W dzisiejszym artykule przybliżymy postać Zofii Grabowskiej, która po zamążpójściu przyjęła nazwisko Statkiewiczowa. Urodziła się 4 maja 1900 roku w stolicy Polski – Warszawie, a zmarła w tym samym dniu, dokładnie 70 lat później, w Poznaniu.
Zofia Grabowska to nie tylko tancerka, ale również kluczowa postać w historii polskiego teatru tańca. Jej жизненная карьера była pełna wybitnych osiągnięć, które przyczyniły się do rozwoju sztuki tanecznej w Polsce.
Życiorys
Urodziny Zofii Grabowskiej miały miejsce w rodzinie Henryka, który był aktywnym działaczem lewicowym, a także drukarzem, oraz Dominiki z Emilewiczów. Już od 1907 roku, młoda Zofia uczęszczała na zajęcia taneczne w warszawskiej szkole baletowej przy Teatrze Wielkim, co stanowiło początek jej zawodowej kariery. W 1917 roku dołączyła do zespołu tego szanowanego teatru. Jej występy miały miejsce także w 1914 roku, gdy tańczyła w balecie o nazwie Potężny sojusz, który odbył się w Teatrze Nowości.
Talent Zofii pozwolił jej na występy w różnych krajach Europy, w tym również w słynnych Baletach rosyjskich, które były pod kierownictwem Siergieja Diagilewa. Oprócz tego, tancerka była zaangażowana w kabaret Czarny Kot. W Londynie miała okazję pobierać nauki u znanego pedagoga tańca, Enrico Cecchettiego. Podczas swojej kariery, Zofia odbyła tournée po Ameryce Południowej z włoskim zespołem pod przewodnictwem Waltera Mocchiego.
W 1924 roku Zofia wróciła do swojej rodzinnej Warszawy, a wkrótce po tym, w 1926 roku, poślubiła Maksymiliana Statkiewicza. Jesienią tego samego roku osiedliła się w Poznaniu, gdzie zadebiutowała na stałe w Operze Poznańskiej. Jej pierwsze wystąpienie miało miejsce 28 listopada 1924 roku, kiedy zainaugurowała swoją karierę w Legenda Bałtyku. W ciągu swojego życia artystycznego, Zofia odniosła znaczny sukces, a jedną z jej największych ról było wystąpienie 10 marca 1925 roku w Tańcach połowieckich Aleksandra Borodina, odgrywając „dziewczynę”. W 1929 roku została matką, rodząc córkę Jolantę. Do 1939 roku pełniła rolę primadonny w poznańskiej Operze, choć w latach 1930–1932 przebywała we Lwowie, gdzie kontynuowała swoje występy.
Jednak po wybuchu II wojny światowej, życie Zofii uległo drastycznej zmianie. Niemcy wysiedlili ją wraz z mężem z Poznania, co istotnie wpłynęło na jej dalsze losy. W trakcie okupacji niemieckiej pracowała jako kelnerka w Warszawie, a później została przymusowo wywieziona do Rzeszy, gdzie trafiła do Schwenningen w Wirtembergii. Po wojnie, w 1945 roku, podjęła pracę w założonym przez swojego męża polskim gimnazjum i liceum w Schwenningen.
Kiedy wróciła do Poznania w 1948 roku, jej stan zdrowia nie pozwolił jej powrócić do aktywnego życia zawodowego. Zofia Grabowska zmarła w Poznaniu, a jej ostatnie miejsce spoczynku to cmentarz Junikowo, gdzie została pochowana obok swojego męża 7 maja 1970 roku (pole 9 kwatera 5-F-19).
Osiągnięcia
W trakcie swojej kariery tanecznej Zofia Grabowska występowała w solowych rolach w czternastu baletach, w których choreografie stworzył jej mąż. Jej umiejętności zostały docenione przez krytyków i widownię, co zaowocowało wieloma znaczącymi kreacjami. Wśród najbardziej pamiętnych ról znalazły się:
- Zobeida w Szeherezadzie, 1928 (Nikołaj Rimski-Korsakow),
- Najpiękniejsza w Panu Twardowskim, 1929 (Ludomir Różycki),
- Narzeczona w Harnasiach, 1938 (Karol Szymanowski),
- Rola tytułowa w Ognistym ptaku, 1938 (Igor Strawinski).
Dodatkowo, wystąpiła także w takich baletach jak: Hrabinie (1929), Samsonie i Dalili (1930), Aidzie (1934), Fauście (1935), Rose-Marie (1935) oraz Afrykance (1937).
Przypisy
- Plan Poznania - Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 25.09.2023 r.]
- Zofia Grabowska-Statkiewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 08.04.2021 r.]
- Teodor Śmiełowski, hasło w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań, 1981 r., s.225-226, ISBN 83-01-02722-3
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Agnieszka Glińska (montażystka) | Irma Czaykowska | Henryk Majewski (muzyk) | Katarzyna Figura | Filip Borowski | Magdalena Tulli | Jan Kazimierz Siwek | Jacek Borkowski | Franciszek Roth | Stanisław Manturzewski | Jadwiga Hładki-Wajwódowa | Marcin Olszyński | Zofia Bartoszewska | Krystyna Kwiatkowska (muzyk) | Riya Sokół | Emilia Herse | Stanisław Jackowski | Krystyna Gorazdowska | Paweł Birula | Leszek NagrabeckiOceń: Zofia Grabowska (tancerka)