Jarosław Mikołajewski, urodzony 20 marca 1960 roku w Warszawie, jest wybitnym przedstawicielem polskiej literatury. Jest poetą, pisarzem oraz tłumaczem, ze szczególnym uwzględnieniem języka włoskiego, co czyni go jednym z ważniejszych znawców literatury tego kraju w Polsce.
Oprócz twórczości literackiej dla dorosłych, Mikołajewski pisze również książki dla dzieci, tworząc w ten sposób różnorodne formy literackie. W jego dorobku znajdują się również eseje oraz artykuły publicystyczne, które poruszają szereg istotnych tematów społecznych i kulturowych.
Życiorys
W latach 1983–1998 Jarosław Mikołajewski sprawował rolę wykładowcy na Katedrze Italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Jego ścieżka zawodowa w dziedzinie mediów zaowocowała pracą w Gazecie Wyborczej od 1998 aż do 2006 roku. Po zakończeniu tego etapu, w latach 2006–2012, pełnił odpowiedzialną funkcję dyrektora Instytutu Polskiego w Rzymie. Po powrocie do Gazety Wyborczej, kontynuował działalność w redakcji do stycznia 2017 roku, kiedy to został zwolniony w ramach reorganizacji zatrudnienia.
Od 2021 roku Mikołajewski jest związany z Radiem Nowy Świat, gdzie prowadzi autorską audycję pod tytułem „Słowo daję” w ramach cyklu „Punkt widzenia”. Poza swoją pracą radiową, pełnił również rolę kierownika działu naukowo-oświatowego w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Jego dorobek translatorski obejmuje między innymi przekłady wielu wybitnych utworów, takich jak dzieła Dantego, Petrarki, Michała Anioła, Leopardiego, Montalego, Ungarettiego, Luziego oraz Pavesego i Pasoliniego. W zakresie literatury dziecięcej przetłumaczył na język polski m.in. „Pinokio” Carla Collodiego (wydanie w 2011 roku) oraz liczne teksty Gianniego Rodariego. Książki Mikołajewskiego publikowane były we Włoszech, Holandii, USA oraz Ukrainie.
Jest również pomysłodawcą i przewodniczącym kapituły Nagrody Literackiej im. Leopolda Staffa oraz członkiem kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej.
Odznaczenia
Jarosław Mikołajewski, renomowany poeta i tłumacz, zdobył szereg odznaczeń, które podkreślają jego znaczący wkład w kulturę i literaturę. Warto zwrócić uwagę na następujące wyróżnienia:
- srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznany w 2014 roku,
- oficer Orderu Gwiazdy Włoch, nadany w 2022 roku, z wręczeniem planowanym na 2024,
- kawaler Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej przyznany w 2005 roku.
Nagrody i wyróżnienia
Jarosław Mikołajewski jest uznawanym autorem, który został uhonorowany licznymi nagrodami literackimi oraz artystycznymi. Do jego znaczących wyróżnień zalicza się między innymi:
- Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny,
- Nagroda św. Brata Alberta,
- Nagroda Barbary Sadowskiej,
- dwa razy Nagroda Literacka m. st. Warszawy w latach 2011 i 2012,
- Nagroda „Nowej Okolicy Poetów”,
- Nagroda im. Beaty Pawlak za dzieło zatytułowane Wielki przypływ w 2016 roku.
W 2019 roku Mikołajewski zdobył Nagrodę Poetycką im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego za najlepszy tom poetycki 2018 roku za zbiór wierszy Basso continuo. Z kolei w 2020 roku otrzymał nominację do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” za tom Głupie łzy, który ukazał się w 2019 roku.
Oprócz wyróżnień krajowych, zdobył także szereg nagród we Włoszech, w tym:
- Premio Nazionale per la Traduzione,
- Premio della Città di Roma,
- Premio Flaiano,
- Premio Internazionale Franco Cuomo.
Życie prywatne
Jarosław Mikołajewski jest mężem i ojcem trzech córek, które przyszły na świat w latach 1991, 1993 oraz 2000. Wśród jego dzieci znajduje się Maria, która pracuje jako reporterka w programie „Polska i Świat” emitowanym przez stację telewizyjną TVN24.
Wybrana twórczość
Poezja
Jarosław Mikołajewski to poeta, który zdobył uznanie dzięki swoim głębokim i refleksyjnym tekstom. Debiutował tomikiem A świadkiem śnieg w 1991 roku, za który otrzymał Nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny za Najlepszy Debiut Roku. W kolejnych latach, jego twórczość rozwijała się, a czytelnicy mogli zapoznać się z takimi zbiorami jak:
- Kołysanka dla ojca (1994),
- Zabójstwo z miłości (1997),
- Mój dom przestały nawiedzać duchy. Wiersze z lat 1988–1998 (1998),
- Nie dochodząc Pięknej (2000),
- Którzy mnie mają (2003),
- Któraś rano (2005),
- Coś mnie zmartwiło, ale zapomniałem (2008),
- Zbite szklanki (2010) – Nagroda Literacka m.st. Warszawy,
- Na wdechu (2012) – nominacja do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2013,
- Wyręka (2014) – finał Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2015 i Nagrody im. Krystyny i Czesława Bednarczyków,
- Żebrak (2016) – finał Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2017,
- Pieśni stworzeń (2016) – przekłady z dawnej poezji włoskiej,
- Listy do przyjaciółki (2017) – nominacja do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2017,
- Basso continuo (2018) – Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2019,
- Głupie łzy (2019),
- Godzina myśli. Wiersze czasu epidemii (2021),
- Życie na xanaksie (2022).
Jego twórczość poetycka jest różnorodna i bogata w doświadczenia, co czyni ją niezwykle wartościową.
Proza
Praca Mikołajewskiego obejmuje również prozę, która zdobyła uznanie w kręgach literackich. W 2004 roku wydał Herbatę dla wielbłąda, czyli Sprawy i sprawki detektywa McCoya, powieść kryminalną, która została nominowana do nagrody Wielkiego Kalibru. W kolejnych latach publikował:
- Męski zmysł (2005, WL) – zbiór rozmów wcześniej publikowanych w „Wysokich Obcasach”,
- Sentymentalny portret Ryszarda Kapuścińskiego (2006, WL) – esej wspomnieniowy,
- Rzymska komedia (2011, Agora) – zbiór esejów, Nagroda Literacka m.st. Warszawy, nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2012,
- Dolce vita (2012, Agora) – opowiadania,
- Co czytali sobie, kiedy byli mali? (współautor Ewa Świerżewska, 2014, Egmont) – 24 rozmowy o książkach dzieciństwa,
- Największe szczęście, największy ból (2014, a5) – rozmowy z Julią Hartwig,
- Uśmiech Bambola (2015, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci,
- Szklane oczy (2015, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci,
- Zwycięski koń (2015, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci,
- Wielki przypływ (2015, Dowody na istnienie) – reportaż o Lampedusie,
- Syreni śpiew (2016, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci,
- Kot w worku (2016, Media Rodzina) – kryminał dla dzieci,
- Wędrówka Nabu (2016, Austeria) – opowiadanie dla dzieci,
- Terremoto (2017, Dowody na Istnienie) – reportaż, nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2018,
- Szpitalne (2018, Austeria) – esej,
- Syrakuzańskie (2019, Austeria) – reportaż o Syrakuzach,
- Cień w cień. Za cieniem Zuzanny Ginczanki (2019, Dowody na Istnienie) – esej biograficzny, nominacja do Nagrody im. Teresy Torańskiej,
- Czerwony śnieg na Etnie (wspólnie z Pawłem Smoleńskim, 2021, Wydawnictwo Czarne) – esej/ reportaż o Sycylii,
- Godzina śródziemnomorska (2022, Wydawnictwo Słowne) – opowiadanie dla dzieci.
Każda z jego prozatorskich pozycji przynosi czytelnikowi nowe spojrzenie na świat i stanowi cenny wkład w polską literaturę współczesną.
Przypisy
- Jarosław Mikołajewski z prestiżową nagrodą Societa’ Dante Alighieri. muzeumliteratury.pl, 09.12.2022 r. [dostęp 21.06.2024 r.]
- Jarosław Mikołajewski z odznaczeniem od Prezydenta Włoch. nowyswiat.online, 18.09.2024 r. [dostęp 19.09.2024 r.]
- Ufficiale dell'Ordine della Stella d'Italia. quirinale.it, 27.12.2022 r. [dostęp 19.09.2024 r.]
- Nominacje do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” 2020 (za najlepszy tom 2019 roku) [online], KPCK, 08.05.2020 r. [dostęp 25.10.2021 r.]
- Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – finaliści [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 11.04.2018 r.]
- Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego - aktualności [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 01.07.2019 r.]
- Znamy nominacje do Nagrody Orfeusza [online], wirtualnywydawca.pl, 25.04.2018 r. [dostęp 25.04.2018 r.]
- Nagroda 2016 [online], Fundacja Batorego [dostęp 20.10.2016 r.]
- Jarosław Mikołajewski [online], Radio Nowy Świat [dostęp 09.07.2021 r.]
- "Nazywają nas bohaterami, ale jesteśmy tylko ludźmi. Wielu nie daje już rady". [dostęp 06.04.2021 r.]
- Autor książek dla dzieci: Bajki muszą być prawdziwe. [dostęp 06.04.2021 r.]
- Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – finaliści 2015 [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 02.12.2015 r.]
- Kowalczyk: Jarosław Mikołajewski i jego „Rzymska Komedia”. culture.pl, 01.09.2012 r. [dostęp 07.10.2012 r.]
- Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny [online], Culture.pl, 13.11.2002 r. [dostęp 07.10.2012 r.]
- Nagroda im. św. Brata Alberta za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki sakralnej (1992). pbl.ibl.poznan.pl. [dostęp 07.10.2012 r.]
- Nagroda im. Barbary Sadowskiej dla Jarosława Mikołajewskiego [online], Wyborcza.pl, 25.09.2002 r. [dostęp 07.10.2012 r.]
- Nowa Okolica Poetów. www.instytutksiazki.rzeszow.pl. [dostęp 07.10.2012 r.]
- Nagroda Literacka m.st. Warszawy: Laureaci 2011 [online], Urząd m. st. Warszawy [dostęp 07.10.2012 r.]
- Nagroda Literacka m. st. Warszawy: Laureaci 2012 [online], Urząd m. st. Warszawy [dostęp 07.10.2012 r.]
- Największe gwiazdy polskiego kina na przyznaniu medali „Zasłużony Kulturze”. afterparty.pl. [dostęp 11.04.2014 r.]
- Bielecki, Zawadzki i Mikołajewski kończą pracę w "Gazecie Wyborczej"
- Zakochani we Włoszech powołali Nagrodę im. Leopolda Staffa.
- Marcin Sendecki. Żar jak w Casablance. „Gazeta Wyborcza”, s. 13, 22.08.2012 r. Warszawa: Agora. ISSN 0860-908X.
- 20 książek nominowanych do Nagrody Nike 2018 [online] [dostęp 22.05.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zdzisław Jerzy Bolek | Stanisław Fitak | Anatol Stern | Dionizy Sidorski | Stefan Godlewski | Jakub Józef Orliński | Bolesława Zdanowska | Wanda Żeleńska | Janusz Krasiński | Alina Janowska | Władysław Bogusławski | Krzysztof Aleksander Janczak | Janina Draczewska | Jarosław Szyszko | Danuta Głowacka | Dorota Radomska (śpiewaczka operowa) | Piotr Młodożeniec | Jadwiga Walewska | Ludwik Bouchard | Antoni MarianowiczOceń: Jarosław Mikołajewski