Ulica Kamionkowska w Warszawie

---

Historia

Ulica Kamionkowska powstała w okolicach roku 1880 jako droga dojazdowa, która miała obsługiwać działki położone przy ul. Grochowskiej. W pierwszych latach jej istnienia zabudowa była wyłącznie drewniana.

W 1914 roku w rejonie Kamionkowskiej, Grochowskiej i Gocławskiej utworzono Zakłady Elektrotechniczne Braci Borkowskich. W 1886 roku, pomiędzy ulicami Terespolską, Grochowską i Kamionkowską, wzniesiono murowane hale dla Towarzystwa Akcyjnego Fabryki Wstążek Gumowych i Taśm R. Zieglera oraz J. Jägera. Innym istotnym zakładem, który funkcjonował w pobliżu Kamionkowskiej, była duża fabryka Berlińskiego Towarzystwa Akcyjnego, rozpoczęta w 1897 roku przy ul. Gocławskiej.

W przededniu I wojny światowej, Kamionek stał się lokalnym centrum przemysłu elektrotechnicznego oraz telekomunikacyjnego. Wzrastająca działalność przemysłowa skłoniła do budowy wielu drewnianych domów czynszowych, które z czasem zastępowały murowane oficyny, często liczące kilka kondygnacji. Z pierwszych murowanych budynków warto wymienić zachowaną do dziś kamienicę pod nr 41, wzniesioną około 1900 roku, której właścicielem był Aleksander Köitscha.

W 1818 roku, wzdłuż Kamionkowskiej, rozwijał się także przemysł garbarski. Przy nr 43A/45 znajdowała się Garbarnia Skór Chromowych i Galanteryjnych „Gemza”, która należała do Bolesława Krassowskiego. Zakład ten został rozbudowany w latach 30. XX wieku, kiedy powstały nowe biurowe i mieszkalne obiekty z szarej cegły. W latach 1936-37, na rogu z ul. Terespolską, rozpoczęła działalność konkurencyjna garbarnia Spółki Wytwórczej Polskich Rymarzy i Siodlarzy.

Na przestrzeni lat, przy ul. Kamionkowskiej, zbudowano fabryki o różnorodnym profilu produkcyjnym. Na przykład pod nr 22 od 1921 roku działała Fabryka Aparatów Optycznych i Precyzyjnych „H. Kolberg i S-ka”. W 1931 roku firma ta została przejęta przez państwo i zmieniła nazwę na Polskie Zakłady Optyczne. Jej główny budynek zbudowano w 1938 roku przy ul. Grochowskiej 316/318. W tym samym okresie, pod nr 20, Fabryka Blachy Białej i Wyrobów Blaszanych „Blacha” otworzyła swoją filię; jednak działalność tej firmy zakończyła się przed 1935 rokiem.

Wiele zakładów zbudowało domy dla pracowników. Na przykład, pod nr 18 w latach 1934-36 powstały według projektu Lucjana Korngolda domy zakładowe dla pracowników fabryki „Pocisk”. Ponadto, pod nr 27, zrealizowano kamieniczkę Fabryki Aparatów Elektrycznych Kazimierza Szpotańskiego, przeznaczoną dla pracowników z pobliskiej ul. Gocławskiej. Do tej ulicy przynależał również gmach szkoły powszechnej, który wzniesiono u zbiegu z Kamionkowską przed 1933 rokiem.

W latach 1930-1938 wzdłuż Kamionkowskiej zbudowano wiele jedno i dwupiętrowych kamienic. Niestety, okres niemieckiej okupacji przyniósł znaczne zniszczenia zabudowy przemysłowej. Najbardziej ucierpiały Polskie Zakłady Optyczne, garbarnia Spółki Wytwórczej Polskich Rymarzy i Siodlarzy, oraz hale wspomnianej fabryki R. Zieglera i J. Jägera. Mimo, że kilka kamienic przetrwało, sama ulica Kamionkowska została podzielona na dwa odcinki na skutek powojennej rozbudowy dawnej fabryki.

W 1989 roku, na ścianie budynku pod nr 51, w którym mieściła się Spółka Wytwórcza Polskich Rymarzy i Siodlarzy, odsłonięto pamiątkową tablicę, upamiętniającą 50. rocznicę niemieckiego nalotu, podczas którego zginęło 38 pracowników zakładu.

Po wojnie, w latach 1964-1966, na Kamionkowskiej pod nr 36/44 zbudowano budynek szkoły podstawowej nr 255 im. Cypriana Kamila Norwida. W XXI wieku zrewitalizowano niektóre pofabryczne budynki, takie jak Fabryka PZO (aktualnie kompleks biurowo-mieszkaniowy) oraz dawne Zakłady Elektrotechniczne Braci Borkowskich, na terenie których znajduje się obecnie kompleks biurowo-usługowy Praga306 oraz siedziba architektoniczna APA Wojciechowski Architekci.

---

Oceń: Ulica Kamionkowska w Warszawie

---