Witalis Piotr Wilczkowski

---

Życiorys

Witalis Piotr Wilczkowski przyszedł na świat 28 kwietnia 1830 roku w Warszawie, gdzie ukończył edukację w Gimnazjum Realnym, mieszczącym się we wspaniałym Pałacu Kazimierzowskim. W roku 1845 rozpoczął studia na wydziale lekarskim uniwersytetu w Charkowie.

Po zakończeniu nauki w 1850 roku, jako stypendysta, podjął obowiązek odbycia służby rządowej przez najbliższe osiem lat. Jego kariera zawodowa zyskała na znaczeniu, kiedy dołączył do marynarki rosyjskiej. W latach 1853-1856 miał okazję odbyć niezwykłą podróż dookoła świata na fregacie „Aurora”. W 1852 roku uzyskał doktorat z medycyny i zyskał status chirurga akademickiego.

W 1858 roku Wilczkowski odbył wycieczkę naukową po Europie. Po powrocie osiedlił się w Warszawie, gdzie w tym samym roku uzyskał nominację na nauczyciela w szkole felczerów cywilnych. W 1867 roku awansował na starszego nauczyciela i przejął zarządzanie tą szkołą. Już w roku 1859 został honorowym ordynatorem w szpitalu św. Ducha w Warszawie oraz pełnił funkcje tłumacza przy Radzie Lekarskiej Królestwa Polskiego. Równocześnie nadzorował działalność Szkoły Felczerów Cywilnych, mieszczącej się przy ulicy Świętokrzyskiej.

W 1860 roku Wilczkowski zawarł związek małżeński z Marią Mordwin. Rok później, w odpowiedzi na potrzeby społeczności, w Warszawie zaprowadzono opiekę lekarską, którym to zadaniem obarczono Wilczkowskiego, który przez 30 lat pełnił tę funkcję w Ochronie 9-tej imienia Księdza Piotra Gabryela Baudouin’a.

24 czerwca 1862 roku Rada Lekarska Królestwa Polskiego zajęła się kwestią praktycznych zajęć. Chociaż zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami uczniowie mieli asystować przy sekcjach anatomo-patologicznych w szpitalu Dzieciątka Jezus, to nie dbało się tam o ich naukę. Po przeniesieniu szkoły do szpitala św. Ducha, dr Wilczkowski wprowadził osobne zajęcia praktyczne, co przyniosło uczniom ogromne korzyści, w czym zarząd szkoły nie omieszkał donieść. Dzięki temu uczniowie zostali zwolnieni od obowiązku posługiwania się w salach sekcyjnych szpitala Dzieciątka Jezus.

Od 1863 roku Wilczkowski był członkiem Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego. Rada Lekarska Królestwa Polskiego rozpatrywała projekt ustawy dla szkoły felczerów, który został zaproponowany przez Wilczkowskiego. W dniu 19 marca 1867 roku powołano komisję, która zgłosiła szereg uwag i poprawek dotyczących tego projektu. Ostatecznie, 6 czerwca 1867 roku komisja potwierdziła, że projekt napisany jest z doskonałą znajomością tematu i wprowadzenie go wejdzie w życie z początkiem nowego roku szkolnego.

Od 1867 roku dr Witalis Piotr Wilczkowski pełnił jedynie funkcję ordynatora szpitala św. Ducha. W 1879 roku podpisał „Adres lekarzy polskich do Józefa Ignacego Kraszewskiego z okazji jubileuszu 50-lecia pracy pisarskiej. Kraków 30.09.1879 r.”, redagowany przez dr Henryka Dobrzyckiego, z artystycznym wkładem dr. Józefa Peszke.

Wilczkowski znał kilka języków obcych, w tym rosyjski, niemiecki, francuski, angielski oraz łaciński. Zmarł 12 lipca 1889 roku i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Życie prywatne

Witalis Piotr Wilczkowski był synem doktora chirurga, Dominika Antoniego Wilczkowskiego, oraz Anny z d. Biedrońskiej. Jego ojciec żył w latach 1802 – około 1853, a matka zmarła w 1844 roku, co wskazuje na rodzinny kontekst, w którym wzrastał.

W dniu 2 października 1860 roku ożenił się z Marią Mordwin. Ceremonia miała miejsce w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie, co było istotnym wydarzeniem w jego życiu prywatnym.

Para doczekała się licznego potomstwa, mając aż siedmioro dzieci. Wśród nich można wymienić: Zofię Walerię Annę, Edwarda Paulina Dominika, Witalisa Franciszka Mikołaja, Mikołaja Jakuba Feliksa, Feliksa Kosmę Rudolfa, a także Marię i Jadwigę. Liczna rodzina Wilczkowskiego odzwierciedlała nie tylko jego osobiste życie, ale także tradycje rodzinne, które kształtowały jego wartości i postawy.

Wybrane prace

Wśród dzieł Witalisa Piotra Wilczkowskiego znajdują się takie pozycje, które znacząco wpłynęły na rozwój medycyny w okresie, w którym działał. Oto niektóre z nich:

• De morbo marino. Dissertio inaug., drukowana w Petersburgu przez typ. Jacob Frey w 1852 roku, licząca 56 stron i 1 kark.
• Chirurgia niższa dla użytku felczerów, napisana i wydana z upoważnienia Rady lekarskiej Królestwa Polskiego w Warszawie, pierwsze wydanie wydane przez K. Kowalewskiego w 1862 roku (strona 123), a drugie – poprawione i poszerzone – przez G. Hermansztadt w 1874 roku.
• Nauka o nawiązkach (Desmurgia) dla felczerów, autorstwa nauczyciela szkoły felczerów cywilnych, również wydana z upoważnienia Rady lekarskiej Królestwa Polskiego w Warszawie, wydanie pierwsze w 1862 roku oraz drugie w 1874 roku, drukowane przez K. Kowalewskiego i G. Hermansztadt.
• Krótki rys anatomii opisanej dla użytku felczerów, wydany w Warszawie, w wydaniu pierwszym w 1862 roku oraz w drugim w 1874 roku.
• Przewodnik do pielęgnacji chorych, opublikowany w Warszawie w roku 1863.

---

Oceń: Witalis Piotr Wilczkowski

---