Hanna Kirchner

---

Życiorys

Hanna Kirchner, córka Włodzimierza Kirchnera, znanego fotografa specjalizującego się w portretach, oraz Stanisławy z d. Pieczyńskiej, miała bogate i różnorodne życie zawodowe oraz edukacyjne. Była uczennicą prywatnych szkół podstawowych zlokalizowanych w Warszawie. W okresie powstania warszawskiego przebywała w Klarysewie, a potem w Pruszkowie.

W swojej edukacji Hanna uczęszczała do Gimnazjum im. Tomasza Zana od 1945 roku, a następnie do Gimnazjum im. Królowej Wandy w Krakowie w roku szkolnym 1945/1946. W 1948 zdała egzamin maturalny w Liceum im. Wojciecha Górskiego w Warszawie. Po ukończeniu szkoły średniej kontynuowała studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskała tytuł magistra w 1953 roku.

W latach 1951–1955 zajmowała się pracą jako młodszy asystent, a później asystent w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Następnie, w latach 1955-1963, pracowała na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1963–1967 odbyła studia doktoranckie w IBL, gdzie w 1967 roku obroniła swoją pracę doktorską pod tytułem Twórczość Zofii Nałkowskiej w latach 1909-1926, prowadzoną przez Stefana Żółkiewskiego.

Po obronie pracy Hanna Kirchner kontynuowała swoją karierę w IBL jako adiunkt, pracując w Pracowni Literatury Współczesnej, gdzie zajmowała się edycją krytyczną dzienników Zofii Nałkowskiej. Była również aktywnym członkiem zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie monografii Literatura polska 1918-1975. W 1988 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego dzięki czterotomowej edycji Dzienników Zofii Nałkowskiej, a ostateczne zatwierdzenie tego stopnia miało miejsce w 1992 roku. W tym samym roku Hanna przeszła na emeryturę.

Twórczość

Janusz Korczak

Od 1962 roku Hanna Kirchner prowadziła badania dotyczące życia oraz twórczości Janusza Korczaka, co zaowocowało jej intensywnym zaangażowaniem w dziedzinie korczakowskiej. W 1978 roku przystąpiła do Polskiego Towarzystwa Korczakowskiego oraz Komisji Naukowej Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka. Następnie, w 1983 roku, zdała się na pełnienie roli członka komitetu redakcyjnego „Dzieł” Janusza Korczaka, gdzie pełniła funkcję redaktora naukowego w tomach 1 (1992), 2 (1998), 6 (1998), 8 (1992), 9 (1994), 10 (1994), a także 12 (1998). Jej wkład do nauki i kultury został dostrzegany, gdy w 1994 roku dołączyła do Rady Naukowej Ośrodka Dokumentacji i Badań „Korczakianum”.

Zofia Nałkowska

Od końca lat 60. Kirchner zajmowała się edytowaniem i publikowaniem dzienników Zofii Nałkowskiej, które pozostawały w rękopisie od 1899 do 1954 roku. W ramach tych działań kolejno opublikowane zostały: Dzienniki czasu wojny (1970) oraz edycja całości w formie pięciu tomów. Tom 1 objął lata 1899-1905 (1975), kolejno ukazały się Tomy 2 (1909-1917, 1976), 3 (1918-1929, 1980), 4 (cz. 1 i cz. 2, 1930-1939, 1988) oraz Tom 5 (1939-1944, 1996) i Tom 6 (1945-1954, Cz. 1-3, 2000-2001). Za niezwykle cenną pracę edycyjną otrzymała w 1988 roku Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, z kolei w 2001 roku wyróżnienie jury Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta, a w 2008 nagrodę Edytorską PEN Clubu. Ponadto, w 2011 roku opublikowała również monografię pod tytułem Nałkowska albo życie pisane.

Krytyka literacka na łamach czasopism

W latach 1950–1953 Hanna współpracowała jako krytyk literacki z czasopismem Wieś, gdzie w 1953 roku prowadziła sekcję krytyki literackiej, współdzieląc tę funkcję z Heleną Zaworską. Ponadto jej pióro pojawiało się również w Nowej Kulturze (w latach 1958-1960), Nowych Książkach (1955, 1960-1961), Współczesności (1960-1966, gdzie prowadziła cykl „Nowy poczet pisarzy”) oraz w piśmie Ty i ja (1966-1971).

Tłumaczenia

Od lat 70. Kirchner wdawała się w tłumaczenie serbsko-chorwackiej literatury. Jej translacje obejmowały dzieła Momo Kapora, takie jak Zapiski pewnej Anny (1979) oraz Udawacze (1981) i dzieło Krsto Špojlara, Czas i pajęczyna (1987).

Pozostałe prace

W swojej twórczości badawczej Hanna Kirchner zajmowała się także dziełami Mirona Białoszewskiego, Jarosława Iwaszkiewicza oraz Leopolda Buczkowskiego. Autorstwo jej licznych wstępów, rozpraw i studiów zawartych w książkach zbiorowych, znacznie wzbogaciło polską literaturę. Zainteresowanie twórczością Władysława Hasiora zaczęła przejawiać na początku lat 70., a w 2005 roku wydała książkę Hasior. Opowieść na 2 głosy, która stanowiła nietuzinkowe połączenie biografii, przedruków artykułów dotyczących działalności Hasiora oraz osobistej korespondencji z artystą.

Członkostwo w organizacjach

Hanna Kirchner była bardzo aktywną osobą w różnych organizacjach. Jej zaangażowanie w działalność społeczną i literacką miało istotny wpływ na jej karierę oraz na rozwój tych organizacji.

W latach 1955-1982 należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, co świadczy o jej zaangażowaniu w życie polityczne kraju. Dodatkowo, aktywnie uczestniczyła w Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej oraz Związku Literatów Polskich, gdzie była członkiem w latach 1967-1983.

W 1989 roku, będąc jednym z inicjatorów, stała się członkiem założycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, gdzie odgrywała znaczącą rolę, zajmując stanowisko przewodniczącej Komisji Językowej do 1993 roku. Jej wpływ na organizację był nieoceniony.

Również w 1989 roku, z jej inicjatywy, powstało Towarzystwo Polska-Izrael, w którym była członkiem założycielem. To wszystko pokazuje, jak istotna była jej postać w działalności kulturalnej i politycznej w Polsce.

---

Oceń: Hanna Kirchner

---