Feliks Kanabus


Feliks Zenon Kanabus, znany również pod pseudonimem KATGUT, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej medycyny. Urodził się w Warszawie 20 listopada 1910 roku, a swoje życie zakończył w tym samym mieście 5 stycznia 1978 roku.

Był on wybitnym lekarzem chirurgiem, którego praca przyczyniła się do rozwoju i udoskonalenia technik operacyjnych w Polsce. Jego osiągnięcia w dziedzinie chirurgii oraz działalność na rzecz pacjentów sprawiają, że pamięć o nim pozostaje żywa do dziś.

Życiorys

Feliks Kanabus urodził się 20 listopada 1910 roku w Warszawie, w rodzinie o silnych tradycjach. Jego ojciec, Andrzej, był kucharzem, a matka, Adela z Dąbrowskich, pracowała jako położna. Pochodził z Klarysewa, gdzie spędził część swojego dzieciństwa. Studiował na kierunku lekarskim na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1929–1934, a dyplom ukończenia studiów uzyskał w 1937 roku. To tam spotkał swoją przyszłą żonę, Irenę Budzilewicz; ich małżeństwo miało miejsce w 1936 roku. Specjalizował się w chirurgii.

Już w czasie studiów angażował się w walkę z antysemityzmem, protestując przeciwko tzw. gettu ławkowemu. Miał wielu przyjaciół wśród Żydów, co miało ogromne znaczenie w czasie II wojny światowej. Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, Kanabus wspólnie z żoną pomagał prześladowanym Żydom, m.in. poprzez tworzenie fałszywych dokumentów oraz ukrywanie osób uciekających z getta.

\*Cytat\*: „Pomimo braku doświadczenia oraz stosownej literatury Kanabus wymyślił sposób przeprowadzenia zabiegu i zrealizował go z sukcesem.”

Na długo przed zamknięciem getta, Feliks Kanabus otrzymał zlecenie od lekarza Ludwiga Koenigsteina na przeprowadzenie zabiegu rekonstrukcji napletka, mającego na celu ukrycie obrzezania. Po udanej operacji, Kanabus kontynuował takie zabiegi wśród znajomych. W przypadkach, kiedy operacja była niemożliwa, wystawiał pacjentom fałszywe zaświadczenia o wykonaniu obrzezania. W części przypadków podpisał je nazwiskiem swojego zmarłego wykładowcy. Podejmował się również zabiegów plastycznych, które pomagały w ukrywaniu żydowskiego pochodzenia, takich jak skracanie nosa, a większość tych działań wspierała jego żona, która w czasie okupacji nabyła odpowiednie umiejętności anestezjologiczne.

Uczestniczył w działalności konspiracyjnej w Armii Krajowej, przyjmując pseudonimy Katgut i Feliks. W czasie powstania warszawskiego pracował w szpitalu w klasztorze zmartwychwstanek, a następnie był ewakuowany na ul. Mickiewicza oraz ul. Krechowiecką. Został ranny 23 sierpnia 1944 roku. Po upadku powstania, jego rodzina znalazła się w Bukowinie Tatrzańskiej, a później w Krakowie, aby w połowie 1946 roku powrócić do Warszawy.

Po zakończeniu wojny Kanabus kontynuował pracę w warszawskich szpitalach jako chirurg. Z powodu swojej przeszłości i związków z Armia Krajową, w latach 1953–1956 był aresztowany i odbywał karę w szpitalu więziennym. W latach 50. rozwiódł się z Ireną, lecz ich relacja pozostała przyjazna. 21 września 1965 roku został uhonorowany medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a jego żona otrzymała ten tytuł w 1995 roku.

Feliks Kanabus zmarł 1 czerwca 1978 roku w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera IIC11-2-8).

Przypisy

  1. JadwigaJ. Rytlowa JadwigaJ., Historia pomocy - Rodzina Kanabusów [online], sprawiedliwi.org.pl, 02.2011 r. [dostęp 31.01.2020 r.]
  2. Aleksandra Jerzmanowska. Lekarze czasów zagłady. „Ale Historia”. 38/2014 (140), s. 6−7, 22.09.2014 r. Agora SA.
  3. Feliks Kanabus ps. Katgut. Medycy Powstania Warszawskiego. [dostęp 13.10.2014 r.]
  4. Powstańcze Biogramy: Feliks Kanabus. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 13.10.2014 r.]
  5. Rodzina Kanabusów. Muzeum Historii Żydów Polskich. [dostęp 13.10.2014 r.]
  6. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Oceń: Feliks Kanabus

Średnia ocena:4.66 Liczba ocen:23