Marek Piwowski

---

Życiorys

Wczesne lata

Marek Piwowski przyszedł na świat w Warszawie, gdzie w 1963 roku zakończył edukację na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Jego pasja do mediów zaowocowała także nauką w Międzynarodowym Centrum Szkolnictwa Wyższego Dziennikarstwa przy Uniwersytecie Strasburskim. Dodatkowo, przez pewien czas studiował na kierunku nawigacji w Państwowej Szkole Morskiej w Szczecinie. Posiadał również licencję pilota szybowcowego oraz samolotowego turystycznego.

W 1967 roku uzyskał dyplom na wydziale reżyserii w PWSTiF w Łodzi. Po ukończeniu studiów, związał się z tygodnikiem „Nowa Kultura”, gdzie pełnił funkcję redaktora działu reportażu.

Kariera

Już podczas studiów rozpoczął swoją przygodę z kinem, występując w epizodycznych rolach w filmach Jerzego Skolimowskiego. W 'Rysopisie’ (1964) zagrał mężczyznę na komisji poborowej, a w 'Walkowerze’ (1965) był kolegą Andrzeja Leszczyca (Jerzy Skolimowski). Uczestniczył również w etiudzie fabularnej Grzegorza Królikiewicza pt. 'Każdemu to, czego wcale mu nie trzeba’ (1966). Od 1965 roku rozpoczynał reżyserowanie szkolnych etiud filmowych takich jak 'Uwertura’ oraz 'Przedział na sto i więcej osób’. W niezwykłych okolicznościach, podczas wizyty Kira Douglasa w PWSTiF w kwietniu 1966 roku, Piwowski wraz z Feridunem Erolem stworzyli czarno-białą etiudę dokumentalną zatytułowaną 'Welcome Kirk’ (1966), która zdobyła I miejsce w kategorii dokumentu na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Studenckich w Amsterdamie.

Następne jego etiudy dokumentalne, takie jak 'Muchotłuk’ (1966), były również nagradzane, a Piwowski zdobył uznanie krytyków filmowych. Jego film 'Psychodrama czyli bajka o księciu i kopciuszku’ (1969) opublikowany w zakładzie dla nieletnich dziewcząt w D. przyniósł mu Nagrodę Główną 'Srebrnego Smoka’ na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Inne osiągnięcia to m.in. 'Pożar! Pożar!’ (1967) i ’16 mieć lat’ (1969), które spotkały się z pozytywnymi reakcjami widzów i krytyków.

Piwowski zadebiutował jako reżyser filmu fabularnego komedią 'Rejs’ (1970), która zdobyła status kultowego obrazu. Jego innowacyjny styl charakteryzował się epizodyczną fabułą oraz zaangażowaniem tzw. naturszczyków, co wyróżniało jego twórczość. Z biegiem lat, 'Rejs’ zyskał wiele nagród, w tym Samowar przyznany przez DKF w Świebodzinie oraz tytuł 'Najciekawszego filmu polskiego XX wieku’ w ankiecie przeprowadzonej przez tygodnik „Polityka” w 1999 roku.

Drugim filmem fabularnym była produkcja 'Przepraszam, czy tu biją?’ (1976), w której wystąpili bokserzy Jerzy Kulej oraz Jan Szczepański. Również ten obraz okazał się sukcesem, zdobywając Złotą Kamerę oraz nagrody za najlepszą muzykę Piotra Figla na Festiwalu Filmowym w Gdyni. W 1997 roku zrealizował krótki film telewizyjny 'Krok’, który również okazał się nagradzany.

Piwowski pozostawał aktywny także w teatrze, tworząc dla Teatru Telewizji szereg znakomitych przedstawień. Jako aktor uczestniczył w filmach takich jak Kłopotliwy gość (1971) oraz w dramacie psychologicznym Bilans kwartalny (1974), gdzie wcielił się w rolę Jacka. Jego kolejne wystąpienia obejmowały wiele uznawanych tytułów, a także biograficzny dokument Krzysztofa Gradowskiego z 1984 roku pt. 'Bez pieniędzy, czyli 24 godziny z życia Jana Himilsbacha’.

W 2001 roku Piwowski został wyróżniony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz nagrodą Grand Prix za satyryczny program telewizyjny ze swoją komedią krótkometrażową 'Reguła Martina’ (2001).

Kontrowersje

W jednym z kontrowersyjnych reportaży autorstwa Marek Piwowski, we współpracy z Wojciechem Frykowskim, opisana została historia Szweda, który nawiązał niebezpieczne relacje z półświatkiem przestępczym. W konsekwencji tego, obaj panowie zostali ukarani za zniesławienie, otrzymując karę roku więzienia w zawieszeniu. W 1955 roku, w wyniku nieudanej próby ucieczki na Zachód, Piwowski został skazany na dwa lata pozbawienia wolności.

W czasie odbywania kary, Marek Piwowski przebywał w kilku zakładach karnych, w tym w Szczecinie, Sosnowcu oraz Rudzie Śląskiej. W tej ostatniej placówce miał możliwość odpracowania swojego wyroku w kopalni węgla Walenty Wawel. Dodatkowo, spędził czas także w więzieniach w Iławie oraz Rawiczu. Ostatecznie, po półtora roku, wyszedł na wolność w 1956 roku, dzięki ogłoszonej amnestii przez Władysława Gomułkę.

W 1993 roku, po długiej przerwie trwającej 17 lat, Piwowski zrealizował melodramat komediowy Uprowadzenie Agaty. Film ten miał swoje korzenie w głośnej sprawie zniknięcia 16-letniej Moniki, córki wicemarszałka sejmu, Andrzeja Kerna. Interesujące jest to, że jego premiera miała miejsce miesiąc przed wyborami parlamentarnymi, z których Kern ostatecznie zrezygnował. Pojawiły się zarzuty, że film został stworzony na polityczne zlecenie, mające na celu zdyskredytowanie wtedy popularnego polityka z partii Centrum Obywatelskiego, przy czym producentem był związany z lewicą Lew Rywin.

W wywiadzie dla „Dziennika Łódzkiego”, Monika Kern przyznała, że film jedynie „luźno odnosił się” do jej osobistej historii, wskazując, że medialna interpretacja całej sytuacji dotyczącej jej zniknięcia z domu była zdecydowanie zniekształcona.

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa PRL

W 2005 roku nazwisko Marka Piwowskiego pojawiło się na tzw. liście Wildsteina. Niedługo później, 4 marca 2007, w wywiadzie dla tygodnika „Newsweek Polska”, reżyser przyznał się do swoich związków z tajnymi służbami PRL. Jego współpraca z SB została szczegółowo przedstawiona przez Joannę Siedlecką w rozdziale nazwanym Rejs II w jej książce pt. Biografie odtajnione.

Na podstawie zachowanych dokumentów archiwalnych w IPN, Piwowski był tajnym współpracownikiem, funkcjonującym pod pseudonimem „Andrzej Krost”. Jego działania obejmowały donosy na emigracyjnych działaczy oraz literatów, co przyczyniło się do rozwoju jego kontrowersyjnej reputacji.

Wybrana filmografia

W twórczości Marek Piwowski możemy odnaleźć wiele znakomitych filmów, które na stałe wpisały się w historię polskiego kina. Poniżej przedstawiam wybrane tytuły jego filmografii:

• Muchotłuk – 1966,
• Sukces – 1968,
• Rejs – 1970,
• Korkociąg – 1971,
• Przepraszam, czy tu biją? – 1976,
• Uprowadzenie Agaty – 1993.

Teatr telewizji

Oto kilka ważnych tytułów, które na stałe wpisały się w historię teatru telewizji.

• Kłopoty to moja specjalność – produkcja w 1977 roku, a premiera miała miejsce w 1978 roku,
• Paragraf 4 – powstał na podstawie znakomitej powieści Paragraf 22, premierę odbył w 1981 roku,
• Oskar – to produkcja z 2005 roku.

Nagrody i odznaczenia

Marek Piwowski, uznany reżyser, zdobył szereg nagród i odznaczeń, które potwierdzają jego wkład w polskie kino. Jego filmy były nie tylko doceniane przez krytyków, ale również przez widzów, co tylko podkreśla ich wyjątkowy charakter.

• 1976 – za „Przepraszam, czy tu biją?” otrzymał Nagrodę Główną Jury na Festiwalu Filmowym w Gdańsku,
• 1976 – ten sam film zdobył nagrodę Publiczności na FPFF,
• 1977 – „Przepraszam, czy tu biją?” został wyróżniony Złotą Kamerą w kategorii najlepszy film o tematyce współczesnej przez pismo „Film”,
• 1997 – jego dzieło „Krok” zostało nagrodzone Wielkim Fe Fe na przeglądzie „Felliniada” za oryginalne podejście do tematu,
• 1998 – na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych „Krok” otrzymał Brązowego Smoka,
• 2001 – został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Te osiągnięcia ilustrują nie tylko umiejętności Piwowskiego jako twórcy, ale również jego znaczenie w kontekście polskiej kinematografii.

---

Oceń: Marek Piwowski

---