Wanda Żeleńska

---

Życiorys

Wanda Żeleńska pochodziła z rodziny żydowskiej o uszlachconych korzeniach frankistów, co dodaje jej biografii historycznego kontekstu. Urodziła się jako córka Jana Andrzeja Grabowskiego (1808–1880) oraz Izabelli z domu Jasińskiej. W jej życiu znaczną rolę odegrał małżonek, kompozytor Władysław Żeleński (1837–1921). Wspólnie wychowywali trzech synów: Stanisława Gabriela (ur. 1873), Tadeusza (ur. 1874) oraz Edwarda Narcyza (ur. 1878).

Była bardzo związana z Narcyzą Żmichowską, znaną również jako „Gabryella” (1819–1876). Ich przyjaźń, pomimo różnicy wieku, zaowocowała obszerną korespondencją, która składa się z 185 zachowanych listów. Ciekawym aspektem ich relacji jest to, że cztery siostry Grabowskie mieszkały przy tej samej ulicy w Warszawie, co Gabryella, co przyczyniło się do zacieśnienia przyjaźni. Dla Wandy, będącej wcześnie osieroconą dziewczynką, Gabryella stanowiła autorytet i wzór do naśladowania.

Oprócz bliskich więzi z przyjaciółmi, Żeleńska była również aktywna w społeczności. Pełniła funkcję prezesa Stowarzyszenia nauczycielek w Krakowie, co świadczy o jej zaangażowaniu w działalność edukacyjną. Zmarła i została pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, co stanowi symbol jej związku z tym miastem.

.mw-parser-output .familytree td{background:white;color:black}html.enable-dark-skin .mw-parser-output .familytree td{background:#303030;color:rgb(216,216,216)} _ _ _ _ Marcjan Żeleński (1804–1846) _ _ _ Kamilla Russocka _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Władysław Żeleński (1837-1921) _ _ _ Wanda z Grabowskich (1841-1904) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Izabela z Madeyskich (1878-1956) _ Stanisław Gabriel Żeleński (1873-1914) _ Edward Żeleński (1878-1910) _ Tadeusz Boy-Żeleński (1874-1941) _ Zofia z Pareńskich (1886-1956) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Waleria Cecylia Sroczyńska (1901-1992) _ Władysław Marceli Żeleński (1903-2006) _ Adam Marian Żeleński (1905-1963) _ Janina Sokołowska (1900-1992) _ Stanisław Żeleński (1905-1981) _ _ _ _ _

O przyjaźni Wandy z Gabryellą pisał Tadeusz Boy-Żeleński w swojej książce „Ludzie żywi”, poświęcając im znaczną część swojej pracy. Warto zaznaczyć, że korespondencję pomiędzy tymi dwiema kobietami wydał on drukiem w 1930 roku, nadając temu zbiorowi tytuł „Narcyssa i Wanda”.

Twórczość

W dorobku Wandy Żeleńskiej można znaleźć wiele fascynujących dzieł, które pokazują jej talent i zróżnicowaną twórczość. Oto niektóre z nich:

• autobiografia, w której autorka bada swoje wnętrze (powieść w rękopisie),
• utwór „Czy to powieść?” pochodzący z roku 1876,
• zbiór szkiców noszący tytuł „Znakomite niewiasty” wydany w 1877 roku,
• ilustrowany zbiór poezji „Lirnik Polski” z 1883 roku, do którego ryciny wykonał W. Gerson,
• tłumaczenie książki Georga Gervinusa dotyczącej Szekspira.

---

Oceń: Wanda Żeleńska

---