Maria Patzer

---

Życiorys

Wczesne lata oraz okres okupacji

Maria Wanda Patzer zdobyła edukację w Żeńskim Gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny, które ukończyła w 1930 roku w Warszawie. Wkrótce po tym, w 1931 roku, zakończyła roczny kurs kształcący nauczycieli szkół powszechnych. Rozpoczęła swoją karierę pedagogiczną w 1933 roku, po odbyciu bezpłatnej praktyki w Szkole Powszechnej im. Cecylii Plater-Zyberkówny.

W latach 1935-1937 pracowała w Szkole Powszechnej przy Gimnazjum im. A. Wereckiej. Po kilku latach zawodowego zaangażowania weszła w związek małżeński, co skłoniło ją do podjęcia działalności społecznej w świetlicach. W trakcie okupacji była aktywna w Kole Pań, które wspierało młodzież, zapewniając jej opiekę oraz środki do życia. Pracowała w internatach pod patronatem RGO i przetrzymywała u siebie pułkownika Kazimierza Iranka-Osmeckiego, znanego również jako „Makary” lub „Heller”, który był szefem II Oddziału Komendy Głównej AK.

Po upadku Powstania Warszawskiego, cała rodzina Patzerów została przetransportowana do obozu Durchgangslager 121 w Pruszkowie. Po odzyskaniu wolności, udało im się osiąść w Woli Krzysztoporskiej w pobliżu Piotrkowa Trybunalskiego, a od stycznia 1945 roku mieszkali w Konstancinie pod Warszawą. Tam Maria Patzer zainicjowała osobiste zajęcia dla uczniów, prowadząc prywatny komplet edukacyjny w ramach I i II klasy szkoły podstawowej.

Praca po wojnie

We wrześniu 1947 roku Maria Patzer wróciła do Warszawy i rozpoczęła pracę w organizowanej Szkole Podstawowej nr 12 w roku szkolnym 1947/48. Jednakże z powodu problemów zdrowotnych była zmuszona zrezygnować z funkcji nauczyciela. Od 1948 zaangażowała się w projektowanie gier dydaktycznych, współpracując przy tym z Spółdzielnią Przemysłu Artystycznego „Światowid”. Tworzyła także treści do pism dziecięcych, takich jak „Płomyczek” oraz „Świerszczyk”, dostarczając różnorodne gry, konkursy, zagadki i krzyżówki, które stymulowały rozwój młodszych pokoleń.

Maria Patzer była również autorką licznych projektów robótek ręcznych, które zostały opublikowane w książce „Zrobimy sami” (Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa 1961). W latach 1950-1961 pracowała społecznie w komitetach rodzicielskich, gdzie pełniła rolę przewodniczącej sekcji wychowawczo-naukowej oraz przewodniczącej komitetu. Angażowała się także w prace Uniwersytetu dla Rodziców. W latach 1962-1964 pracowała w Szkole Podstawowej nr 120, a po ukończeniu Studium Nauczycielskiego w zakresie filologii polskiej w 1964 roku, wzięła udział w dalszym kształceniu zawodowym.

Od 1964 do 1978 roku Maria Patzer pracowała w Szkole Podstawowej nr 12, gdzie wprowadziła innowacyjny mały samorząd, kontrolując wiele ekscytujących form aktywności, w tym wystawy prac dzieci oraz organizując konkursy na „Warszawiankę roku” oraz „Historia naszej dzielnicy od września 1939 r. do chwili obecnej”. Kierowała również zespołem nauczycielskim dla klas I-IV, stale poszerzając swoją wiedzę i umiejętności.

Osiągnięcia

Maria Patzer była wielokrotnie nagradzana za swoje osiągnięcia pedagogiczne. Otrzymała wyróżnienie z rąk kuratora okręgu szkolnego m.st. Warszawy zarówno w 1967, jak i 1968 roku. Brała udział w ambitnym eksperymencie wychowawczym, który prowadziła prof. Antonina Gurycka z Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przygotowywała konspekty i przewodziła grupom studentów. W latach 1968-1971 prowadziła nowatorski projekt klasy I, kładąc nacisk na przyspieszoną metodę nauczania pisania i czytania, opartą na rozwijaniu słuchu fonematycznego.

W 1970 roku otrzymała wyróżnienie za swoją publikację dotyczącą intensyfikacji nauczania w klasie II. Z kolei w 1971 roku nagrodzono ją za wybitną pracę dydaktyczną i wychowawczą Nagrodą Ministra Oświaty i Wychowania (II stopnia). W tym samym roku, dyplom uznania od przewodniczącego prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Warszawa-Śródmieście potwierdził jej osiągnięcia w szerokiej działalności pedagogicznej na rzecz dzieci klas I-IV.

W 1973 roku opublikowała poradnik dla nauczycieli, zatytułowany „Lektura uczy, bawi, wychowuje” (Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa, 1973). Dwa lata później, podczas XVI Krajowego Zjazdu Autorów Odczytów Pedagogicznych w Kaliszu, zdobyła III nagrodę w kategorii odczyt pedagogiczny za swoje „Refleksje na temat aktywności społecznej”. W 1976 roku, za swoje długoterminowe zaangażowanie w edukację, została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a dwa lata później Złotym Krzyżem Zasługi. W 1978 roku ukończyła kurs nauczania początkowego matematyki, a następnie przeszła na emeryturę. Po zakończeniu kariery zawodowej przez dwa lata prowadziła reedukację.

W latach dziewięćdziesiątych Maria Patzer wydała dwa podręczniki: „Czytam, piszę i rysuję: nowe ćwiczenia dla klasy I” (Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1992) oraz „Czytam, piszę i rysuję: podręcznik do reedukacji dla klas I–II” (Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1995).

Maria Patzer zmarła 17 listopada 2000 roku, a jej ostatnie miejsce spoczynku to cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie (aleja 23, grób 10).

Publikacje

Maria Patzer ma na swoim koncie kilka istotnych publikacji, które przyczyniły się do edukacji i rozwoju młodzieży. Oto niektóre z jej najważniejszych dzieł:

• „Zrobimy sami”, wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 1961,
• „Lektura uczy, bawi, wychowuje: poradnik dla nauczycieli kl. I-IV szkoły podstawowej”, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1973,
• „Czytam, piszę i rysuję: nowe ćwiczenia dla klasy 1”, wyd. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992,
• „Czytam, piszę i rysuję: podręcznik do reedukacji dla klas I-II”, wyd. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.

---

Oceń: Maria Patzer

---