Wiesław Szlenk

---

Życiorys

W 1952 roku Wiesław Szlenk zyskał uznanie, otrzymując wyróżnienie podczas III Olimpiady Matematycznej, a już rok później, w 1953, został laureatem IV edycji tego prestiżowego wydarzenia. Jest absolwentem VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, które ukończył w 1953 roku. W kolejnych latach, od 1953 do 1958, studiował matematykę na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając tam tytuł magistra w 1958 roku. Całe swoje życie naukowe związał z tą uczelnią.

W 1963 roku otrzymał stopień doktora nauk matematyczno-fizycznych, bazując na rozprawie doktorskiej dotyczącej własności ciągów słabo zbieżnych w przestrzeniach Banacha. Jego promotorem był znany profesor Stanisław Mazur, związany z lwowską szkołą matematyczną, która została stworzona przez Stefana Banacha oraz Hugo Steinhausa. Po uzyskaniu doktoratu, Wiesław Szlenk i jego kolega Karol Krzyżewski odbyli staż naukowy w Moskwie na Uniwersytecie im. Łomonosowa, gdzie skupili się na badaniach nad układami dynamicznymi. Tam studiowali pod okiem Jakowa Sinaja, który w 1967 roku prowadził w Warszawie wykłady oraz seminaria, które zapoczątkowały nowy kierunek badań na Uniwersytecie Warszawskim.

W latach 1972-1978 pełnił funkcję wicedyrektora Instytutu Matematyki UW. W 1977 roku zdobył stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy „Własności orbit funkcji ciągłych w topologicznych układach dynamicznych i ich związek z miarami niezmienniczymi i entropią”. Tytuł profesora uzyskał w styczniu 1992 roku, a wkrótce potem został wybrany członkiem Senatu UW oraz przewodniczącym Komisji Senackiej do Spraw Rozwoju Kadry.

W okresie 1979-1982 pracował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, gdzie kierował Instytutem Zastosowań Matematyki i Statystyki. Po powrocie na UW w 1982 roku, aktywnie uczestniczył w tworzeniu Instytutu Matematyki Stosowanej i Mechaniki, a od 1993 do 1995 roku pełnił funkcję wicedyrektora tego instytutu.

Wiesław Szlenk miał znaczący wpływ na nauczanie układów dynamicznych, prowadząc wykłady nie tylko w Warszawie, ale również za granicą, w takich krajach jak Dania, Meksyk czy Hiszpania (Barcelona). Jako laureat Olimpiady Matematycznej, był także zaangażowany w rozwijanie zainteresowania matematyką wśród młodzieży. Od 1974 roku był członkiem Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej, a w latach 1986-1993 pełnił funkcję przewodniczącego tego komitetu. Ponadto, był autorem podręcznika „Rachunek prawdopodobieństwa dla klasy IV liceum ogólnokształcącego i technikum”, opublikowanego przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, który doczekał się 23 wydań, w tym ISBN 83-02-00311-5.

W ciągu swojej kariery otrzymał liczne nagrody, w tym Złoty Krzyż Zasługi (1977), Brązowy Krzyż Zasługi (1970) oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974). Był także aktywny w działalności w Sekcji Alpinizmu Stołecznego Klubu Tatrzańskiego PTTK, biorąc udział w wielu wyprawach górskich i jaskiniowych. Wiesław Szlenk spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 324, rząd 1, miejsce 13).

Działalność naukowa

Wiesław Szlenk to postać, której dorobek naukowy obejmuje ponad 50 publikacji. Jego pierwsze istotne osiągnięcia miały miejsce w obszarze analizy funkcjonalnej. Jednym z najbardziej wyrazistych rezultatów jego prac było rozwiązanie 49. problemu z „Księgi Szkockiej”, sformułowanego przez takich uczonych jak Banach i Mazur:

• Twierdzenie Szlenka: „Nie istnieje ośrodkowa i refleksywna przestrzeń Banacha, która dla każdej ośrodkowej i refleksywnej przestrzeni Banacha zawierałaby podprzestrzeń z nią izomorficzną”.

W swoich badaniach przyporządkował on każdej przestrzeni Banacha, której przestrzeń sprzężona jest ośrodkowa, specyficzną liczbę porządkową powiązaną z geometrią tej przestrzeni. Ta liczba zaczęła być powszechnie znana jako indeks Szlenka. W miarę czasu wynik ten został ulepszony poprzez Przemysława Wojtaszczyka.

W zakresie układów dynamicznych, Szlenk opublikował pierwszą polską monografię, a także 16 znaczących prac badawczych. Wiele z tych osiągnięć realizował wspólnie z Karolem Krzyżewskim i Michałem Misiurewiczem.

Monografia dotycząca układów dynamicznych dostępna jest w dwóch wersjach językowych:

• polskiej – Wiesław Szlenk: Wstęp do teorii gładkich układów dynamicznych, Biblioteka Matematyczna, tom 56, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1982, ISBN 83-01-01375-3
• angielskiej – Wiesław Szlenk: An Introduction to the theory of smooth dynamical systems, PWN – Polish Scientific Publishers, Warsaw, John Wiley & Sons, Inc., New York, 1984, ISBN 83-01-03798-9

W latach siedemdziesiątych XX wieku Wiesław Szlenk skoncentrował swoje badania na zastosowaniach matematyki w biologii oraz medycynie. W szczególności interesował się tworzeniem modeli matematycznych, które mogłyby opisać procesy badane w tych dziedzinach. Wiele z jego prac miało wymiar praktyczny lub zapowiadało ich przyszłą użyteczność. Przykłady obejmowały badania nad nowotworami oraz wzrostem roślin, a także analizy zjawisk w takich dziedzinach jak meteorologia, immunologia czy fizjologia.

---

Oceń: Wiesław Szlenk

---