Teresa Chłapowska

Kultura i sztuka

Teresa Chłapowska, z d. Mycielska, urodziła się 28 października 1920 roku w stolicy Polski, Warszawie. Jej życie dobiegło końca 14 listopada 2010 roku, również w Warszawie, gdzie pozostawiła trwały ślad w polskiej kulturze.

Była nie tylko utalentowaną tłumaczką literatury pięknej z języka szwedzkiego, ale także osobą, która miała ogromny wpływ na literaturę dziecięcą i dorosłą. Jej prace przyczyniły się do popularyzacji szwedzkiej twórczości w Polsce, co umożliwiło wielu Polakom zapoznanie się z bogactwem skandynawskiej literatury.

Oprócz tego, Teresa była również uznaną rzeźbiarką, co pokazuje jej wszechstronność i talent artystyczny. Warto podkreślić, jak wielkie znaczenie miała jej działalność w dziedzinie sztuki i literatury.

Życiorys

Teresa Chłapowska rozpoczęła swoją edukację artystyczną w Szkole Sztuk Pięknych im. Blanki Mercère, gdzie studiowała w latach 1938–1939. W trakcie II wojny światowej pełniła niezwykle ważną rolę jako łączniczka Związku Walki Zbrojnej, angażując się w działania przeciwko okupantowi. W latach 1940–1941 przebywała w areszcie na Pawiaku, gdzie aktywnie uczestniczyła w pracy tzw. siatki wewnętrznej.

Po wojnie kontynuowała naukę, studiując historię sztuki na tajnych kompletach oraz ucząc się rzeźby pod okiem prof. Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej. Rysunku uczyła się natomiast u Zygmunta Kamińskiego. Po tych intensywnych latach w Polsce, Chłapowska wraz z mężem Julianem wyjechała najpierw do Szwecji, a następnie do Czechosłowacji, gdzie spędzili cztery lata.

W okresie 1950–1953 Teresa Chłapowska była studentką Akademii Sztuk Pięknych w Pradze. Po powrocie do Polski w 1953 roku, podjęła pracę jako rzeźbiarka. Jej twórczość obejmowała między innymi rekonstrukcję rzeźbiarską Teatru Wielkiego, jak również renowację zamku w Baranowie Sandomierskim oraz Zamku Królewskiego w Warszawie.

W latach 1981–1983 była aktywna w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom, co dowodzi jej zaangażowania w życie społeczne. Dodatkowo, była członkinią Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w latach 1993–1996 oraz Zarządu Bałtyckiego Centrum Pisarzy i Tłumaczy w Visby.

Teresa Chłapowska znalazła swój ostatni spoczynek na cmentarzu na Powązkach, gdzie jej pamięć jest wciąż żywa wśród kulturowego dziedzictwa Polski.

Tłumaczenia

Teresa Chłapowska zrealizowała wiele tłumaczeń, wśród których znalazły się prace autorów zarówno polskich, jak i zagranicznych. Oto niektóre z nich:

  • Inga Borg – Niezwykły dzień Agnieszki. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1969,
  • Carina Burman – Mój nie-świętej pamięci brat Jean Hendrich. Warszawa: Klio, 1999,
  • Maria Gripe – Dzieci szklarza. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1983,
  • Maria Gripe – Córka Taty Pellerina. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1986,
  • Maria Gripe – Żuki latają o zmierzchu. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1991,
  • Åke Holmberg – Latający detektyw. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1967,
  • Åke Holmberg – Detektyw na pustyni. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1975,
  • Åke Holmberg – Ture Sventon w Sztokholmie. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1976,
  • Tove Jansson – Kometa nad Doliną Muminków. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977,
  • Tove Jansson – Tatuś Muminka i morze. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977,
  • Tove Jansson – Pamiętniki Tatusia Muminka. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1978,
  • Tove Jansson – Kto pocieszy Maciupka? Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980,
  • Tove Jansson – Dolina Muminków w listopadzie. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980,
  • Tove Jansson – Niebezpieczna podróż. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1986,
  • Tove Jansson – Kamienne Pole. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1989,
  • Tove Jansson – Podróż z małym bagażem. Warszawa: Waza, 1994,
  • Tove Jansson – Małe trolle i duża powódź. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1995,
  • Tove Jansson – Córka rzeźbiarza. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1999,
  • Tove Jansson – Mądrości z Doliny Muminków: wszystko, co dobre dla brzuszka, jest miłe. Warszawa: Nasza Księgarnia, 2005,
  • Tove Jansson – Wielka księga Pippi. Warszawa: Nasza Księgarnia, 2006,
  • Gösta Knutsson – Nalle, wesoły niedźwiadek. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1961,
  • Gösta Knutsson – Nalle niedźwiadek działa. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1963,
  • Gösta Knutsson – Nalle podróżuje. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1972,
  • Selma Lagerlöf – Cudowna podróż. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1998,
  • Astrid Lindgren – Fizia Pończoszanka wchodzi na pokład. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1984,
  • Astrid Lindgren – Fizia Pończoszanka na południowym Pacyfiku. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1984,
  • Astrid Lindgren – Bracia Lwie Serce. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1985,
  • Astrid Lindgren – Latający szpieg czy Karlsson z Dachu. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1994,
  • Astrid Lindgren – Pippi na wyspie Kurrekurredutt. Poznań: Zakamarki, 2008,
  • Marita Lindquist – Jak ty piszesz, Kotten? Warszawa: Nasza Księgarnia, 1979,
  • Marita Lindquist – Poradzisz sobie Kotten! Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980,
  • Hans Peterson – Magnus i wiewiórka. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1974,
  • Hans Peterson – Magnus w porcie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1975,
  • Hans Peterson – Magnus, Mateusz i koń. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1975,
  • Hans Peterson – Magnus w niebezpieczeństwie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1980,
  • Hans Peterson – Magnus i pies pokładowy Jack. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1981,
  • Irmelin Sandman Lilius – Jednorożec. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977,
  • Irmelin Sandman Lilius – Królowa sola. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1984.

Przypisy

  1. Tłumacze Naszej Księgarni. Teresa Chłapowska. www.nk.com.pl. [dostęp 23.01.2013 r.]
  2. Nekrolog. www.nekrologi.wyborcza.pl, 17.11.2010 r. [dostęp 23.01.2013 r.]
  3. a b c Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945-1970. Słownik biograficzny, wyd. OW ZPAP, Warszawa 1972, s. 78

Oceń: Teresa Chłapowska

★★★★★
Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:11