Roman Marian Janiszewski, urodzony 9 sierpnia 1854 roku w Warszawie, a zmarły 17 maja 1938 roku w Łodzi, był wybitnym polskim archiwistą oraz urzędnikiem, który przyczynił się do ważnych działań w zakresie organizacji Archiwum Miejskiego w Łodzi. Jego praca miała kluczowe znaczenie dla rozwoju archiwistyki w regionie.
Janiszewski był synem Leopolda i Sabiny z Rzechowskich. Jego ojciec zarządzał dobrami Kleczkowa, zlokalizowanymi w powiecie ostrołęckim. Po ukończeniu V Klasycznego Gimnazjum Męskiego w Warszawie w 1873 roku, Janiszewski podjął studia prawnicze na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, które trwały od 1875 do 1878. Po zakończeniu nauki, swoje życie zawodowe związał z administracją majątków ziemskich.
W 1900 roku Janiszewski podjął pracę w jednej z kancelarii rejenckich w Łodzi, jednak już w 1903 roku związał się z II Łódzkim Towarzystwem Pożyczkowo-Oszczędnościowym. Jego kariera w administracji publicznej nabrała tempa od 1915 roku, kiedy to rozpoczął pracę w Zarządzie Miejskim w Łodzi, a jego obowiązki obejmowały m.in. kontrolowanie działań w Komitecie Aprowizacji.
Zatrudnienie w archiwistyce nadeszło dla Janiszewskiego stosunkowo późno, bo w 1924 roku, kiedy to przeszedł do archiwum Zarządu Miejskiego. Jego zadania koncentrowały się na zabezpieczaniu akt, które były rozproszone po różnych instytucjach miejskich. W styczniu 1926 roku przyjął pracę w Archiwum Miejskim w Łodzi, gdzie przepracował do momentu przejścia na emeryturę 1 września 1933 roku. Wraz z Józefem Raciborskim-Rawitą, będącym kierownikiem archiwum, Janiszewski był jedynym pracownikiem umysłowym w jednostce dopiero organizującej swoją działalność.
Janiszewski wykonał ogromną pracę przy przenoszeniu akt do nowych magazynów, a także podjął działania porządkowe oraz ewidencyjne. Uporządkował oraz zinwentaryzował zasoby aktowe z XIX wieku do roku 1914, a oprócz tego stworzył katalog akt w porządku alfabetycznym. Jego obowiązki obejmowały również prowadzenie pracowni naukowej i realizowanie kwerend archiwalnych.
Prywatnie był żonaty z Janiną Zimnoch i miał córkę Irenę. Janiszewski zmarł 17 maja 1938 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiej archiwistyki.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Julian Steinhaus | Andrzej Trautman | Jerzy Łoziński (historyk sztuki) | Michał Nawrocki (fizyk) | Andrzej Stefan Ehrenkreutz | Janina Honczarenko | Bohdan Wodiczko | Karol Wiktor Zawodziński | Władysław Olędzki | Wojciech Magdziarz | Władysław Heinrich | Włodzimierz Ogryczak | Jan Władysław Woś | Elżbieta Kossecka | Zbigniew Flisowski | Andrzej Huczko | Bogdan Miś | Ewa Dahlig-Turek | Jacek Misiurewicz | Leon BarszczewskiOceń: Roman Janiszewski