Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

---

Historia muzeum

Muzeum jest wynikiem działań prezesa Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Kazimierza Radeckiego, który zainicjował jego powstanie we współpracy z Przedsiębiorstwem Zaopatrzenia Farmaceutycznego „CEFARM” w Warszawie. Uroczyste otwarcie miało miejsce 26 stycznia 1985 roku. Patronką muzeum została Antonina Leśniewska, wybitna postać, która odegrała kluczową rolę w emancypacji kobiet w farmacji, jako pierwsza Polka, która uzyskała stopień prowizora, a później magistra farmacji.

W początkowej fazie muzeum znajdowało się w Kamienicy Mathiasa Taubenhausa, przy ul. Marszałkowskiej 72, gdzie od 1933 roku funkcjonowała apteka Antoniny Leśniewskiej. W 1996 roku muzeum przeniosło się do nowej lokalizacji, siedziby „CEFARM-u” przy ul. Skierniewickiej 16/20. Obecnie mieści się przy ul. Piwnej 31/33 od kwietnia 2006 roku. W tej samej kamienicy mieszkał m.in. architekt Tylman z Gameren.

W ciągu swojej działalności muzeum zgromadziło około 2,5 tysiąca eksponatów związanych z farmacją, a jego zbiory nieustannie się powiększają. Biblioteka muzealna dysponuje 2600 wydawnictw zwartych, co czyni ją cennym źródłem informacji.

Od 2002 roku placówka ta jest oddziałem Muzeum Warszawy, co podkreśla jej znaczenie w kontekście kulturowym stolicy.

Ekspozycja

Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej to jedno z najmniejszych muzeów w Warszawie, w którym wystawy stałe są zlokalizowane w trzech salach. Zwiedzający mają szansę zobaczyć wiele unikatowych eksponatów, które przybliżają historię farmacji.

W pierwszej sali dostępne są oryginalne elementy wyposażenia apteki Marcina Olechowskiego, znajdującej się w Wołominie oraz apteki miejskiej w Błoniu z okresu międzywojennego. Na uwagę zasługują tzw. pierwszy stół apteczny, a także kasa. Meble z apteki, wykonane z drewna orzechowego i gruszy, pochodzą z warsztatu rzemieślnika Ignatowicza, a ich projekt był zrealizowany na zlecenie prowizora, Marcina Olechowskiego. Wśród najbardziej wartościowych obiektów znajdują się cztery „szwongowane” szafki narożne z kryształowymi szybami oraz inne szafki przeznaczone na leki i medykamenty. Ekspozycja wzbogacona jest o oryginalne porcelanowe, szklane i kryształowe butelki, a także tekturowe opakowania pochodzące z darowizn aptek i osób prywatnych z regionu Warszawy.

Obok stołu aptecznego zaaranżowane jest także laboratorium, w którym wykonywano leki na sucho oraz na mokro. Wśród eksponatów można zobaczyć m.in. tabletkarkę tzw. tableau z 1903 roku, pochodzącą z Uniwersytetu w Moskwie oraz moździerz wykorzystywany do rozdrabniania trucizn. Dodatkowo, muzeum prezentuje inne przyrządy farmaceutyczne, takie jak prasy, pigulnice i perkolatory. Szczególnie cennym obiektem jest zegar apteczny wyprodukowany przez firmę A. Modro w 1910 roku oraz prawie kompletny zestaw wyposażenia laboratorium aptecznego z 1973 roku z apteki w Piasecznie. W zbiorach odwiedzający mogą znaleźć także wartościową literaturę, do której należą „Księga główna apteczną z lat 1895-1898”, kolekcja Kalendarzy Farmaceutycznych z lat 1921-1930 autorstwa Franciszka Heroda oraz 12-tomowa Encyklopedia Farmaceutyczna, a także woluminy czasopism Acta Poloniae Pharmaceutica i Wiadomości Farmaceutyczne.

W 2011 roku muzeum wzbogaciło się o najstarsze, zachowane w Warszawie meble apteczne, które pochodzą z przełomu XVIII i XIX wieku. Meble te były częścią wyposażenia apteki, która funkcjonowała na parterze nieistniejącej Kamienicy Ambroszkiewicza mieszczącej się niegdyś przy placu Trzech Krzyży 10. W kwietniu 1860 roku aptekę tę przejął znany farmaceuta Henryk Klawe. Po zniszczeniach związanych z wojną, kamienica została wyburzona w latach 70. XX wieku, a meble przeniesiono do apteki przy ul. Krakowskie Przedmieście 19. Po likwidacji tej apteki w 2011 roku, meble zostały przewiezione na Piwną i obecnie są eksponowane w głównej sali muzeum.

W Muzeum Farmacji dostępna jest również stała wystawa poświęcona ludowej farmacji japońskiej, zatytułowana „Apteczki i leki japońskich wędrownych aptekarzy”, która jest darem rodziny Kashimoto. Spośród eksponatów, do najstarszych należy kolekcja naczyń aptecznych, które pochodziły z farmacji działającej od 1602 roku w pobliżu Zamku Królewskiego, a ich pozyskanie miało miejsce podczas badań archeologicznych. Oprócz tego, muzeum ma w swoich zbiorach przedmioty związane z różnymi dziedzinami medycyny, w tym przyrządy chirurgiczne, ginekologiczne oraz stomatologiczne.

Poza ekspozycją stałą, muzeum organizuje również wykłady oraz zajęcia edukacyjne dedykowane szkół podstawowych i liceów. Udostępniane są także zbiory biblioteczne i archiwalne, co dodatkowo wzbogaca ofertę tej unikalnej placówki.

---

Oceń: Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej

---