Czesław Szyndler, znany również pod pseudonimem „Czech”, to postać o bogatym dorobku zawodowym i patriotycznym. Urodził się 6 czerwca 1892 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się tragicznie 16 kwietnia 1950 roku w Londynie.
Jako pułkownik uzbrojenia Wojska Polskiego, Szyndler odegrał znaczącą rolę w obronie ojczyzny. Jego zaangażowanie w działalność niepodległościową oraz osiągnięcia w dziedzinie inżynierii przyczyniły się do jego uznania w środowisku wojskowym i społecznym. Wyróżniony Orderem Virtuti Militari, stanowił wzór umiejętności i poświęcenia dla kraju.
Życiorys
Czesław Szyndler przyszedł na świat 6 czerwca 1892 roku w Warszawie, w rodzinie Eustachego oraz Stefanii z Drozdowskich. Jego młodzieńcze lata upłynęły na aktywnym zaangażowaniu politycznym oraz militarnym. W latach 1907–1911 był członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”, a później dołączył do Związku Strzeleckiego, gdzie ukończył kurs oficerski. W 1911 roku rozpoczął naukę na Wydziale Górnictwa Naftowego Politechniki Lwowskiej, stając się członkiem zwyczajnym Bratniej Pomocy.
6 sierpnia 1914 roku wstąpił do oddziałów strzeleckich i został przydzielony do 2 pułku piechoty Legionów Polskich, gdzie objął stanowisko komendanta plutonu w 3. kompanii. Już 29 września tego samego roku zdobył awans na chorążego piechoty, a 20 października na podporucznika piechoty. Po bitwie pod Mołotkowem, która miała miejsce 29 października 1914 roku, Szyndler przejął dowodzenie nad 3. kompanią. Z dniem 20 maja 1915 roku objął komendę plutonu w X randze (porucznika piechoty z datą 26 maja 1915). W czerwcu tego samego roku odniósł ranę w nogę podczas działań wojennych w Besarabii, co zmusiło go do hospitalizacji w Szpitalu Rezerwowym nr 1 w Wiedniu, a następnie w Szpitalu Garnizonowym nr 15 w Krakowie do końca sierpnia 1915.
Po powrocie do zdrowia przez krótki czas służył w 2. kompanii uzupełniającej oraz w c.k. Komendzie II Brygady Legionów Polskich. 15 grudnia 1915 roku komendant Legionów Polskich, generał Karol Durski-Trzaska, mianował go komendantem kompanii w X randze. 1 listopada 1916 roku Szyndler osiągnął stopień kapitana piechoty. Do 10 listopada 1917 roku kontynuował służbę w 2. pułku piechoty.
29 kwietnia 1917 roku znalazł się na liście oficerów, podoficerów i żołnierzy skierowanych na 2. Kurs Wyszkolenia. Po 10 listopada 1917 roku rozpoczął służbę w Polskiej Sile Zbrojnej. 15 października 1918 roku Rada Regencyjna zatwierdziła jego awans na majora. W tymże miesiącu, w Ostrowi Łomżyńskiej, objął dowodzenie nad legionistami uwolnionymi z obozu internowania w Szczypiornie, a w listopadzie dowodził dwoma kursami wyszkolenia składającymi się z tych samych legionistów. Wkrótce został dowódcą III batalionu 2 pułku piechoty Polskiej Siły Zbrojnej w Cytadeli Warszawskiej.
10 grudnia 1918 roku zastąpił kapitana Stanisława Parczyńskiego ps. „Młot” na stanowisku komendanta Obozu Szkolnego w Jabłonnie. 11 czerwca 1920 roku, z dniem 1 kwietnia tego samego roku, zatwierdzono go w stopniu podpułkownika w piechocie, w grupie oficerów byłej armii gen. Hallera. Wówczas pełnił służbę w 46 pułku piechoty jako dowódca batalionu zapasowego, a 30 kwietnia 1921 roku został przeniesiony do 52 pułku piechoty na to samo stanowisko.
3 maja 1922 roku zweryfikowano go w stopniu podpułkownika, z datą senioratu od 1 czerwca 1919 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty, z 52 pułkiem piechoty jako oddziałem macierzystym. Wkrótce przeniesiono go do 54 pułku piechoty w Tarnopolu, a następnie oddelegowano do Politechniki Warszawskiej w celu ukończenia studiów, co zakończył uzyskaniem dyplomu inżyniera na Wydziale Chemii tej uczelni.
Następnie Szyndler podjął pracę w korpusie oficerów uzbrojenia, gdzie trafił do Inspekcji Technicznej Uzbrojenia jako inspektor amunicji. W 1926 roku dwukrotnie ukarano go dyscyplinarnie przez komendanta miasta Warszawy – na siedem dni aresztu domowego za niewykonanie rozkazu oraz trzy dni aresztu za brak znajomości przepisów dyscyplinarnych. Od 1 października 1930 roku pełnił funkcję zastępcy kierownika w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym w Warszawie. 29 stycznia 1932 roku prezydent RP nadał mu stopień pułkownika w korpusie oficerów uzbrojenia oraz 1. lokatę.
W grudniu 1932 roku został przeniesiony do Departamentu Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie objął stanowisko inspektora, a następnie przeniesiono go do Wytwórni Amunicji nr 2 w Rembertowie, gdzie pełnił rolę kierownika. Czesław Szyndler aktywnie angażował się również w życie społeczne; był członkiem Związku Legionistów Polskich, pełniąc funkcję referenta organizacyjnego w Komendzie Koła 2 pułku piechoty Legionów oraz komendanta oddziału tego koła w Warszawie. W 1933 roku pełnił rolę wiceprezesa Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku ewakuował się do Rumunii.
Odszedł z tego świata 16 kwietnia 1950 roku w Londynie. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz St Mary’s Catholic Cemetery w dzielnicy Kensal Green, gdzie złożono go obok Marii Dionizy Szyndler z Głowackich (1901–1978). Ożenił się i miał troje dzieci: Marię (ur. 20 lutego 1920), Jerzego (ur. 19 czerwca 1921) oraz Teresę (ur. 21 sierpnia 1926).
Ordery i odznaczenia
W życiu Czesława Szyndlera znaczące miejsce zajmują odznaczenia, które zdobył w uznaniu jego zasług i poświęcenia. Jego osiągnięcia zostały uhonorowane wieloma medalami i odznaczeniami, które odzwierciedlają jego wkład w walkę o niepodległość oraz służbę wojskową.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6972 – przyznany 17 maja 1922,
- Krzyż Niepodległości – otrzymany 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych, przyznawany dwukrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- pruski Krzyż Żelazny 2. klasy – nadany 12 maja 1917.
Odznaczenia te są trwałym świadectwem jego odwagi i determinacji, które towarzyszyły mu w trudnych czasach, gdy walczył o dobro swojej ojczyzny.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k Żołnierze Niepodległości : Szyndler Czesław Mieczysław, ps. „Czech”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 15.08.2022 r.]
- a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 15.08.2022 r.]
- Verzeichnis űber jene Angehörigen der Polnischen Legion welche mit dem preuß. Eisernen Kreuz 2. Klasse ausgezichnet wurden. [w:] sygn. I.120.1.383, s. 23, 24 [on-line]. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 15.08.2022 r.]
- Józef Sarnecki: Sprawozdanie. [w:] B.I.12d, s. 166, 167 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 01.1940 r. [dostęp 17.08.2022 r.]
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11.11.1931, s. 362.
- Dziesięciolecie Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej 1923–1933. Chrystian Mieczysław Kretowicz (red.) Zenon Wyrzykowski (red.). Warszawa: 1933, s. 16.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 254, 342.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 295, 848.
- Sprawozdanie 1938 ↓, s. 90, 91.
- Rozkaz Nr 178. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 12, s. 2, 15.01.1916. Lwów.
- Rozkaz Nr 129. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 4, s. 2, 29.05.1915. Piotrków.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23.06.1920, s. 501.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 30.01.1932, s. 97.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26.01.1923, s. 68.
- Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 5.
- Waliś 2017 ↓, s. 210, 309.
- Szczepański 2020 ↓, s. 143.
- Szczepański 2020 ↓, s. 143, 145.
- Spis oficerów 1921 ↓, s. 165.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 228.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 295.
- Dz. Rozp. Kom. Wojsk. Nr 1 z 28.10.1918, s. 4.
- III Lista strat 1915 ↓, s. 31.
- II Lista strat 1915 ↓, s. 31.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Karol Nachtlicht-Światełko | Zofia Dziewiszek-Andrychowska | Tadeusz Dobrzyński | Juliusz Stanisław Zdanowski | Józef Lex | Jan Schuch | Michaił Awgustinowicz | Jerzy Złotowski | Cecylia Piaskowska | Henryk Nakoniecznikoff | Franciszek Łuszczewski | Józef Dwernicki | Stanisław Pietrzyk | Henryk Krukowski | Leo Pokrowsky | Halina Nieniewska | Adam Krasiński (cichociemny) | Paweł Olszewski (komendant SOP) | Jacek Tomaszewski (1927–2016) | Maria Cześnin-StraszewiczOceń: Czesław Szyndler