Stanisław Grekowicz


Stanisław Grekowicz, urodzony 8 lutego 1892 roku w Warszawie, to postać o niezwykle ważnym wkładzie w historię Polski. Był on żołnierzem Legionów Polskich, co już na początku jego kariery wojskowej wskazuje na silne patrioticzne zaangażowanie.

Grekowicz brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, stając się częścią złożonego procesu kształtowania się granic odradzającej się Polski. W trakcie II wojny światowej działał w Armii Krajowej, co podkreśla jego niezłomne dążenie do wolności i niepodległości kraju w najciemniejszych czasach.

Oprócz działalności wojskowej, Grekowicz był także nauczycielem, co pokazuje jego zaangażowanie w edukację i wychowanie młodego pokolenia.

Zmarł 9 grudnia 1965 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo, które przypomina o wartościach patriotyzmu i poświęcenia.

Życiorys

Stanisław Grekowicz urodził się 8 lutego 1892 roku w Warszawie w rodzinie z tradycjami drobnoszlacheckimi. Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a następnie specjalizował się w rolnictwie tropikalnym w Paryżu.

W roku 1914, w obliczu narastających napięć politycznych, zdecydował się przerwać naukę i dołączył do Legionów Polskich. Był członkiem oddziału Byliny, gdzie brał aktywny udział w ciężkich walkach w Karpatach oraz w szarży w bitwie pod Rokitną. Spośród 64 ułanów biorących udział w tej szarży, jedynie sześciu udało się powrócić z pola bitwy. W trakcie kolejnych starć z wojskami rosyjskimi służył jako kapral, a potem awansował na podporucznika i porucznika w II Pułku Ułanów.

Stanisław Grekowicz, jako żołnierz IX Pułku Ułanów Małopolskich, uczestniczył również w wojnie polsko-bolszewickiej, staczając boje na terenach Małopolski oraz Wołynia. Początkowo dowodził szwadronem pod rozkazami rotmistrza Borkowskiego, a po jego śmierci przejął dowództwo nad szwadronem. Jego determinacja i odwaga zostały uhonorowane najwyższymi odznaczeniami wojskowymi: Krzyżem Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.

Po zakończeniu I wojny światowej Grekowicz osiedlił się na Wołyniu, a później w miejscowości Hruszwica. W 1920 roku wziął ślub z Wandą Kadłubiską. W 1939 roku, w obawie przed aresztowaniem przez NKWD, razem z rodziną przeniósł się do centralnej Polski, w okolice Kurowa. W okresie II wojny światowej wstąpił do Armii Krajowej, gdzie kontynuował swoją działalność patriotyczną. W 1944 roku został jednak aresztowany i deportowany do obozu w ZSRR, gdzie najpierw przebywał w Riazaniu, a następnie w Griazowcu.

Po powrocie do kraju w 1948 roku, Stanisław Grekowicz założył gospodarstwo i pracował jako nauczyciel w szkole rolniczo-pszczelarskiej w Pszczelej Woli. Cieszył się dużą sympatią wśród uczniów, dzięki swojemu charakterowi, poczuciu humoru oraz szerokiej wiedzy. Interesował się literaturą, był wielbicielem twórczości Sienkiewicza i biegle posługiwał się kilkoma językami. W 1951 roku został jednak usunięty z pracy przez władze komunistyczne, które z niechęcią patrzyły na jego ziemiańskie pochodzenie oraz poglądy. Ostatecznie resztę swojego życia spędził w Warszawie, gdzie zdiagnozowano u niego chorobę Parkinsona. Zmarł 9 grudnia 1965 roku, a jego ostatni spoczynek znajduje się na nowym cmentarzu na Służewie przy ul. Wałbrzyskiej w Warszawie.

Odznaczenia

Stanisław Grekowicz został odznaczony wyjątkowymi wyróżnieniami, które są świadectwem jego odwagi i poświęcenia. Oto najsłynniejsze z jego odznaczeń:

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3696,
  • Krzyż Walecznych.

Przypisy

  1. AdamA. Pidek EwaE. Wiorko, Stanisław Grekowicz 1892–1965, Pszczela Wola: Strzyżewickie Towarzystwo Regionalne, 2018 r.
  2. Genealodzy.PLG.P. Genealogia Genealodzy.PLG.P., Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 08.11.2020 r.]
  3. Stanisław Rostworowski, Nie Tylko Pierwsza Brygada (1914–1918) Z Legionami na bój, P.W. EGROSS – Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 1993 r.
  4. MariaM. Grekowicz-Rakowska, Wspomnienie, „Gazeta Stołeczna nr 159”, lipiec 1999 r., Nekrologi, s. 13.
  5. Tatara, 1929, s. 31–32.

Oceń: Stanisław Grekowicz

Średnia ocena:4.7 Liczba ocen:13