Stanisław Hartman

---

Życiorys

Stanisław Hartman swoją edukację matematyczną zakończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1937 roku. W okresie przed wybuchem II wojny światowej pracował jako fizyk. W latach 1939–1941 studiował fizykę we Lwowie. W 1942 roku został uwięziony przez dwa miesiące na Pawiaku. Po wojnie Hartman przez krótki czas pracował na Politechnice Śląskiej. Od października 1945 roku osiedlił się we Wrocławiu, gdzie pełnił rolę starszego asystenta na Uniwersytecie i Politechnice Wrocławskiej, które funkcjonowały jako jedna uczelnia do 1951 roku.

W 1947 roku zdobył doktorat na podstawie pracy zatytułowanej O pewnych zagadnieniach związanych z pojęciem niezależności, którą napisał pod kierunkiem Edwarda Marczewskiego. Po doktoracie został zatrudniony jako adiunkt. Habilitację uzyskał w 1951 roku, opierając się na pracy Sur une methode d’estimation des moyennes de Weyl pour les fonctions periodiques et presque periodiques, co pozwoliło mu zająć stanowisko zastępcy profesora.

W 1954 roku Hartman objął stanowisko profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Wrocławskim, a w 1961 roku awansował na profesora zwyczajnego. Kierował Katedrą Algebry i był jednym z twórców wrocławskiej szkoły matematycznej, która była kontynuacją lwowskiej szkoły, w której pracowali tacy naukowcy jak Hugo Steinhaus, Bronisław Knaster i inni.

W 1968 roku Hartman został zwolniony z Uniwersytetu Wrocławskiego z powodu wspierania protestujących studentów, lecz odmówił wyjazdu za granicę. Przez lata 1968–1980 pracował w Instytucie Matematyki PAN, gdzie od 1976 roku obejmował kierownicze stanowisko w Zakładzie Analizy Harmonicznej i Teorii Miary. W marcu 1981 roku powrócił do Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie do 1984 roku kierował Zakładem Analizy Funkcjonalnej w Instytucie Matematycznym, a potem przeszedł na emeryturę. Był również redaktorem Colloquium Mathematicum.

W latach 1976–1980 współpracował z Komitetem Obrony Robotników oraz Komitetem Samoobrony Społecznej „KOR”. W 1978 roku podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych. Od 1979 roku uczestniczył w nieformalnej Radzie Jedności, która zrzeszała przedstawicieli wrocławskich środowisk opozycyjnych. W sierpniu 1980 roku stał się członkiem NSZZ Solidarność, a jego wsparcie dla strajków studenckich miało miejsce w 1981 roku. W stanie wojennym był internowany od 4 stycznia 1982 roku do 8 lutego 1982 roku.

W 1990 roku był jednym z założycieli Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, a następnie dołączył do Unii Demokratycznej. W czasach PRL jego działalność podlegała częściowej cenzurze. Jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób objętych szczególną kontrolą cenzury w 1977 roku. Wytyczne dotyczące Hartmana zostały odnotowane przez Tomasza Strzyżewskiego, który w swojej książce poświęconej cenzurze w PRL opublikował notatkę informacyjną z 7 stycznia 1977 roku, sporządzoną przez Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. W dokumentach znajdowały się zalecenia dla cenzorów, wskazujące na konieczność sygnalizowania wszelkich prób popularyzacji jego działalności w mediach masowych.

Hartman miał syna Jana Hartmana oraz córkę Hannę Bartoszewicz.

Nagrody i odznaczenia

Stanisław Hartman, wybitny przedstawiciel polskiej nauki, otrzymał szereg nagród i odznaczeń, które doceniły jego wkład w rozwój matematyki oraz działalność naukową.

• nagroda im. Stefana Banacha z 1953 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w okresie PRL,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany pośmiertnie w 2007 roku – M.P. z 2008, nr 33, poz. 293.

---

Oceń: Stanisław Hartman

---