Ryszard Kuba Grzybowski, urodzony w 1933 roku w Warszawie, był wszechstronną osobą artystyczną, znaną nie tylko jako rysownik, ale także grafik, malarz oraz projektant. Jego twórczość obejmowała wiele różnych dziedzin, co czyni go wyjątkową postacią w świecie sztuki.
Grzybowski, który zmarł 27 sierpnia 2022 roku, był jednym z kluczowych przedstawicieli polskiej szkoły plakatu, której wpływ i estetyka do dziś inspirują wielu twórców. Jego prace ukazywały nie tylko oryginalność, ale także głębokie zrozumienie dla tematyki, którą się zajmował.
Życie i twórczość
Ryszard Kuba Grzybowski przyszedł na świat w stolicy Polski, Warszawie, w roku 1933. Jego matka, Daniela, z d. Czarnecka, miała bogate życie artystyczne jako tancerka baletowa w warszawskim Teatrze Wielkim, gdzie zachwycała widzów rolami w produkcjach Feliksa Parnella. Z kolei jego ojciec, Eugeniusz, brał czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, wracając do domu w stopniu porucznika. W armii poznał młodego Charles’a de Gaulle’a, który wielokrotnie gościł w domu rodziny Grzybowskich. Eugeniusz był także właścicielem parku i pałacu w Słubicach, które znajdowały się w rękach rodziny od 1867 roku. Kiedy II wojna światowa wybuchła, wziął udział w kampanii wrześniowej, a następnie uciekł do Francji, gdzie odnowił znajomość z de Gaullem, pełniąc rolę adiutanta dowódcy francuskiego podczas walk w Afryce.
Po wojnie sytuacja rodzinna zmieniła się drastycznie, gdyż rodzina Grzybowskich przeniosła się do Łodzi, a ojciec Eugeniusz, przebywający w tym czasie we Francji, stracił z nimi kontakt. Udało mu się odnowić więzi z rodziną dopiero w 1947 roku, podczas wystawy rysunków w Paryżu. Ryszard, uczęszczający do szkoły w Polsce, brał udział w artystycznym konkursie, w ramach którego jego prace zostały wystawione w stolicy Francji. Zwróciły one szczególną uwagę Eugeniusza, który dostrzegł na rysunkach podpisy „Kubuś” oraz „Kubełek”, stosowane przez jego ojca. Dzięki organizatorom wystawy odzyskał kontakt z rodziną, lecz nie zdecydował się na powrót do kraju.
Artystyczne predyspozycje Ryszard wykazywał od najmłodszych lat, co w przejawiało się w ilustrowaniu przeczytanych książek. W początkowych latach kariery tworzył rysunki, używając różnorodnych narzędzi – od ołówków, przez węgiel i tusz, po długopisy, często malując je temperą na różnorodnych podłożach, takich jak kartony, zeszyty czy luźne kartki. Po ukończeniu szkoły średniej, związał swoje życie ze sztuką, wyjeżdżając na studia do Katowic, gdyż w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi nie był dostępny kierunek grafiki użytkowej, który go interesował. W latach 1953-1954 studiował na Wydziale Grafiki Propagandowej będącym filią Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a od 1955 do 1958 kształcił się na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie ukończył naukę w Pracowni Plakatu pod kierunkiem prof. Henryka Tomaszewskiego.
Ryszard Kuba Grzybowski uzyskał dużą popularność jako twórca licznych plakatów reklamujących różnego rodzaju wydarzenia kulturalne. Stworzył wiele dzieł dla instytucji kultury w regionie łódzkim. Wyróżniająca się praca to plakat do spektaklu „Halka”, który zainaugurował działalność Teatru Wielkiego w Łodzi w 1967 roku, jak również pierwszy logotyp tego teatru. Jego twórczość obejmowała neony, afisze, logotypy, katalogi oraz albumy dla Wydawnictwa Łódzkiego i Zakładów Artystycznych ART. Ponadto, był autorem opraw graficznych wydań czasopisma „Kalejdoskop” w latach 1975-1980, pełniąc rolę redaktora graficznego. Ryszard stworzył także szereg plakatów dla wydarzeń ogólnopolskich, takich jak 60-lecie polskiego jazzu, Festiwale Stołecznych Ognisk Artystycznych oraz eliminacje do Festiwalu Piosenki Żołnierskiej.
Wiele z jego prac było wystawianych w różnych konkursach artystycznych, w tym podczas Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, Ogólnopolskiego Przeglądu Plakatu Muzealnego w Przemyślu oraz Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie (edycje III, IV, V, VII i XI). Poza tym, brał udział w Międzynarodowym Sympozjum Performance w Aspen w 1973 roku, Plenerach Olimpijskich w Spale, Międzynarodowym Biennale Grafiki w Krakowie, Międzynarodowym Triennale Rysunku we Wrocławiu, a także w I Ogólnopolskiej Wystawie Znaków Graficznych w Muzeum Śląskim w 1969 roku. W latach 1970-1994 jego dzieła były prezentowane na zagranicznych wystawach, takich jak IV Międzynarodowe Biennale „Sport w sztuce” w Madrycie w 1973 roku i liczne wystawy zbiorowe polskiego plakatu w krajach takich jak Luksemburg, Bukareszt, Bruksela i Hamburg. Istotnym wydarzeniem w karierze artysty była jego indywidualna wystawa grafik i rysunków w Everhart Museum w Pensylwanii w 1976 roku. Warto wspomnieć o jego uczestnictwie w zbiorowych ekspozycjach, takich jak „KOMUNIKAT LDZ. Projektowanie graficzne w kręgu Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi” oraz „Polska Szkoła Plakatu oraz kontynuatorzy” w roku 2017.
Ryszard przez pewien czas uczył w Zespole Szkół Plastycznych w Kole, jednak zrezygnował z tej pracy. Dodatkowo, prowadził księgarnię, którą zarejestrował jako działalność gospodarczą w roku 1994.
Przypisy
- Aktualności - Teatr Wielki w Łodzi [online], www.operalodz.com [dostęp 11.03.2024 r.]
- Zmarł Kuba Grzybowski | Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [online], www.e-kalejdoskop.pl [dostęp 11.03.2024 r.]
- Od soboty wystawa polskiej szkoły plakatu w Teatrze Wielkim w Łodzi [online] [dostęp 25.05.2018 r.]
- KOMUNIKAT LDZ [online] [dostęp 25.05.2018 r.]
- Rysunki, szkice i plakaty – wystawa retrospektywna Ryszarda Kuby Grzybowskiego • www.tulodz.com [online], 15.05.2018 r. [dostęp 15.05.2018 r.]
- Wczoraj, dziś, jutro – Ryszard Kuba Grzybowski [online], 14.05.2018 r. [dostęp 14.05.2018 r.]
- a b c d e MariaM. Sondej MariaM., Kocham się w mrówkach, „Kalejdoskop”, nr 4 (2018), Łódź: Łódzki Dom Kultury, 01.04.2018 r., s. 30–31, ISSN 0860-3057.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Solomon Minheimer | Ilona Janyst | Elżbieta Kurkowska | Artur Kempa | Ewa Podleś | Marta Tomaszewska | Helena Kitajewicz | Małgorzata Starowieyska | Józef Lejtes | Maciej Musiał (aktor) | Joanna Chmielewska | Andrzej Szenajch | Karol Borowski | Marcin Grzymowicz | Stanisław Miedza-Tomaszewski | Franciszek Lessel | Michał du Laurans | Platoon | Józef Bohdan Dziekoński | MałolatOceń: Ryszard Kuba Grzybowski