Stefan Józef Borowiecki to wyjątkowa postać w historii polskiej medycyny. Urodził się 20 sierpnia 1881 roku w Warszawie, a swoją karierę zawodową związał z psychiatrią i neurologią. Poświęcił swoje życie badaniom oraz terapii zaburzeń psychicznych, a także chorób neurologicznych.
Zmarł 8 września 1937 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy. Był profesorem neurologii i psychiatrii na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie przyczynił się do rozwoju tej dziedziny wiedzy w Polsce.
Życiorys
Stefan Borowiecki był synem urzędnika celnego oraz skarbnika Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, Alfreda Borowieckiego (zm. 1899) i Zofii z Gepnerów (1847–1919), która była córką Ignacego Gepnera. W rodzinie był najmłodszym z trójki dzieci. Posiadał brata Wacława Gerwazego (1876–1952), który był architektem, oraz siostrę Marię (1875–1949), aktywistkę w dziedzinie społecznej i oświatowej.
Stefan rozpoczął edukację w V Gimnazjum w Warszawie, gdzie nawiązał kontakty z wieloma przyszłymi osobistościami. Wśród jego kolegów można wymienić Wacława Sierpińskiego, Tadeusza Banachiewicza oraz Marceliego Handelsmana. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w 1900 roku zdecydował się na studia z zakresu medycyny na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim i kontynuował je aż do 1905 roku.
W latach 1905–1907 pracował jako asystent w Szpitalu dla Umysłowo i Nerwowo Chorych Kochanówka znajdującym się nieopodal Łodzi. Krótkotrwała praca w ambulatorium kliniki Jana Piltza w Krakowie miała miejsce w 1907 roku. Następnie, od maja 1907 do kwietnia 1908, piastował funkcję asystenta w zakładzie dla umysłowo chorych w Rheinau, a później przyczyniał się do rozwoju badań na Uniwersytecie w Zurychu pod okiem Constantina von Monakowa.
W 1917 roku obronił habilitację, a cztery lata później został mianowany profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Poznańskim. W roku akademickim 1929/30 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego tego uniwersytetu. W wyniku małżeństwa z Jadwigą z Świętochowskich przyszedł na świat dwie córki: Anna, zamężna Dylik (1912–2000) oraz Maria (1917–1943), która poślubiła Leona Płucienniczaka.
Po separacji i rozwodzie z pierwszą żoną, 21 sierpnia 1931 roku, zdecydował się na kolejny związek małżeński z Jadwigą Szpryngier, wcześniej Fuksiewicz (1878–1961). Stefan Borowiecki był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i współpracował redakcyjnie z „Rocznikiem Psychiatrycznym”. Brał udział w pracach Komisji Lekarskiej Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu i pełnił prestiżową funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Cieszył się również zaszczytem bycia członkiem honorowym Akademickiej Korporacji Medyków Uniwersytetu Poznańskiego „Aesculapia”. Jego praca została uhonorowana przyznaniem Orderu św. Sawy.
Stefan Borowiecki zmarł nagle 8 września 1937 roku w Poznaniu, a jego miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu parafii św. Wojciecha.
Dorobek naukowy
W pierwszych latach swojej pracy naukowej, Stefan Borowiecki skoncentrował się na badaniach nad anatomią oraz patologią układu nerwowego.
W miarę upływu czasu, jego zainteresowania ewoluowały, kierując się w stronę bardziej złożonych problemów związanych z dziedzicznością oraz zgłębianiem zagadnień dotyczących psychopatologii nerwic i psychopatii.
Wybrane prace
Stefan Borowiecki był wybitnym lekarzem i badaczem, a jego prace znacząco wpłynęły na rozwój psychiatrii. Oto niektóre z jego najważniejszych publikacji:
- Przypadek przemijającej psychozy i rozszczepiania czucia na tle przymiotu. Czasopismo Lekarskie 7 (7/10), s. 240–245, 1905,
- Vergleichend-anatomische und experimentelle Untersuchungen über das Brückengrau und die wichtigsten Verbindungen der Brücke. Arbeiten aus dem Hirnanatomischen Institut in Zürich 5, s. 39–239, 1910,
- Przyczynek do poznania mechanizmu psychologicznego urojeń prześladowczych. Neurologja Polska, 1911,
- Metoda psychoanalityczna Freuda i jej kryterya. Przegląd Lekarski 53 (31, 32), s. 494–497, 502–506, 1914,
- Einige Beobachtungen aus dem Verlaufe von Schussverletzungen der peripheren Nerven. Neurologisches Centralblatt 35, s. 434–441, 1916,
- Ueber die sogenannten Arhinencephalie und ihre Stellung unter den Missbildungen des Gehirns. Bulletin International de l’Academie des Sciences de Cracovie, Classe des Sciences Mathematiques et Naturelles s. 279–291, 1916,
- O niedowładzie nieskrzyżowanym (homolateralnym). Przegląd Lekarski 59 (5), s. 49–52, 1920,
- Kilka zagadnień z zakresu postrzałowych uszkodzeń nerwów obwodowych. Gazeta Lekarska 55 (9, 10), s. 96-100, 106-109, 1920,
- Badania genealogiczne trzech rodzin ciężko obarczonych usposobieniem do chorób umysłowych. Rozprawy Akademii Nauk Lekarskich, T. 1. Warszawa 1921, s. 274–301,
- Spostrzeżenia i uwagi w sprawie choroby Alzheimera i ograniczonego starczego zaniku mózgu Picka. Nowiny Lekarskie 34 (11, 12), s. 485–490, 1922,
- Étude généalogique de trois familles avec prédisposition sérieuse à l’aliénation mentale, avec quelques apercus concernant l’état actuel de la psychiatrie. Bulletin de l′Acad. Polonaise des Sciences medicales 2 (2), 1922,
- Uwagi w sprawie kierunku psychologicznego w psychjatrji współczesnej. Rocznik Psychjatryczny 2, s. 1–10, 1925,
- Charcot jako neurolog. Nowiny Lekarskie 38 (2), s. 41–45, 1926,
- Stan obecny nauki o dziedziczności w psychjatrji. Rocznik Psychjatryczny 6, s. 33-52, 1927,
- Błachowski S., Borowiecki S. Epidemja psychiczna w Słupi pod Środą. Rocznik Psychjatryczny 7, s. 176-197, 1928,
- Alkohol i dziedziczenie. Rocznik Psychiatryczny 16, s. 24-32, 1931,
- Sugestia jako stan czynny. Nowiny Lekarskie nr 7, s. 225–232, 1931,
- Stosunek jednostki do otoczenia w nerwicach. Rocznik Psychjatryczny 18/19, s. 173–207, 1932,
- Patologja charakteru. Rocznik Psychjatryczny 20, s. 87–100, 1933,
- Sen a całokształt życia psychicznego. Rocznik Psychjatryczny 21, s. 11–27, 1933,
- Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i ich stosunek do t.zw. nerwic. Rocznik Psychjatryczny 23, s. 9–27, 1934,
- Wrażenia ze Zjazdu Psychiatrów Niemieckich w Monastyrze. Polska Gazeta Lekarska 13 (31), 1934,
- W sprawie programu psychiatrii polskiej. Rocznik Psychjatryczny 25, s. 25–36, 1935,
- Dziedziczność w chorobach umysłowych i jej zwalczanie. Higiena Psychiczna 2 (1/3), s. 1–20, 1936,
- Stan i potrzeby nauki o dziedziczności w psychiatrii polskiej. Rocznik Psychjatryczny 29/30, s. 30–36, 1937,
- Lęki sytuacyjne Prusa. Rocznik Psychiatryczny 32, s. 39–86, 1938.
Przypisy
- TadeuszT. Aleksander TadeuszT., Maria Borowiecka – niedokończony biogram, „Rocznik Andragogiczny”, 20, 2014, s. 279–288, DOI: 10.12775/RA.2013.017, ISSN 2391-7571.
- Cmentarz Stare Powązki: STERNBERG-SZPRYNGEROWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
- Badania genealogiczne trzech rodzin ciężko obarczonych usposobieniem do chorób umysłowych [online], odb.: Rozprawy Akedemji Lekarskiej, t. 1(2)., polona.pl [dostęp 22.04.2020 r.]
- O niedowładzie nieskrzyżowanym (homolateralnym) [online], odb.: "Przegląd Lekarski", 1919, nr 5., polona.pl [dostęp 22.04.2020 r.]
- Ś. p. prof. dr. Stefan Borowiecki. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 205 z 10.09.1937 r.
- Ś.p. Dr Stefan Borowiecki. Kurjer Warszawski 117, nr 249 (10.09.1937 r.) s. 8
- Ś.p. Stefan Borowiecki. Kurjer Poznański, R.32, nr 414 (11.09.1937 r.) s. 10
- Uwagi w sprawie kierunku rozwoju psychologicznego w psychjatrji współczesnej [online], Odb.: "Rocznik Psychjatryczny", Warszawa, 1925, z. 2, polona.pl [dostęp 22.04.2020 r.]
- StefanS. Borowiecki, Stosunek jednostki do otoczenia w nerwicach [online], polona.pl [dostęp 22.04.2020 r.]
- StefanS. Borowiecki, Sen a całokształt życia psychicznego [online], polona.pl [dostęp 22.04.2020 r.]
- Wrażenia ze Zjazdu Psychiatrów Niemieckich w Monastyrze [online], Tyt. nagł. - Odb. Polska Gazeta Lekarska. R. XIII, nr 31, r. 1934., polona.pl [dostęp 22.04.2020 r.]
- Stanisław Łoza (red.) Czy wiesz kto to jest? Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938 s. 62
- AnnaA. Branicka-Wolska, Listy nie wysłane, Warszawa: Iskry, 1990, s. 435, ISBN 83-207-1265-3, OCLC 830078648.
- Kurjer Warszawski 79, nr 107 (19.04.1899 r.)
- † Ś.p. Zofja z Gepnerów Borowiecka. Kurjer Warszawski nr 145 (27.05.1919 r.) s. 8
- Tadeusz Kraszewski, Tadeusz Świtała (red.). Poznańskie wspominki z lat 1918–1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1973 s. 551
- Wacław Sierpiński – życie i twórczość. Roczniki Filozoficzne 19 (3), s. 145, 1971
- Borowiecki Z. Distant memories and conjectures. Vol. 1, Mostly peace. Vol. 2, Mostly war. 2005 ss. 3–7
- Archiwum Korporacyjne - Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich. [dostęp 20.06.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Marek Kotański | Stefan Pieńkowski (neurolog) | Maurice Mendelssohn | Mieczysław Malcz | Janusz Edmund Wałaszewski | Dariusz Nowak (lekarz) | Stanisław Pechkranc | Ludwik Natanson | Feliks Kanabus | Józef Czekierski (lekarz) | Witalis Piotr Wilczkowski | Stanisław Kośmiński | Marta Uszycka-Karcz | Stanisława Bussold | Julian Stolarczyk | Roman Markuszewicz | Walenty Gagatkiewicz | Bartłomiej Noszczyk | Leon Wernic | Janina RafałowskaOceń: Stefan Borowiecki