Stanisław Grekowicz, urodzony 8 lutego 1892 roku w Warszawie, to postać o niezwykle ważnym wkładzie w historię Polski. Był on żołnierzem Legionów Polskich, co już na początku jego kariery wojskowej wskazuje na silne patrioticzne zaangażowanie.
Grekowicz brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, stając się częścią złożonego procesu kształtowania się granic odradzającej się Polski. W trakcie II wojny światowej działał w Armii Krajowej, co podkreśla jego niezłomne dążenie do wolności i niepodległości kraju w najciemniejszych czasach.
Oprócz działalności wojskowej, Grekowicz był także nauczycielem, co pokazuje jego zaangażowanie w edukację i wychowanie młodego pokolenia.
Zmarł 9 grudnia 1965 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo, które przypomina o wartościach patriotyzmu i poświęcenia.
Życiorys
Stanisław Grekowicz urodził się 8 lutego 1892 roku w Warszawie w rodzinie z tradycjami drobnoszlacheckimi. Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a następnie specjalizował się w rolnictwie tropikalnym w Paryżu.
W roku 1914, w obliczu narastających napięć politycznych, zdecydował się przerwać naukę i dołączył do Legionów Polskich. Był członkiem oddziału Byliny, gdzie brał aktywny udział w ciężkich walkach w Karpatach oraz w szarży w bitwie pod Rokitną. Spośród 64 ułanów biorących udział w tej szarży, jedynie sześciu udało się powrócić z pola bitwy. W trakcie kolejnych starć z wojskami rosyjskimi służył jako kapral, a potem awansował na podporucznika i porucznika w II Pułku Ułanów.
Stanisław Grekowicz, jako żołnierz IX Pułku Ułanów Małopolskich, uczestniczył również w wojnie polsko-bolszewickiej, staczając boje na terenach Małopolski oraz Wołynia. Początkowo dowodził szwadronem pod rozkazami rotmistrza Borkowskiego, a po jego śmierci przejął dowództwo nad szwadronem. Jego determinacja i odwaga zostały uhonorowane najwyższymi odznaczeniami wojskowymi: Krzyżem Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.
Po zakończeniu I wojny światowej Grekowicz osiedlił się na Wołyniu, a później w miejscowości Hruszwica. W 1920 roku wziął ślub z Wandą Kadłubiską. W 1939 roku, w obawie przed aresztowaniem przez NKWD, razem z rodziną przeniósł się do centralnej Polski, w okolice Kurowa. W okresie II wojny światowej wstąpił do Armii Krajowej, gdzie kontynuował swoją działalność patriotyczną. W 1944 roku został jednak aresztowany i deportowany do obozu w ZSRR, gdzie najpierw przebywał w Riazaniu, a następnie w Griazowcu.
Po powrocie do kraju w 1948 roku, Stanisław Grekowicz założył gospodarstwo i pracował jako nauczyciel w szkole rolniczo-pszczelarskiej w Pszczelej Woli. Cieszył się dużą sympatią wśród uczniów, dzięki swojemu charakterowi, poczuciu humoru oraz szerokiej wiedzy. Interesował się literaturą, był wielbicielem twórczości Sienkiewicza i biegle posługiwał się kilkoma językami. W 1951 roku został jednak usunięty z pracy przez władze komunistyczne, które z niechęcią patrzyły na jego ziemiańskie pochodzenie oraz poglądy. Ostatecznie resztę swojego życia spędził w Warszawie, gdzie zdiagnozowano u niego chorobę Parkinsona. Zmarł 9 grudnia 1965 roku, a jego ostatni spoczynek znajduje się na nowym cmentarzu na Służewie przy ul. Wałbrzyskiej w Warszawie.
Odznaczenia
Stanisław Grekowicz został odznaczony wyjątkowymi wyróżnieniami, które są świadectwem jego odwagi i poświęcenia. Oto najsłynniejsze z jego odznaczeń:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3696,
- Krzyż Walecznych.
Przypisy
- AdamA. Pidek EwaE. Wiorko, Stanisław Grekowicz 1892–1965, Pszczela Wola: Strzyżewickie Towarzystwo Regionalne, 2018 r.
- Genealodzy.PLG.P. Genealogia Genealodzy.PLG.P., Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 08.11.2020 r.]
- Stanisław Rostworowski, Nie Tylko Pierwsza Brygada (1914–1918) Z Legionami na bój, P.W. EGROSS – Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 1993 r.
- MariaM. Grekowicz-Rakowska, Wspomnienie, „Gazeta Stołeczna nr 159”, lipiec 1999 r., Nekrologi, s. 13.
- Tatara, 1929, s. 31–32.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zofia Krassowska | Stanisław Suryn | Wiesław Klempisz | Maurycy Napoleon Hauke | Kazimierz Gąsiorowski (podpułkownik) | Zygmunt Brejnak | Halina Pokrzycka | Józef Antoni Kenig | Marceli Chybczyński | Stanisław Sadkowski | Jan Misiewicz (oficer) | Władysław Bielecki (żołnierz) | Henryk Troszczyński | Stefan Steć | Wiesław Brauliński | Natalia Hiszpańska | Antoni Grzybowski | Stanisław Adam Miączyński | Janina Maria Sippko | Krzysztof HajdasOceń: Stanisław Grekowicz