Władysław Dunin-Borkowski

---

Życiorys

Władysław Dunin-Borkowski pochodził z rodziny ziemiańskiej, która miała swoje korzenie w okolicach Kielc. Jego edukacja w zakresie sztuki miała miejsce na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie studiował od roku 1905 do 1910 w pracowni znanego malarza Józefa Mehoffera. To właśnie w tej samej pracowni z nim kształcił się Stanisław Ignacy Witkiewicz, z którym Dunin-Borkowski spędził wiele chwili, utrzymując przyjacielskie relacje. Żona artysty, Eugenia Dunin-Borkowska, była obiektem wielu portretów stworzonych przez Witkacego.

Pod koniec swoich studiów, Władysław postanowił udać się do Paryża w celu udoskonalenia swych umiejętności malarskich. W stolicy Francji zaangażował się aktywnie w działalność Związku Strzeleckiego. Dunin-Borkowski zasłynął z pojedynku szermierczego, który stoczył z Leonem Chwistkiem. Spór wynikał z publicznego znieważenia narzeczonej Chwistka, Olgi Steinhaus. Przyjaciółmi Dunin-Borkowskiego podczas tego incydentu byli malarze Władysław Porankiewicz i Antoni Józef Kamiński, natomiast ze strony Chwistka świadkami byli Bolesław Wieniawa-Długoszowski oraz Jerzy Dubois. Pojedynek zakończył się jego przegraną, a artysta doznał poważnych obrażeń, w tym rany w skroń, co groziło mu nawet utratą ucha. Informacje o tym zdarzeniu znalazły się w wielu paryskich gazetach, w tym w polskim „Świecie” z 10 kwietnia 1914, a także w „The Times”.

Po tym traumatycznym doświadczeniu Władysław Dunin-Borkowski wstąpił do Legii Cudzoziemskiej, jednak zniecierpliwiony brakiem aktywnego udziału w walkach, postanowił odejść i, gdy tylko dowiedział się o formowaniu Legionów Polskich, zgłosił się do służby. W lipcu 1915 roku został przydzielony do 1. pułku ułanów Legionów Polskich, gdzie przydzielono go do 3. plutonu 3. szwadronu jako starszego ułana. Uczestniczył w kampanii wołyńskiej i odbywał szkolenie w Ostrołęce, zdobijając umiejętności w kawaleryjskim kursie oficerskim, który ukończył z dobrym wynikiem. Wówczas posiadał już stopień starszego ułana, a następnie został awansowany na kaprala.

Latem 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, Dunin-Borkowski został internowany w Szczypiornie. Po uwolnieniu, zaangażował się w organizację 7. pułku ułanów w Lublinie, a dowodząc plutonem, brał udział w wielu bitwach, w tym pod Słonimem i Sawiczami oraz tak zwanym zagonie na Lidę. W dążeniu do dalszego rozwijania swych umiejętności wojskowych, ukończył szkołę jazdy w Starej Wsi. W 1920 roku wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, dowodząc szwadronem 7. pułku ułanów, a później pełnił funkcję oficera operacyjnego w 4. Brygadzie Jazdy, walcząc na froncie nad rzeką Niemen w stopniu rotmistrza.

W wyniku swojej służby w wojnie polsko-bolszewickiej, Władysław Dunin-Borkowski został odznaczony krzyżem Orderu Wojskowego Virtuti Militari V klasy. Po zakończeniu działań wojennych, pod koniec 1920 roku, z powodów zdrowotnych związanych z postępującą gruźlicą, został przeniesiony do rezerwy. Od 1921 roku leczył się w sanatorium w Zakopanem, gdzie zmarł 27 marca 1922 roku. Przez wiele lat twierdzono, że zginął w czasie I wojny światowej, co było mylną informacją, powielaną nawet przez jego dawnych znajomych.

W dorobku artysty z czasów jego służby w Legionach pozostaje bogata kolekcja portretów jego żołnierzy, którzy walczyli w pułku dowodzonym przez Władysława Belinę-Prażmowskiego. Warto również wspomnieć, że jest autorem słów piosenki legionowej „Belinowe ułany”, która została stworzona w trakcie pobytu pułku na Wołyniu w 1916 roku.

Ordery i odznaczenia

Władysław Dunin-Borkowski, znany z zasług na polu walki, był odznaczany za swoje wybitne osiągnięcia wojskowe oraz działalność społeczną. Wśród jego wyróżnień znajdują się:

• krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari, przyznany w roku 1921,
• odznaka honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża II stopnia, otrzymana w 1935 roku.

---

Oceń: Władysław Dunin-Borkowski

---