Bolesław Gleichgewicht

---

Życiorys

Bolesław Gleichgewicht był synem Adama oraz Marii. W 1937 roku sfinalizował edukację w Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie. W okresie od 1937 do 1939 studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie niestety padł ofiarą brutalnego ataku ze strony bojówki ONR ze względu na swoje żydowskie pochodzenie.

Po inwazji Niemiec i ZSRR na Polskę, w listopadzie 1939 roku, udał się w kierunku linii demarkacyjnej, przekraczając ją i trafiając w obszar kontrolowany przez Sowietów w okolicach Szepietowa. Krótkotrwały pobyt we Lwowie został poprzedzony wędrówką na Wołyń. W latach 1940-1941 pracował jako robotnik budowlany, a następnie był nauczycielem w lokalnej szkole podstawowej.

Po rozpoczęciu ataku Niemców na ZSRR, Bolesław zdołał ewakuować się na wschód, a 1 września 1941 roku został zmobilizowany do batalionu pracy. Po krótkim osadzeniu w obozie, rozpoczął służbę w Armii Czerwonej w maju 1942 roku, kontynuując ją aż do 1945 roku.

Po zakończeniu działań wojennych, rozpoczął studia z zakresu matematyki na Uniwersytecie w Odessie, które zakończył w 1950 roku. W latach 1946-1956 był aktywnym członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) oraz Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Wspomnienia dotyczące jego doświadczeń z czasów wojny znalazły swoje miejsce w autobiograficznych zapisach.

W 1956 roku, w ramach repatriacji, po 17 latach spędzonych na obczyźnie, powrócił do Polski. W latach 1956-1982 pełnił funkcję pracownika naukowego w Instytucie Matematyki Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie w 1961 roku obronił doktorat na temat „O pewnej klasie algebr nieasocjatywnych” pod kierunkiem profesora Stanisława Hartmana.

Od 1983 do 1984 roku pracował w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. Jego osiągnięcia publikacyjne w dziedzinie matematyki zostały odnotowane w odpowiednich bazach danych.

W czerwcu 1977 roku stał się sygnatariuszem wrocławskiej petycji naukowców na rzecz uwolnienia uwięzionych członków Komitetu Obrony Robotników. Rok później, w styczniu 1978, podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych. W latach 1979-1980 aktywnie uczestniczył w nieformalnych spotkaniach opozycji wrocławskiej, tzw. Radzie Jedności.

Od 1980 roku był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, a także zasłynął jako współorganizator jej struktur w Wałbrzychu. Później pracował jako doradca w tamtejszym MKZ oraz był członkiem Prezydium i wiceprzewodniczącym „Solidarności” na UWr.

W 1981 roku znalazł się w wrocławskim Komitecie Porozumiewawczym Stowarzyszeń Twórczych i Towarzystw Naukowych. Po wprowadzeniu stanu wojennego był jednym z organizatorów strajku na Uniwersytecie Wrocławskim. W okresie ukrywania się, po aresztowaniu Ludwika Turki, od czerwca 1982 prowadził działalność jako przewodniczący TKZ na UWr. Poszukiwany listem gończym, w sierpniu 1982 roku został dyscyplinarnie zwolniony z pracy. W kwietniu 1983 roku Sąd Wojewódzki we Wrocławiu skazał go na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata; wyrok ten został uchylony w 1993 roku.

Od 1985 roku razem z innymi uczestniczył w kierowaniu zakonnym Polskim Funduszem Praworządności, wspierając represjonowanych. W latach 1986-1989 był członkiem Komisji Interwencji i Praworządności, a w latach 1977-1978 podlegał rozpracowaniu przez Wydział III Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej we Wrocławiu.

Po 1990 roku wstąpił do Ruchu Obywatelskiego Akcji Demokratycznej, biorąc udział w I Krajowym Zjeździe partii. Aktywnie uczestniczył także w Unii Demokratycznej, gdzie przewodniczył komisji rewizyjnej, oraz Unii Wolności. W 2016 roku przyłączył się do stowarzyszenia Europejscy Demokraci.

Bolesław Gleichgewicht został ostatecznie pochowany na Cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu.

Życie prywatne

Bolesław Gleichgewicht był osobą, która z pasją oddawała się szachom i często brał udział w różnych rozgrywkach szachowych. Jego zaangażowanie w tę grę umysłową z pewnością odzwierciedlało jego intelektualną naturę oraz miłość do strategii i rywalizacji. Należy również zauważyć, że był ojcem Aleksandra Gleichgewichta, co może sugerować, że zainteresowania szachowe mogły sięgać także do kolejnego pokolenia w jego rodzinie.

Nagrody i odznaczenia

Bolesław Gleichgewicht został odznaczony licznymi nagrodami i wyróżnieniami, które podkreślają jego zasługi i wkład w rozwój społeczeństwa. Oto niektóre z nich:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1993),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1999),
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal „Za obronę Kaukazu” (ZSRR, 1945),
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1946),
• Złota Odznaka Honorowa Wrocławia (2019),
• Nagrody im. Samuela Dicksteina (1989).

Te odznaczenia świadczą o jego zaangażowaniu i oddaniu w służbie publicznej oraz w pracy na rzecz swojej społeczności.

Publikacje

Oto lista publikacji autorstwa Bolesława Gleichgewicht, które obejmują różnorodne tematy w zakresach matematyki i literatury. W szczególności zainteresowani będą nauczyciele oraz studenci, którzy mogą znaleźć w tych pozycjach cenne zasoby oraz inspiracje do dalszego zgłębiania wiedzy.

• Algebra. Podręcznik dla kierunków nauczycielskich studiów matematycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1983, wydanie III, s. 35–37, ISBN 83-01-03903-5,
• Arytmetyczne zadania tekstowe dla nauczycieli klas 1–4, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988, ISBN 83-02-03483-5,
• Algebra, seria: „Matematyka dla Studentów Uniwersytetów”, Wydawnictwo „GiS”, Wrocław 2004, Wydanie 2, ISBN 83-89020-35-1,
• Elementy algebry abstrakcyjnej, seria: „Biblioteczka Matematyczna WSiP”, tom 24, wydanie 3, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974,
• Zapiski szpiona pijanicy wydane jako Widziane z oddali, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1993, ISBN 83-7023-264-7 wersja elektroniczna. Wydanie całości w 2019 przez PTM.

---

Oceń: Bolesław Gleichgewicht

---