Ludwik Kalkstein

---

Życiorys

Ludwik Kalkstein urodził się 13 marca 1920 w Warszawie, jako syn Edwarda Kalksteina oraz Ludwiki z Kucińskich, którzy prowadzili sklep z tekstyliami. Twierdził, że wywodzi się z linii pułkownika Krystiana Kalksteina z XVII wieku, jednak na potwierdzenie tych informacji brak jest dokumentacji. Zgodnie z genealogicznymi badaniami, jego przodkowie pochodzili z ziemi brodnickiej, a pierwszym z nich osiadłym w tej okolicy był Jan Kalkstein. Otrzymał on 11 łanów ziemi na prawie magdeburskim w Świeciu koło Brodnicy, nadanych przez Ludwiga von Erlichshausen w 1450 roku.

W 1939 roku, Ludwik ukończył gimnazjum i we wrześniu wyjechał do Wilna. Tam mógł mieć kontakt z konspiracją. W styczniu 1940 roku wrócił do Warszawy, gdzie stał się członkiem ofensywnego wywiadu ZWZ-AK, angażując się w działalność sieci wywiadowczej Stragan. Już wiosną 1941 roku zorganizował własną grupę wywiadowczą, znaną jako Hanka (siatka „H”). Podczas intensywnej działalności, uzyskał awans na podporucznika oraz otrzymał Krzyż Walecznych za kradzież niemieckiego planu sytuacyjnego lądowisk w okupowanej Europie, a także receptury nowego stopu aluminium.

Niestety, w kwietniu 1942 roku został aresztowany przez Niemców. Po długim śledztwie, w którym wzięli udział również jego rodzice, zgodził się na współpracę z okupantem, co z pewnością związane było z jego niemieckim pochodzeniem. Z więzienia w alei Szucha w Warszawie wyszedł w październiku 1942 roku, kiedy to stał się agentem o numerze 97, posługującym się nazwiskami Paul Heuchel i Konrad Stark. W tym samym okresie, wywiad AK otrzymał fałszywe informacje o jego domniemanej egzekucji.

Kalkstein wciągnął do siatki wywiadowczej Gestapo Eugeniusza Świerczewskiego, męża swojej siostry, a także swoją przyszłą żonę Blankę Kaczorowską, z którą wziął ślub 14 listopada 1942 roku. Jego grupa przyczyniła się do aresztowania 30 czerwca 1943 roku generała Stefana Roweckiego. Podsumowując jego działania w latach 1942–1943, Kalkstein miał na swoim koncie ponad 500 aresztowanych dowódców i współpracowników Armii Krajowej.

W grudniu 1943 roku kontrwywiad AK zdemaskował Kalksteina oraz Świerczewskiego jako agentów Gestapo. 25 marca 1944 roku Wojskowy Sąd Specjalny AK wydał na nich wyrok śmierci za zdradę. Świerczewski został zlikwidowany trzy miesiące później, natomiast Kalkstein ukrył się w zamkniętej dzielnicy niemieckiej. Po śmierci szwagra przyjął propozycję wstąpienia do SS. W czasie powstania warszawskiego był w szeregach SS, jednak nie brał czynnego udziału w walkach. Po wojnie pracował w SS w Grójcu.

Po 1945 roku uciekł na Zachód z Niemcami, a następnie powrócił do Łodzi pełniąc funkcję dywersanta. Wkrótce po wojnie, wielokrotnie zmieniał nazwisko: Święcki, Świerk, aż po Świerkiewicz. Początkowo osiedlił się w Krakowie, potem pracował jako kierownik szkoły podstawowej w Chorzewie, aż w końcu w Niechorzu został szefem spółdzielni rybackiej. Jesienią 1945 roku osiedlił się w Szczecinie, gdzie pisał socrealistyczne teksty o rybakach i marynarzach dla „Kuriera Szczecińskiego”, a także emisji słuchowisk w Polskim Radiu Szczecin.

W 1949 roku został zatrzymany za próbę nielegalnego przekroczenia granicy i zgodził się współpracować z Służbą Bezpieczeństwa, działając pod pseudonimem „Granica”. Istotny był również jego plan założenia osady literacko-marynistycznej na wyspie Karsibór. Został przyjęty do Związku Literatów Polskich w Szczecinie przez Jerzego Andrzejewskiego w 1951 roku, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu literackim regionu.

Jego historia potoczyła się dramatycznie: po rozpoznaniu i aresztowaniu przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego w sierpniu 1953 roku, 13 listopada 1954 roku został skazany „na łączną karę dożywotniego więzienia z pozbawieniem praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze”. Po obniżeniu kary w 1956 roku, zakończenie odbywania wyroku ustalono na 20 sierpnia 1965 roku. W czasie pobytu w więzieniu, redagował ogólnopolskie pismo więźniów „Prześwit” oraz pisał słuchowiska radiowe.

Po wyjściu na wolność powrócił do Szczecina, jednak po otrzymaniu groźby zdecydował się na przeprowadzkę do Warszawy. 3 sierpnia 1966 roku zmienił nazwisko na Ludwik Kalkstein-Stoliński, a w 1968 roku na Ludwik Stoliński. Wkrótce związał się z właścicielką prywatnego sklepu, następnie przeprowadził się do Zielonej Góry, a w 1973 roku osiedlił się pod Piasecznem, gdzie z partnerką, Teresą Ciesielską, prowadził fermędrobiu. Wkrótce zostali jednak odnalezieni przez byłego żołnierza konspiracji, co zmusiło go do przeprowadzki do Utraty pod Jarocinem, gdzie zajmował się hodowlą świń.

Ludwik przeniósł się następnie do Francji, gdzie mieszkał syn z jego pierwszego małżeństwa z Blanką Kaczorowską. Zmarł 26 października 1994 roku w Monachium na nowotwór, a jego pogrzeb odbył się 29 października tego samego roku. Został pochowany na Cmentarzu Leśnym w Monachium. Po śmierci wystąpił do monachijskiego sądu o przywrócenie prawnego nazwiska Kalkstein, ale w 2005 roku jego grób został zlikwidowany z powodu nieuregulowanych opłat.

Według niepotwierdzonych informacji, w latach 70. Ludwik Kalkstein miał być autorem scenariusza serialu „Czarne chmury”, który był inspirowany autentycznymi postaciami, w tym pułkownika Krystiana Ludwika Kalksteina żyjącego w XVII wieku.

---

Oceń: Ludwik Kalkstein

---