Fort VI Twierdzy Warszawa

Twierdze

Fort VI, znany również jako fort „Okęcie”, jest istotnym elementem Warszawskiej Twierdzy, który wzniesiono w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Stanowi on część zewnętrznego pierścienia fortów, który miał na celu obronę stolicy Polski.

W kontekście historycznym, fort VI jest otoczony innymi ważnymi obiektami fortecznymi. Jego bezpośrednim poprzednikiem jest fort V „Włochy”, natomiast po jego stronie znajduje się fort VII „Zbarż”. Ta sekwencja fortów tworzyła strategiczny system obronny, który był kluczowy dla bezpieczeństwa Warszawy w czasach zagrożeń militarnych.

Fort VI, jak wiele innych w tej klasie, został zaprojektowany z myślą o możliwościach nowoczesnej artylerii, co czyniło go nowatorskim w swoim czasie. Jego konstrukcja oraz rozmieszczenie odzwierciedlają obowiązujące wówczas zasady fortyfikacji.

Opis

Fort VI Twierdzy Warszawa odgrywał istotną rolę w planie obrony miasta, z jego kluczowym zadaniem polegającym na zapewnieniu bezpieczeństwa szosy kierującej na Kraków, którą obecnie znamy jako aleję Krakowską. Jego struktura została zaprojektowana na schemacie pięcioboku, z dwoma czołami, a całość otaczała sucha fosa, która była chroniona przez kaponiery.

W miarę upływu lat, system odwadniający przestał funkcjonować, co spowodowało, że fosa wypełniła się wodą. Wewnętrzną część fortu stanowiły ceglane koszary, które również ewoluowały w trakcie modernizacji. Powstały wtedy nowe, betonowe kaponiery, a wśród nich bardzo unikalna, przeciwskarpowa kaponiera, która była rzadkością w warszawskich fortyfikacjach. Dodatkowo, w miejscu styku barków i czół zbudowano charakterystyczne umocnienia, powszechnie identyfikowane jako lekkie, jednoosobowe schrony bojowe.

Po 1909 roku, w okviru procesu likwidacji twierdzy, kaponiery zostały wysadzone. W czasie II wojny światowej, jesienią 1939 roku, po wschodniej stronie fortu założono cmentarz wojenny, który miał znaczenie symboliczne w obliczu konfliktu. Podczas okupacji niemieckiej w 1944 roku w sąsiedztwie fortu utworzono oboz dla jeńców radzieckich, co ukazuje dalszy dramatyzm historii tego miejsca.

Po zakończeniu wojny fort znajdował się pod kontrolą Wojska Polskiego. Niestety, 14 marca 1980 roku na jego terenie miała miejsce tragiczna katastrofa lotnicza; rozbił się tam samolot pasażerski IŁ-62 o nazwie Mikołaj Kopernik, przynależący do PLL LOT, za sterami którego stał kpt. Paweł Lipowczan. W wyniku tego tragicznego zdarzenia, zginęły wszystkie osoby na pokładzie, łącząc w sumie 87 ofiar, w tym 77 pasażerów oraz 10 członków załogi. Wśród ofiar znalazła się m.in. piosenkarka Anna Jantar oraz amatorska reprezentacja bokserska z USA. Od 1990 roku, ulica prowadząca do fortu nosi imię kpt. Lipowczana, a na terenie fortu znajduje się pomnik ku pamięci ofiar tej katastrofy.

Fort VI, znany również jako fort VI „Okęcie”, został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-13, a jego data wpisania to 8 czerwca 1999 roku. W ostatnich latach jest on w rękach prywatnych, gdzie jest wykorzystywany w celach gospodarczych. Niestety, pojawienie się wody w fosie przyczyniło się do degradacji koszar szyjowych, co stanowi dodatkowe wyzwanie dla zachowania tego historycznego miejsca.

Filmy

Oto wybrane filmy, które w sposób wyjątkowy przedstawiają historię Fortu VI Twierdzy Warszawa. W zestawieniu uwzględniono różnorodne produkcje, które oferują widzom wgląd w zarówno dramatyczne jak i naukowe ujęcia tej ważnej wojskowej placówki.

  • Czarny serial: Kopernik (2000) [1], odc. 3, 25 min,
  • Historie lotnicze: 26 sekund. Tragedia Kopernika (2008) [2], Discovery Historia, 44 min,
  • Polska i świat z historią w tle: Twierdza Warszawa (2011), odc. 29, 20 min.

Przypisy

  1. Ewa Michalska-Markert, Wojciech Markert: Spacerem po... Warszawie. Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 2018 r., s. 158.
  2. Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979 r., s. 555.

Oceń: Fort VI Twierdzy Warszawa

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:16