Sylwester Zawadzki to postać, która trwale wpisała się w historię Polski. Urodził się 19 października 1921 roku w Warszawie i przez całe swoje życie był aktywny w sferze prawa i polityki. Zmarł 4 lipca 1999 roku, również w Warszawie, pozostawiając po sobie znaczący ślad w polskim systemie prawnym.
Był on jednym z prominentnych polskich prawników i polityków, pełniąc funkcję ministra sprawiedliwości. Jego znaczenie w historii kraju podkreśla również fakt, że był posłem na Sejm PRL w kadencjach VI, VII, VIII oraz IX. Dodatkowo, w latach 1985–1989 zasiadał w Radzie Państwa, co świadczy o jego wpływie na decyzje polityczne w czasie PRL.
Nie sposób pominąć jego roli jako jednego z twórców systemu prawa komunistycznego w Polsce powojennej, co miało ogromny wpływ na kształtowanie się krajowych regulacji prawnych oraz systemu administracyjnego w tym okresie. Sylwester Zawadzki to niewątpliwie jeden z kluczowych graczy w ówczesnej rzeczywistości politycznej Polski.
Życiorys
Urodziny Sylwestra Zawadzkiego miały miejsce w rodzinie, której głowami byli Jan i Janina Zawadzcy. W 1950 roku zakończył swoją edukację na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Cztery lata później, w 1954 roku, obronił pracę doktorską w Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych, który podlegał Komitetowi Centralnemu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KC PZPR). Z biegiem lat zyskał znaczące tytuły akademickie, uzyskując status profesora nadzwyczajnego w 1963 oraz profesora zwyczajnego w 1973, specjalizując się w naukach prawnych. Od 1976 roku należał do zaszczytnego grona członków korespondentów Polskiej Akademii Nauk.
W latach 1946–1948 był zaangażowany w Polską Partię Socjalistyczną, a po tym okresie dołączył do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po zakończeniu II wojny światowej brał aktywny udział w organizacjach młodzieżowych. Warto zaznaczyć, że był jednym z założycieli Zrzeszenia Studentów Polskich, pełniąc funkcję pierwszego przewodniczącego Rady Naczelnej w latach 1950–1951.
W okresie 1950–1955 zatrudniony był jako pracownik naukowy w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR, a następnie, w latach 1955–1967, w Wyższej Szkole Nauk Społecznych również przy KC PZPR. Równocześnie w latach 1957-1963 pracował na rzecz Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (PAN) oraz pełnił rolę zastępcy sekretarza Wydziału I Nauk Społecznych PAN od 1963 do 1968 roku. W 1967 roku rozpoczął współpracę z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie zajął się też redakcją miesięcznika „Państwo i Prawo” w latach 1967–1981.
W latach 1969–1977 sprawował obowiązki dyrektora Instytutu Nauk o Państwie i Prawie na UW. Jako radny Rady Narodowej stolicy, Warszawy, uczestniczył w pracach w latach 1961–1969. W późniejszym czasie, od 1977 do 1980, był członkiem Zespołu Doradców Naukowych, który wspierał I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR. Z kolei lata 1980-1981 to okres pełnienia funkcji prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, którego był jednym z współtwórców, a także stanowisko ministra sprawiedliwości w latach 1981-1983.
Dalsze etapy jego kariery obejmują przewodniczenie Radzie Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów (1981-1986), członkostwo w Radzie Państwa w latach 1985-1989 oraz mandat posła na Sejm PRL w VI, VII, VIII i IX kadencji. W VIII kadencji (1980–1983) kierował Komisją Prac Ustawodawczych, a także był członkiem Komisji KC PZPR powołanej do wyjaśnienia konfliktów społecznych w Polsce Ludowej w latach 1981-1983.
Ważnym akcentem w jego życiu było uczestnictwo w obradach Okrągłego Stołu, gdzie pracował w zespole ds. reform politycznych oraz podzespole ds. stowarzyszeń i samorządów terytorialnych.
Sylwester Zawadzki był również sprawdzonym członkiem Związku Prawników Polskich, sprawując funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Głównego w dwóch kadencjach: 1955–1961 oraz 1972–1976. Od 1981 roku należał do grona członków zagranicznych Serbskiej Akademii Nauk, a w latach 1987-1991 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Konstytucyjnego.
W 1997 roku zmarła jego żona, Barbara Jadwiga z Domańskich (1928–1997). Para spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A3 tuje-3-41).
Publikacje
Jest autorem, współautorem oraz redaktorem licznych publikacji oraz opracowań, które odegrały znaczącą rolę w rozwoju wiedzy na różnorodne tematy. Poniżej przedstawiono niektóre z jego najbardziej znaczących dzieł:
- Rozwój więzi rad narodowych z masami pracującymi w Polsce Ludowej (1955),
- Państwo dobrobytu. Doktryna i praktyka (1964, kilka tłumaczeń zagranicznych),
- Marksistowska teoria państwa (1964),
- Państwo dobrobytu – doktryna i praktyka (1970),
- Udział ławników w postępowaniu karnym. Opinie a rzeczywistość (współautor i redaktor, 1970),
- Samorząd mieszkańców. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki (współautor i redaktor, 1972),
- Gromadzkie Rady Narodowe w świetle badań empirycznych przed reformą (redaktor, 1973),
- Tendencje rozwoju władzy lokalnej we współczesnym świecie (redaktor, 1976),
- Z teorii i praktyki demokracji socjalistycznej (1980),
- Teoria państwa i prawa (współautor, 1980),
- Prawo konstytucyjne (współautor, 1981),
- Retrospekcja mojego życia (lata 2000).
Ordery i odznaczenia
Sylwester Zawadzki został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które stanowią wyraz uznania jego wkładu w rozwój kraju oraz działalność na rzecz społeczeństwa. Poniżej znajduje się lista jego wyróżnień:
- Order Sztandaru Pracy I klasy,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (24 stycznia 1955),
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
- Odznaczenie im. Janka Krasickiego,
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”,
- Złota Odznaka ZSP,
- Złota Odznaka ZPP.
Nagrody i wyróżnienia
Sylwester Zawadzki jest wyjątkową postacią w polskiej nauce, który został odznaczony doktorem honoris causaUniwersytetu Wrocławskiego. Uroczysta ceremonia odbyła się 14 maja 1981 roku, poprzedzona uchwałą Senatu UWr z 11 marca 1981, a promotorem jego doktoratu był profesor Władysław Zamkowski.
Poza tym wyróżnieniem, Zawadzki zdobył również Nagrodę Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk w latach 1955, 1971 oraz 1976. Otrzymał także nagrody resortowe, w tym zespołową I stopnia w 1971 roku oraz indywidualną II stopnia w 1975 roku. W 1980 roku wyróżniono go nagrodą „Trybuny Ludu”.
Przypisy
- Wyszukiwarka grobów w Warszawie. [dostęp 13.04.2024 r.]
- Doktorzy Honoris Causa: Multimedialna Baza Danych Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego [online], mbd.muzeum.uni.wroc.pl [dostęp 13.04.2024 r.]
- Michał Patryk Sadłowski: Geneza, ustrój i orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego do 1989 r., s. 170 i nast.
- „Trybuna Robotnicza”, nr 177 (11 529), 04.09.1981 r., s. 2.
- Maszynopiśmienne wspomnienia, opracowane przez rodzinę autora dla bibliotek: Uniwersytetu Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk, Kancelarii Sejmu i innych bibliotek naukowych.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 24.01.1955 r. nr 0/221.
- Ramka w nocie biograficznej na stronie Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 13.04.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jacek Michałowski | Maciej Nowicki (minister) | Rajmund Rembieliński | Władysław Wicha | Cezary Mech | Andrzej Rosner | Janusz Przymanowski | Tomasz Knothe | Władysław Siła-Nowicki | Wojciech Borowik | Adam Niedzielski | Hipolit Gliwic | Wojciech Stawiszyński | Józef Hersz Dawidsohn | Krzysztof Śliwiński | Maciej Radziwiłł | Wiesław Bończa-Tomaszewski | Barbara Koziej-Żukowa | Roman Łągwa | Stanisław Kostka ZamoyskiOceń: Sylwester Zawadzki