Anna Orzelska

---

Życiorys

Podczas swojego pobytu w stolicy, na przełomie roku 1706, August II miał okazję poznać Henriettę Renard, mieszkankę Warszawy, która była córką handlarza win. Z tego związku na świat przyszła Anna Katarzyna, o której istnieniu ojciec dowiedział się dopiero po powrocie do Drezna. Mimo iż Anna była jego córką, August II nie interesował się jej losem aż do 1723 roku, kiedy to po raz pierwszy została mu przedstawiona. 19 września 1724 roku nadano jej nazwisko Orzelska, które zdaniem wielu wywodzi się od „orła”, co miało podkreślić jej polskie pochodzenie.

Anna została formalnie uznana za królewską córkę, co zaowocowało nadaniem jej tytułu hrabiny Orzelskiej. Po raz pierwszy jej nazwisko pojawiło się w dokumentach już 21 listopada 1726 roku. W trakcie sejmu grodzieńskiego król postanowił podarować jej Pałac Błękitny w Warszawie, który został wpisany do Kancelarii Wielkiej.

Choć nie miała formalnego wykształcenia, Anna Orzelska odnalazła się w burzliwym życiu dworskim. Reputacja dworu Augusta II była dość wątpliwa, a życie hrabiny nie odbiegało znacząco od jego standardów. Współcześni dostrzegali w niej skłonność do nadużywania alkoholu, palenia tytoniu oraz prowadzenia licznych romansów. Cieszyła się także z pasji do polowań, tańców, a jazda konna była dla niej codziennością.

W 1728 roku Anna została przedstawiona przyszłemu władcy Prus, Fryderykowi, co zaowocowało ich romansem. Warto zauważyć, że niektórzy historycy wskazują, iż mogła ona prowadzić działalność szpiegowską. W 1730 roku przyjęła posag wynoszący 300 tysięcy talarów, a 30 sierpnia tegoż roku wyszła za mąż za księcia Szlezwiku-Holsztyna-Sønderborg-Beck, Karola Ludwika Fryderyka. W tym związku Karol był postacią podporządkowaną, a jego status społeczny w dużej mierze uzależniony był od żony.

Warto również wspomnieć, że sposób podróżowania pary zupełnie uwidaczniał dominację Anny – jej mąż często podróżował z tyłu, bez służby, co podkreślało jej pierwszeństwo. Z tego małżeństwa urodził się syn Karol Fryderyk, który później został generałem-majorem armii saskiej. Po trzech latach od zawarcia małżeństwa Anna zażądała rozwodu, który jej przyznano. Następnie wyjechała do Wenecji, gdzie prowadziła życie widowiskowej rozwódki. Zmarła w Grenoble, a jej ciało spoczęło w kościele św. Ludwika, w kaplicy św. Jana Chrzciciela.

Znane wizerunki

Wśród wybitnych wizerunków Anny Orzelskiej, na szczególną uwagę zasługuje jej portret stworzony przez Antoine’a Pesne’a, który obecnie zdobi wnętrza pałacu-muzeum w Nieborowie. To dzieło jest doskonałym przykładem sztuki epoki, ukazującym nie tylko urodę modelki, ale także kunszt artysty.

Kolejnym istotnym portretem Orzelskiej jest dzieło autorstwa Louisa de Silvestre’a, które można podziwiać w Pałacu Na Wyspie w Warszawie. Portret ten ukazuje ją w sposób, który przetrwał próbę czasu i odzwierciedla elegancję oraz charakter postaci.

Nie można zapomnieć o miedziorycie wykonanym przez Jaroczyńskiego, który przedstawia Orzelską z lwim pieskiem, co dodaje jej wizerunkowi niepowtarzalnego uroku i lekkości. Ta grafika jest również istotnym elementem artystycznego dziedzictwa tej wyjątkowej postaci.

Również portret wykonany przez Rosalba Carriera jest godny uwagi; znajduje się on w Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie. To dzieło, znane ze swojego wyrafinowania, dopełnia galerii wizerunków Anny Orzelskiej, stanowiących ważny fragment polskiej kultury i historii sztuki.

---

Oceń: Anna Orzelska

---