 1956 roku i dyżurnego pomocnika od 15 listopada 1956 roku.

W uznaniu za zaangażowanie w zwalczanie wrogiego podziemia, Drej otrzymał premię w wysokości 30 tys. złotych, przyznaną zarządzeniem nr 19 MBP. Mimo kontrowersyjnego zawodu, był ostatnim polskim katem, którego imię i nazwisko pozostały w przestrzeni publicznej. Po zakończeniu swojej kariery został pochowany na Powązkach Wojskowych.

Znane osoby, na których wykonał wyrok śmierci

Osoby, które znalazły się w kręgu działań Aleksandra Dreja, są tragicznie związane z historią Polski i działalnością Armii Krajowej.

  • ppłk Antoni Olechnowicz ps. „Pohorecki” – był ostatnim komendantem Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej,
  • kpt. Henryk Borowski ps. „Trzmiel” – pełnił rolę dowódcy Ośrodka Mobilizacyjnego Wileńskiego Okręgu Armii Krajowej,
  • mjr Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka” – dowodził 5. Wileńską Brygadą Armii Krajowej,
  • ppor. Lucjan Minkiewicz ps. „Wiktor”,
  • Tadeusz Cieśla – więzień KL Auschwitz, który działał w obozowej konspiracji wspólnie z rotmistrzem Witoldem Pileckim,
  • ppłk Łukasz Ciepliński – był prezesem IV Zarządu WiN,
  • mjr Adam Lazarowicz ps. „Klamra” – zajmował stanowisko zastępcy prezesa IV Zarządu WiN,
  • mjr Mieczysław Kawalec ps. „Żbik” – był członkiem IV Zarządu WiN,
  • kpt. Józef Batory ps. „Argus” – również był członkiem IV Zarządu WiN,
  • kpt. Franciszek Błażej ps. „Roman” – członek IV Zarządu WiN,
  • por. Karol Chmiel ps. „Zygmunt” – członek IV Zarządu WiN,
  • por. Józef Rzepka – także członek IV Zarządu WiN.

Przypisy

  1. Zbrodniarze komunistyczni. Groby katów, sędziów i funkcjonariuszy MBP. Niezapomniani [online], www.se.pl [dostęp 08.06.2023 r.]
  2. Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej. [dostęp 11.11.2022 r.]
  3. a b c d e f g h Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej. [dostęp 09.01.2011 r.]
  4. a b c d 57 rocznica śmierci mjr. „Łupaszki”. [dostęp 09.01.2011 r.]

Oceń: Aleksander Drej

★★★★★
Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:23