Bolesława Zdanowska

---

Życiorys

Bolesława Zdanowska, znana również jako Bolesława Tallat-Kelpszaite, przyszła na świat w Warszawie wkrótce po tym, jak jej rodzice założyli własny zakład fotograficzny w Lipawie. W okresie 1914–1918 cała rodzina mieszkała w Moskwie, gdzie w 1915 roku rozpoczęła naukę w szkole podstawowej. Po powrocie do Lipawy w latach 1918–1924 ukończyła edukację, kończąc zarówno szkołę podstawową, jak i Państwowe Gimnazjum Rosyjskie.

W 1924 roku, Bolesława wraz z rodziną przeniosła się do Kowna. Cztery lata później rozpoczęła studia na Zakładzie Fotografii Artystycznej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Wileńskiego pod patronatem znanego prof. Jana Bułhaka. W 1930 roku poślubiła Edmunda Zdanowskiego — również fotografa, z którym od 1934 roku wspólnie prowadziła zakład fotograficzny w Wilnie.

Praca w ich zakładzie przyczyniła się do powstania niezwykle cennej kolekcji 439 przedwojennych szklanych klisz, które zostały przekazane współczesnemu Litewskiemu Muzeum Malarstwa. Zdanowscy dokumentowali różnorodne aspekty życia kulturalnego i architektonicznego Wilna, od miejskich krajobrazów i ulic, po detale architektoniczne zabytkowych kościołów. Fotografie te pokazują bogatą różnorodność i urok miasta z tamtego okresu.

W 1937 roku Bolesława dołączyła do Fotoklubu Polskiego, a od 1941 roku prowadziła pracownię fotograficzną w Wileńskim Domu Pionierów. Po aresztowaniu męża, który został wcielony do armii, sama zarządzała zakładem fotograficznym, aż do jego zniszczenia w 1944 roku w wyniku działań wojennych.

Po wojnie, w 1945 roku, Zdanowska osiedliła się w Gdyni, gdzie przez następne 25 lat była związana z Liceum Sztuk Plastycznych TUR w Gdyni-Orłowie, pracując w Dziale Fotografii Artystycznej. W 1947 roku została członkinią Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego oraz zgarnęła tytuł członka honorowego. Dwa lata później przyjęto ją w poczet członków Związku Polskich Artystów Fotografików.

Bolesława Zdanowska była autorką oraz współautorką licznych wystaw, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych, organizowanych w kraju i za granicą. Wespół z mężem prezentowali swoje prace na wielu wystawach, które odbyły się m.in. w Gdańsku, Sopocie, Gdyni oraz Kołobrzegu. Jej fotografie można znaleźć w zbiorach Litewskiego Muzeum Malarstwa, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Gdańsku, a także w Muzeum Narodowym im. M.K. Čiurlionisa w Kownie oraz Muzeum Miasta Gdyni.

Bolesława Zdanowska zmarła 22 marca 1982 roku, a jej miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu komunalnym przy ulicy Spokojnej w Gdyni (sektor 23-7-47). W 2009 roku zaprezentowano przedwojenne fotografie Zdanowskich (przekazane Litewskiemu Muzeum Malarstwa) w Wileńskiej Galerii Obrazów, podczas wystawy zatytułowanej „Wileńskie elegie”.

Odznaczenia i nagrody

Bolesława Zdanowska, wybitna artystka i fotograf, otrzymała liczne odznaczenia i nagrody za swoje niezwykłe osiągnięcia w dziedzinie fotografii. Oto niektóre z nich:

• Znaczące wyróżnienie – Złoty Krzyż Zasługi,
• Artystyczna Nagroda Miasta Gdyni za całokształt działalności w fotografii artystycznej w roku 1961,
• Nagroda za swoje zdjęcia w V Salonie Fotografiki Polski Północnej, który odbył się w Gdańsku w 1970 roku.

Te osiągnięcia potwierdzają jej wyjątkowy dorobek artystyczny oraz wpływ na rozwój kultury fotograficznej w Polsce.

Upamiętnienie

W 2019 roku Andrzej Ciecierski wyprodukował film dokumentalny noszący tytuł Fotografowie, w którym głównymi postaciami są Bolesława oraz Edmund Zdanowscy.

---

Oceń: Bolesława Zdanowska

---