Fort VII, znany również jako „Zbarż”, jest jednym z kluczowych elementów zewnętrznego pierścienia twierdzy Warszawa. Zlokalizowany jest w malowniczej dzielnicy Włochy, a jego teren rozciąga się na osiedlu Zbarż, pomiędzy takimi ulicami jak: Wirażowa, Żwirki i Wigury, Winiarska oraz Benetta. Całkowita powierzchnia fortu wynosi imponujące 29,7 ha.
Fort VII ma swoje odpowiedniki w postaci fortów znajdujących się w bliskiej odległości. Bezpośrednio przed nim znajduje się fort VI, znany jako fort VI „Okęcie“, a w kolejności za nim znajduje się fort VIII, zwany „Służew”.
Opis
Fort VII, który powstał w latach 1883–1908, jest unikalną budowlą wojskową o jednowałowej konstrukcji, otoczoną fosą i zaprojektowaną w kształcie pięcioboku. Po zakończeniu aktywnej eksploatacji twierdzy, która miała miejsce po 1909 roku, fort przeszedł częściową dewastację. W trakcie modernizacji wzniesiono tu jedną z niewielu zachowanych w Warszawie betonowych kaponier przeciwskarpowych, której potężne ruiny przetrwały do dnia dzisiejszego. Nie mniej imponujące są także pozostałości koszar szyjowych, które również zachowały się do naszych czasów.
W początkowych latach okupacji, fort stwierdził problemy z odwodnieniem, co doprowadziło do zalania fosy oraz dziedzińca. Po zakończeniu II wojny światowej teren był wykorzystywany przez wojsko, a różne budynki wojskowe pozostawały tu aż do 1999 roku.
W okresie do 2019 roku obszar obejmujący fort pozostawał w rękach Skarbu Państwa oraz Przedsiębiorstwa Państwowego „Porty Lotnicze”, jak również kilku innych inwestorów. Niestety, fort nie znajdował zastosowania i ulegał stopniowej ruinie. Otaczające go tereny były częściowo zagospodarowane jako ogródki działkowe. Warto dodać, że budowa przebiegającej w bliskim sąsiedztwie drogi ekspresowej S79 poważnie wpłynęła na stan tej cennej konstrukcji.
W 2019 roku teren fortu został nabyty przez firmę Atenor Poland, która planuje przeprowadzenie zabudowy biurowo-hotelowej w tym miejscu. Prace budowlane miały się rozpocząć w 2022 roku, a koncepcją projektu zajmują się specjaliści z pracowni JEMS Architekci.
Przypisy
- Fort 7, 300,000 m² of office space near Warsaw [online], ATENOR [dostęp 24.01.2021 r.]
- a b c d Weseła Wojnarowicz, Paweł Gnieszawa-Słodkowski: Dzielnica Włochy. Parki, zieleńce, zabytki.... Warszawa: Urząd Dzielnicy Włochy m.st. Warszawy, 2012, s. 18. ISBN 978-83-928365-4-4. [dostęp 18.09.2015 r.]
- Lech Królikowski: Twierdza Warszawa. Warszawa: Bellona, 2002, s. 64. ISBN 83-11-09356-3.
Pozostałe obiekty w kategorii "Twierdze":
Fort X Twierdzy Warszawa | Baszta Rycerska w Warszawie | Fort II Twierdzy Warszawa | Fort Traugutta Cytadeli Warszawskiej | Fort VIIA Twierdzy Warszawa | Fort XII Twierdzy Warszawa | Fort Radiowo | Barbakan w Warszawie | Fort Sokolnickiego Cytadeli Warszawskiej | Fort Szcza Twierdzy Warszawa | Fort P Twierdzy Warszawa | Twierdza Zmartwychwstanek | Mury obronne w Warszawie | Fort IX Twierdzy Warszawa | Fort XIII Twierdzy Warszawa | Fort Wawer | Fort VI Twierdzy Warszawa | Fort Śliwickiego Cytadeli Warszawskiej | Fort Legionów Cytadeli Warszawskiej | Fort I Twierdzy WarszawaOceń: Fort VII Twierdzy Warszawa